Trong số các dự án Layer 2 dành cho Ethereum, zkSync đã nổi bật như một tên tuổi hàng đầu, đang tiên phong trong việc xây dựng một giải pháp sử dụng công nghệ Zero-knowledge để tương thích với môi trường thực thi thông qua EVM của Ethereum. Vậy zkSync là gì? Điều gì làm cho zkSync trở nên độc đáo so với các dự án Layer 2? Hãy cùng Coin68 khám phá kỹ hơn về dự án zkSync qua bài viết dưới đây nhé!
zkSync là gì? Tìm hiểu về từ khóa hot nhất của thị trường năm 2023
zkSync là gì?
zkSync là một giải pháp layer-2 thuộc nhóm ZK-Rollups trên Ethereum được phát triển bởi đội ngũ của Matter Labs, với sự ủng hộ của nhiều quỹ đầu tư lớn như a16z, OKX, Crypto.com, Bybit, ConsenSys… và đã thu về tổng số vốn gọi được lên đến hơn 458 triệu USD.
Để hiểu rõ hơn về dự án zkSync và cách dự án này hoạt động, đầu tiên chúng ta cần phải biết về khái niệm Layer 2.
Vậy, Layer 2 là gì?
Blockchain Layer 2, hay còn gọi là Layer 2, là thuật ngữ dùng để chỉ các giải pháp được phát triển trên blockchain Layer 1 nhằm mở rộng khả năng hoạt động của blockchain đó mà không làm thay đổi tính năng tốt của Layer 1.
Mặc dù Layer 2 có thể áp dụng cho bất kỳ loại blockchain nào, nhưng hiện tại, chỉ các giải pháp Layer 2 của Ethereum được quan tâm nhiều nhất từ phía cộng đồng nhà đầu tư và người dùng. Điều này cho thấy các giải pháp Layer 2 cho Ethereum đang phát triển mạnh mẽ và được đánh giá là xu hướng được đón nhận rộng rãi trong cộng đồng blockchain.
Vậy tại sao Layer 2 lại chỉ phát triển trên Ethereum mà không phải trên các blockchain khác như BNB Chain, Solana và Avalanche?
Lý do là bởi giá trị toàn bộ hệ sinh thái của Ethereum lớn hơn rất nhiều và có số lượng người hoạt động trên mạng lưới đông hơn so với các blockchain Layer 1 khác như BNB Chain và Solana. Cũng chính bởi vì điều này ảnh hưởng rất lớn tới trải nghiệm người dùng khi phí gas tăng cao và tốc độ giao dịch chậm.
Điều này thúc đẩy sự phát triển và áp dụng của giải pháp Layer 2 trên Ethereum nhằm giải quyết các vấn đề này một cách hiệu quả. Với mục tiêu giảm bớt gánh nặng trên Ethereum, các dự án Layer 2 có thể cung cấp khả năng xử lý giao dịch nhanh hơn và phí thấp hơn, đồng thời thừa hưởng được sự bảo mật và tính phi tập trung từ Ethereum tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dùng tham gia vào các hoạt động blockchain mà không phải lo lắng về việc chi phí và thời gian giao dịch.
Vậy zkSync là gì?
zkSync là một giải pháp mở rộng Layer 2 cho Ethereum, sử dụng công nghệ Zero-knowledge Rollup (ZK-Rollups). Công nghệ này cho phép thực hiện giao dịch nhanh chóng và tiết kiệm chi phí hơn, đồng thời có đảm bảo về tính an toàn từ Ethereum.
Bên cạnh đó, dự án zkSync cũng đã thành công tích hợp giải pháp zkEVM vào mạng chính để triển khai zkSync Era vào tháng 3/2023. Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng khi zkSync dẫn đầu trong cuộc đua để hoàn thiện công nghệ zkEVM.
zkEVM là một máy ảo hỗ trợ tính toán bằng chứng Zero-knowledge, hoàn toàn tương thích với EVM của Ethereum. Đây là một cài đặt của công nghệ ZK để mở rộng khả năng thực hiện hợp đồng thông minh trên Ethereum. Với zkEVM này, zkSync có thể thực hiện các tính toán Zero-Knowledge Proof (ZKP) và tương thích với cơ sở hạ tầng hiện có trên Ethereum. Nhà phát triển cũng có thể viết các hợp đồng thông minh tương thích với ZK bằng ngôn ngữ Solidity truyền thống của EVM.
Điểm đặc biệt của dự án zkSync
Tối ưu trong việc vận hành
Các điểm khác biệt quan trọng nhất của zkSync là các giao dịch gas thấp bằng ETH và các token ERC20. Các giao dịch nhanh chóng và chi phí tương đối thấp. Theo thống kê trên l2fees.info thì trên zkSync:
- Phí chuyển ETH bằng ví: 0.1 USD
- Phí chuyển token khác bằng ví: 0.12 USD
- Phí swap token: 0.28 USD
So sánh phí giao dịch giữa Ethereum layer-1 với các giải pháp layer-2 phổ biến khác. Nguồn: L2fees (16/08/2023)
Lưu ý: Giá trên chỉ được thống kê tương đối, giá sẽ biến động theo nhu cầu người dùng.
Ngoài chi phí, công nghệ ZK-Rollups giúp zkSync có những ưu điểm vượt trội hơn Optimism và Arbitrum như:
- Thời gian xác thực giao dịch ngắn hơn.
- Độ bảo mật cao hơn.
Không chỉ vậy, zkSync cũng hỗ trợ NFT layer 2 và mã nguồn hoàn toàn mở để cộng đồng có thể tham gia đóng góp và phát triển.
Tính năng Account Abstraction
Account Abstraction, hay còn gọi là "smart contract hoá" các địa chỉ ví, là quá trình triển khai các địa chỉ ví cá nhân thành các hợp đồng thông minh để quản lý việc trả phí và xác thực giao dịch trên blockchain. Điều này cho phép các địa chỉ ví có thể được linh hoạt thay đổi để phù hợp với mục đích sử dụng.
Với tính năng này, zkSync mang lại các sự tiện ích như sau:
- Trả bằng bất kỳ token nào: zkSync cho phép một ví hỗ trợ hoặc tài trợ cho ví khác để chuyển đổi token khác lại thành ETH để làm phí giao dịch.
- Không cần Seed phrase: Ví của zkSync sẽ trở thành một social recovery wallet.
- Ký nhiều giao dịch cùng lúc: các giao dịch có thể được tính theo lô, người dùng không cần phải ký từng giao dịch.
- Thanh toán tự động: Người dùng có thể lên lịch để tự động chuyển tiền, gia hạn đăng ký, khá giống Apple Pay nhưng là phi tập trung.
Áp dụng công nghệ zkEVM
zkEVM (zero-knowledge Ethereum Virtual Machine) là một máy chủ ảo cho phép tạo ra một bằng chứng dưới dạng zero-knowledge để xác minh độ chính xác (bao gồm tính hợp lệ của dữ liệu đầu vào và đâu ra). Nhìn chung, zkEVM là một sản phẩm hỗ trợ thực hiện và mở rộng các smart contract được tạo bởi công nghệ zero-knowledge.
Với công nghệ zkEVM, các hợp đồng thông minh được phát triển trên zkSync có khả năng tương thích cao với Ethereum nhờ vào việc thống nhất mã code, và phương thức lập trình.
Thông tin về token của zkSync
Token của zkSync chưa được phát hành. Tuy nhiên, Matter Labs đã tiết lộ sẽ phát hành token vào năm 2024. Vì vậy, năm 2023 là một cơ hội để người dùng nhận được airdrop bằng cách trải nghiệm hệ sinh thái của zkSync Era như Arbitrum.
Đội ngũ phát triển của dự án
Dự án zkSync được phát triển bởi đội ngũ Matter Lab, một công ty có trụ sở tại Berlin, với phần lớn thành viên đội là người sống tại châu Âu. Công ty này có nhiều thành viên ẩn danh, chỉ có CEO cùng các đồng sáng lập viên như Alex Gluchowski và một số quản lý cấp cao khác được công khai để đại diện cho công ty.
Matter Labs đã đi đầu trong việc phát triển giải pháp mở rộng cho Ethereum dựa trên công nghệ ZK. Tầm nhìn của Matter Labs là xây dựng một Layer 2 theo mô hình Rollup để tiết kiệm phí gas và không hạn chế hiệu suất hoạt động. Nền tảng này sẽ tương thích với EVM và hỗ trợ ứng dụng tổng quát viết bằng ngôn ngữ Solidity.
Tình hình phát triển của zkSync trong quý 3 năm 2023
Dữ liệu zkSync trên DefiLlama ngày 15/08/2023
Qua dữ liệu từ DefiLlama, ta có thể thấy tổng tài sản được khóa (TVL) trên zkSync đã có xu hướng tăng đáng kể từ tháng 4/2023 đến hết tháng 7/2023. Điều này cho biết lượng người dùng trên zkSync cũng tăng đáng kể nhưng vào tháng 8/2023 đã có suy giảm.
Tuy nhiên, khối lượng giao dịch trên zkSync tăng đều theo thời gian do cộng đồng Crypto đang FOMO vào các sự kiện Airdrop.
Bên cạnh đó, hiện tại hệ sinh thái zkSync đang mở rộng nhanh chóng khi đã có hơn 50 dự án đã phát triển, tích hợp vào hệ sinh thái.
Các dự án trong hệ sinh thái zkSync
Tổng kết
Thông qua bài viết trên, Coin68 đã giúp cho các bạn có cái nhìn tổng quan về dự án zkSync, một dự án tiên phong trong việc phát triển và ứng dụng công nghệ ZK-Rollups trong blockchain để giải quyết các vấn đề phí gas và hiệu suất hoạt động của các giao dịch trên Ethereum.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết không được xem là lời khuyên đầu tư, Coin68 không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của các bạn. Chúc các bạn thành công và kiếm được thật nhiều lợi nhuận từ thị trường tiềm năng này.
