LayerZero (ZRO) là gì? Tìm hiểu về "cầu nối" cho đa blockchain

LayerZero là giải pháp di chuyển tài sản giữa các blockchain hàng đầu trên thị trường crypto thời điểm hiện tại bên cạnh Wormhole. Vào ngày 20/06 vừa qua, LayerZero đã hoàn thành đợt airdrop đầu tiên của mình với 8,5% tổng cung được phân phối cho người dùng đủ điều kiện. Vậy dự án này có gì đặc biệt, các bạn hãy cùng Coin68 tìm hiểu thông qua bài viết này nhé!

LayerZero (ZRO) là gì? Tìm hiểu về "cầu nối" cho đa blockchain

LayerZero là gì?

LayerZero là một giải pháp quan trọng trong lĩnh vực blockchain, giúp các blockchain độc lập có thể tương thích với nhau mà vẫn duy trì tính phi tập trung, an toàn và không yêu cầu sự phụ thuộc vào bên thứ ba.

Trong tình hình hiện tại, có nhiều loại blockchain đang được phát triển nên nhu cầu cho việc di chuyển tài sản từ một blockchain sang một blockchain khác tăng cao. Để giải quyết việc này, người dùng thường phải sử dụng các sàn giao dịch tập trung hoặc các nền tảng giao dịch phi tập trung để hoán đổi token. Tuy nhiên, cả hai phương pháp này đều đòi hỏi sự can thiệp của bên thứ ba, mâu thuẫn với yếu tố quan trọng của blockchain là tính không yêu cầu sự tin tưởng (truthlessness).

LayerZero ra đời để giải quyết vấn đề trên. Đây là một lớp giao thức được xây dựng để cho phép các blockchain khác nhau tương tác với nhau một cách an toàn mà không cần phải dựa vào sự can thiệp của một bên trung gian. Thay vì phụ thuộc vào sàn giao dịch trung gian, LayerZero tạo ra cơ chế cho việc trao đổi tài sản giữa các blockchain một cách trực tiếp và phi tập trung. Điều này đồng nghĩa với việc người dùng có thể thực hiện các giao dịch qua các blockchain khác mà không cần phải tin tưởng vào bất kỳ bên thứ ba nào.

Lưu ý: LayerZero không chỉ giới hạn ở việc thực hiện giao dịch giữa hai blockchain như ví dụ trên, mà còn có khả năng tích hợp nhiều ứng dụng khác nhau trên nền tảng của nó.

LayerZero là gì?

So sánh giữa LayerZero và các giải pháp cũ

Để so sánh giữa LayerZero và các giải pháp cũ, chúng ta có thể thấy ví dụ qua hình ảnh sau.

So sánh LayerZero và các giải pháp cũ. Ảnh: Whitepaper LayerZero

Sàn giao dịch tập trung (CEX) yêu cầu người dùng gửi token của họ tới sàn. Quá trình theo dõi số dư này thường diễn ra off-chain và được thực hiện bởi một bên thứ ba. Trong trường hợp này, người dùng phải tạm thời dựa vào sự tin tưởng vào sàn CEX. Sau đó, tiền của họ sẽ được chuyển đến một chain khác nếu họ muốn.

Tiếp theo, ở cấp độ khác, các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) sử dụng sự thỏa thuận để thực hiện trao đổi. Tuy nhiên, thường thì để DEX có thể hoạt động, cần có một token trung gian để trao đổi giữa chain A và chain B, hoặc cần sử dụng các token có dạng "Wrapped". 

Điều này gây ra hai vấn đề chính:

• Người dùng phải tin tưởng vào token trung gian hoặc token "Wrapped" (ví dụ như WBTC). Trong trường hợp có rủi ro mất giá hoặc không thanh khoản, người dùng sẽ gánh chịu thiệt hại.

• Chi phí bổ sung.

• Giải pháp của LayerZero khắc phục những hạn chế này bằng cách cho phép thực hiện giao dịch mà không cần sử dụng bất kỳ token trung gian nào. Quá trình giao dịch được thực hiện thông qua các hợp đồng thông minh trên 1 trong 2 chain và LayerZero đóng vai trò trung gian truyền tải thông điệp giữa 2 chain này.

Cách thức hoạt động của LayerZero

LayerZero V1

  Mô hình hoạt động của LayerZero V1. Ảnh: docs.layerzero.network

Cách thức hoạt động cụ thể:

• Trên chain A, một giao dịch được tạo ra với mục tiêu truyền đến chain B.
• Giao thức A và B được liên kết bởi hai thực thể độc lập là Relayer và Oracle.
• Giao dịch cần được cả Relayer và Oracle xác minh tính hợp lệ một cách độc lập. Điều này đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin.
• Kết quả từ chain A sẽ được ghi lại và truyền đến chain B thông qua một điểm kết nối của LayerZero (LayerZero Endpoint). 

LayerZero sẽ giúp xác định tính hợp lệ của giao dịch và truyền tải thông tin liên quan giữa các chain một cách an toàn và tin cậy thông qua việc kết nối các thực thể độc lập và sử dụng cơ chế chứng minh đa chiều.

LayerZero V2

Mô hinh hoạt động của LayerZero V2. Nguồn: docs.layerzero.network 

Trong LayerZero V1, Oracle và Relayer sẽ xử lý việc xác minh và thực thi các thông điệp:

• Oracle: Xử lý việc xác minh các tiêu đề khối của thông điệp.

• Relayer: Xử lý việc xác minh bằng chứng giao dịch và thực thi các thông điệp.

Tuy nhiên với LayerZero V2, việc xác minh các thông điệp hiện được xử lý bởi Security Stack và việc thực thi do Executor đảm nhận.

Các tính năng mới của LayerZero V2

• Decentralized Verification Networks (DVN): DVN được thiết kế để thay thế Oracle ở V1. Tính năng này cho phép bất kỳ thực thể nào có khả năng xác minh các gói dữ liệu cross-chain đều có thể trở thành DVN.

• Adapter: Axelar và CCIP DVN adapter sẽ được cung cấp sẵn trên Testnet và Mainnet. Các Adapter khác được lên kế hoạch ra mắt trong năm 2024, các Adapter này sẽ cho phép nhà phát triển tích hợp bất kỳ loại native bridge, third-party bridge, oracle hoặc các phương thức xác minh khác vào LayerZero, làm cho giao thức này trở nên không bị phụ thuộc vào bất kỳ nhà cung cấp ở cấp bảo mật nào.

• X of Y of N: Đây là cách tiếp cận theo mô-đun để xác minh, cho phép các ứng dụng không phải trả phí quá cao hoặc quá thấp để đổi lấy khả năng bảo mật. 

• Thực thi không cần cấp phép: Executor được LayerZero V2 ra mắt để thay thế cho Relayer. Executor sẽ đóng vai trò phi tập trung giúp tạo điều kiện thực thi trên destination chain, đơn giản hóa việc thanh toán gas và cung cấp các cài đặt gas tùy chỉnh.

• Security Stack: Mỗi ứng dụng Omnichain (OApp) phải cấu hình một Security Stack bao gồm DVN, Executor, ... Thiết lập này cung cấp cho các ứng dụng quyền kiểm soát hoàn toàn đối với tính bảo mật. Với V2, LayerZero khuyến nghị là các nhà phát triển OApp nên thiết lập Security Stack của riêng họ.

• Tăng thông lượng giao dịch: V2 cho phép nhà phát triển lựa chọn thực hiện giao dịch theo thứ tự hay không theo thứ tự. Với việc thực thi giao dịch không theo thứ tự, V2 sẽ cho phép LayerZero tăng thông lương giao dịch đồng thời duy trì khả năng chống kiểm duyệt.

• Ngữ nghĩa thống nhất: V2 cho phép nhà phát triển xây dựng các ứng dụng hoạt động giống nhau trên mọi blockchain được LayerZero tích hợp - bao gồm cả các non-EVM blockchain.

• Tương thích với V1: LayerZero V2 cho phép tương thích hoàn toàn với các ứng dụng được phát triển trên V1.

Ứng dụng của LayerZero

Chia sẻ trạng thái (State Sharing)

SushiSwap là một ví dụ về dự án hiện tồn tại trên nhiều chain khác nhau, mỗi phiên bản hoạt động trong một hệ sinh thái riêng biệt. Trong việc đồng bộ hóa trạng thái giữa phiên bản SushiSwap trên Ethereum và các chain khác, thông thường sẽ yêu cầu nhiều phiên bản mã khác nhau. Tuy nhiên, khi áp dụng LayerZero, SushiSwap chỉ cần duy nhất một giao diện và mã nguồn cơ sở. Dự án chỉ cần thực hiện các chức năng gửi và nhận thông tin. Thao tác gửi bao gồm việc tạo một thông báo đến chain đích, và thao tác nhận đơn giản chỉ là việc giải mã thông báo đó.

Cầu nối thanh khoản thống nhất (Unified liquidity bridge)

Hiện tại, các dự án DeFi đang phải đối mặt với vấn đề phân mảnh thanh khoản. Với LayerZero, tính thanh khoản được thống nhất trên tất cả các chain. Điều này có nghĩa rằng khi người dùng chuyển tài sản từ chain A sang chain B, tài sản sẽ được đảm bảo trên chain B và các nhà cung cấp thanh khoản sẽ nhận phí từ tất cả các giao dịch đến chain B.

Hoàn đổi (Swap)

Các giao thức hoán đổi tự động (AMM) có khả năng bọc (wrap) để thực hiện cross-chain swap giữa các tài sản mà không cần thay đổi mã nguồn hiện có. Điều này có nghĩa rằng người dùng có thể hoán đổi từ ETH trên Ethereum sang SOL trên Solana trong một giao dịch duy nhất mà không cần thông qua nhiều chain.

Vay và cho vay (Lending and borrowing)

Hiện tại, nếu người dùng muốn chuyển từ tài sản trên chain A sang chain B để tham gia farming, họ phải thực hiện nhiều thao tác phức tạp và trả phí cho việc di chuyển tài sản giữa 2 chain. Tuy nhiên, với LayerZero, người dùng có thể thế chấp tài sản trên chain A, sau đó vay tiền, tham gia farming và sau cùng trả nợ trên chain B mà không cần thực hiện việc chuyển tài sản qua lại giữa hai chain.

Sản phẩm của LayerZero

Stargate

Sản phẩm tiêu biểu đầu tiên được phát triển trên nền tảng LayerZero là Stargate Finance, một dự án cross-chain bridge. Với sự tận dụng toàn diện cơ sở hạ tầng của LayerZero, Stargate Finance đã tạo ra một hệ thống cross-chain bridge độc đáo. Dự án này đứng đầu như một ứng dụng phi tập trung (dApp) có khả năng xây dựng các liquidity pool trên các chain khác nhau được hỗ trợ bởi LayerZero. Mục tiêu của dự án là hình thành một mạng thanh khoản cross-chain kết nối các blockchain được hỗ trợ bởi LayerZero.

Stargate Finance ra đời nhằm giải quyết các thách thức nan giải trong việc di chuyển token qua các chain, bao gồm:

• Bảo mật: Stargate Finance sử dụng công nghệ xác minh chéo giữa Oracle và Relayer trong LayerZero, đảm bảo tính bảo mật và xác thực tối đa cho các giao dịch.

• Native asset: Một điểm đặc biệt của Stargate Finance là khả năng cho phép người dùng và ứng dụng giao dịch trực tiếp các tài sản gốc trong các liquidity pool thay vì phải sử dụng các wrapped token.

• Thanh khoản thống nhất: Bằng cách sử dụng công nghệ của LayerZero, Stargate Finance đem đến khả năng truy cập thống nhất đến một nhóm thanh khoản duy nhất trên nhiều chain khác nhau. Điều này tạo ra sự thống nhất và sâu hơn cho thanh khoản, mang lại lợi ích cho cả người dùng và ứng dụng trên nhiều chain.

Omnichain Fungible Token (OFT)

Omnichain Fungible Token (OFT) là một tiêu chuẩn multi-chain cho các fungible token được phát triển bởi Layer Zero. OFT được thiết kế để trở thành tiêu chuẩn có khả năng tương thích với tất cả các loại fungible token trên nhiều blockchain khác nhau. 

Tiêu chuẩn này cho phép các token có thể thay thế (fungible token) được di chuyển an toàn qua các chain mà không cần giải pháp đóng gói (wrapped), chain trung gian hoặc pool thanh khoản. Điều này cho phép các token vẫn ở dạng gốc và số dư được sửa đổi liền mạch trên các mạng khác nhau.

Omnichain Non-fungible Token (ONFT)

Omnichain NFT là thuật ngữ được đề xuất bởi LayerZero đề cập đến một NFT hoặc một bộ sưu tập NFT có thể tồn tại trên nhiều blockchain, với ONFT người dùng có thể dễ dàng di chuyển NFT của mình một cách liền mạch mà không gặp phải bất kỳ khó khăn nào. 

Ví dụ: Người dùng có thể mint NFT ở BNB Smart Chain và sau đó chuyển sang Ethereum và giao dịch NFT này trên nền tảng Opensea.

Những lợi ích của ONFT khi di chuyển giữa các blockchain khác nhau:

• Giữ nguyên công dụng của NFT chain gốc 

• Cho phép chủ sở hữu khôi phục NFT ở chain gốc sau khi đã chuyển NFT sang các chain khác

• Loại bỏ nhu cầu triển khai logic cross-chain nội bộ bên trong hợp đồng của NFT

Tình hình hoạt động LayerZero

Tình hình hoạt động của LayerZero. Nguồn: layerzero.network (26/06/2024)

Kể từ khi ra đời đến này, LayerZero đã xử lý khoảng 134,76 triệu giao dịch trên 70 blockchain khác nhau với tổng khối lượng giao dịch lên đến hơn 50 tỷ USD. 

Số lượng giao dịch được xử lý thông qua LayerZero. Nguồn: layerzeroscan.com (26/06/2024)

Sau khi dự án thông báo snapshot ngày 01/05/2024, số lượng giao dịch được xử lý thông qua LayerZero mỗi ngày đã giảm mạnh từ hơn 348 nghìn giao dịch vào ngày 1/5 đến hiện tại chỉ còn khoảng 52,5 nghìn giao dịch.

Hệ sinh thái của LayerZero

Ngoài sản phẩm chính là cầu nối Stargate, sản phẩm của LayerZero đã được tích hợp vào 98 dApp khác nhau trải dài trên 5 lĩnh vực, bao gồm: DeFi, Gaming, Infrastructure, Enterprise, NFT. Trong đó chúng ta có thể dễ dàng liệt kê ra một số dự án khá nổi bật như:

• Ethena: Ethena Labs là một giao thức phát hành stablecoin phi tập trung được xây dựng trên Ethereum với TVL hơn 2 tỷ USD.

• Pendle: Pendle Finance hay Pendle là một giao thức DeFi được phát triển trên Ethereum cho phép người dùng token hoá và giao dịch lợi nhuận staking của tài sản trong tương lai thông qua cơ chế AMM. Với Pendle Finance, người dùng có thể áp dụng linh hoạt nhiều chiến lược khác nhau để tối ưu hoá lợi nhuận từ tài sản của họ.

• Magic Eden: Magic Eden là một decentralized NFT marketplace đầu tiên trên blockchain Solana và nay đã mở rộng sang các blockchain khác như Polygon, Ethereum và Bitcoin. 

• Pudgy Penguins: Pudgy Penguins là một bộ sưu tập PFP NFT (Profile Picture NFT) gồm 8.888 chú chim cánh cụt hoạt hình độc đáo trên mạng lưới Ethereum. Bộ sưu tập này được ra mắt vào tháng 7 năm 2021, thu hút sự chú ý của đông đảo cộng đồng NFT và rất nhanh đã trở thành một bộ sưu tập blue-chip bởi thiết kế ngộ nghĩnh, đáng yêu của mình. 

• Aave: Aave là một giao thức Lending phi tập trung cho phép người dùng vay và cho vay nhiều loại tài sản crypto khác nhau như ETH, WBTC, USDT,... thông qua pool thanh khoản. Aave ban đầu được xây dựng trên Ethereum nhưng đã mở rộng sang nhiều blockchain khác như Avalanche, Arbitrum, Optimism, Base, Polygon,... 

Hệ sinh thái của LayerZero

Thông tin chi tiết về ZRO Token 

Token Allocation

Biểu đồ phân bổ ZRO token

• Cộng đồng: 38.3%
  
• Đối tác chiến lược: 32.2%
  
• Các thành viên đóng góp chủ chốt: 25.5%
  
• Token được mua lại: 4.0%
  

Token Release Schedule

Lịch mở khoá ZRO token

ZRO token dùng để làm gì?

Bỏ phiếu cho các đề xuất quản trị

Ví lưu trữ ZRO token

Các bạn có thể lưu trữ token này trên các loại ví sau: MetaMask, Trust Wallet, Rabby Wallet, ...

Mua bán ZRO token ở đâu?

Hiện tại, ZRO được giao dịch tại nhiều sàn giao dịch khác nhau với tổng volume giao dịch mỗi ngày khoảng 211 triệu USD. Các sàn giao dịch niêm yết token này bao gồm: Binance, OKX, Bybit, Bitget, Gate.io, ...

Airdrop

Sau khi lọc Sybil, LayerZero đã hoàn thành đợt airdrop đầu tiên vào ngày 20/06 vừa qua. Các bạn có thể check airdrop của dự án này tại đây.

Đội ngũ phát triển của LayerZero

Đội ngũ phát triển

Các thành viên điều hành dự án:

• Bryan Pellegrino (Co-Founder & CEO): Có kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ blockchain & AI. 

• Ryan Zarick (Co-Founder & CTO): Có kinh nghiệm trong lĩnh vực AI & Big Data.

• Ari Litan (COO): Có nhiều năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực tài chính, công nghệ

Nhà đầu tư

Tổng kết

Qua những thông tin trên, ta có thể thấy LayerZero là một dự án cơ sở hạ tầng được phát triển với mục đích kết nối tất cả các blockchain tiềm năng lại với nhau để tăng trải nghiệm của người dùng.

Thông qua bài viết này chắc các bạn đã phần nào nắm được những thông tin cơ bản về dự án LayerZero để tự đưa ra quyết định đầu tư cho riêng mình. Chúc các bạn đầu tư thành công nhé!

Lưu ý: Coin68 không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của các bạn. Chúc các bạn thành công và kiếm được thật nhiều lợi nhuận từ thị trường tiềm năng này.