ZKsync là gì? Tìm hiểu về dự án Layer 2 gọi vốn nhiều nhất thị trường

Trong số các dự án Layer 2 dành cho Ethereum, ZKsync đã nổi bật như một tên tuổi hàng đầu, đang tiên phong trong việc xây dựng một giải pháp sử dụng công nghệ Zero-knowledge để tương thích với môi trường thực thi thông qua EVM của Ethereum. Vậy ZKsync là gì? Điều gì làm cho ZKsync trở nên độc đáo so với các dự án Layer 2? Hãy cùng Coin68 khám phá kỹ hơn về dự án ZKsync qua bài viết dưới đây nhé!

ZKsync là gì? Tìm hiểu về dự án Layer 2 gọi vốn nhiều nhất thị trường

ZKsync là gì?

ZKsync là một giải pháp layer-2 thuộc nhóm ZK-Rollups trên Ethereum được phát triển bởi đội ngũ của Matter Labs, với sự ủng hộ của nhiều quỹ đầu tư lớn như a16z, OKX, Bybit,… và đã thu về tổng số vốn gọi được lên đến hơn 458 triệu USD.

Để hiểu rõ hơn về dự án ZKsync và cách dự án này hoạt động, đầu tiên chúng ta cần phải biết về khái niệm Layer 2.

Vậy Layer 2 là gì?

Blockchain Layer 2 là thuật ngữ dùng để chỉ các giải pháp được phát triển trên blockchain Layer 1 nhằm mở rộng khả năng hoạt động của blockchain đó mà không làm thay đổi tính năng tốt của Layer 1.

Mặc dù Layer 2 có thể áp dụng cho bất kỳ loại blockchain nào, nhưng hiện tại, chỉ các giải pháp Layer 2 của Ethereum được quan tâm nhiều nhất từ phía cộng đồng nhà đầu tư và người dùng. Điều này cho thấy các giải pháp Layer 2 cho Ethereum đang phát triển mạnh mẽ và được đánh giá là xu hướng được đón nhận rộng rãi trong cộng đồng blockchain.

Vậy tại sao Layer 2 lại chỉ phát triển trên Ethereum mà không phải trên các blockchain khác như BNB Chain, Solana và Avalanche?

Lý do là bởi giá trị toàn bộ hệ sinh thái của Ethereum lớn hơn rất nhiều và có số lượng người hoạt động trên mạng lưới đông hơn so với các blockchain Layer 1 khác như BNB Chain và Solana. Cũng chính bởi vì điều này ảnh hưởng rất lớn tới trải nghiệm người dùng khi phí gas tăng cao và tốc độ giao dịch chậm.

Điều này thúc đẩy sự phát triển và áp dụng của giải pháp Layer 2 trên Ethereum nhằm giải quyết các vấn đề này một cách hiệu quả. Với mục tiêu giảm bớt gánh nặng trên Ethereum, các dự án Layer 2 có thể cung cấp khả năng xử lý giao dịch nhanh hơn và phí thấp hơn, đồng thời thừa hưởng được sự bảo mật và tính phi tập trung từ Ethereum tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dùng tham gia vào các hoạt động blockchain mà không phải lo lắng về việc chi phí và thời gian giao dịch.

Vậy ZKsync là gì?

ZKsync là một giải pháp mở rộng Layer 2 cho Ethereum, sử dụng công nghệ Zero-knowledge Rollup (ZK-Rollups). Công nghệ này cho phép thực hiện giao dịch nhanh chóng và tiết kiệm chi phí hơn, đồng thời có đảm bảo về tính an toàn từ Ethereum.

Bên cạnh đó, dự án ZKsync cũng đã thành công tích hợp giải pháp zkEVM vào mạng chính để triển khai ZKsync Era vào tháng 3/2023. Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng khi ZKsync dẫn đầu trong cuộc đua để hoàn thiện công nghệ zkEVM.

zkEVM là một máy ảo hỗ trợ tính toán bằng chứng Zero-knowledge, hoàn toàn tương thích với EVM của Ethereum. Đây là một cài đặt của công nghệ ZK để mở rộng khả năng thực hiện hợp đồng thông minh trên Ethereum. Với zkEVM này, ZKsync có thể thực hiện các tính toán Zero-Knowledge Proof (ZKP) và tương thích với cơ sở hạ tầng hiện có trên Ethereum. Nhà phát triển cũng có thể viết các hợp đồng thông minh tương thích với ZK bằng ngôn ngữ Solidity truyền thống của EVM.

Điểm đặc biệt của dự án ZKsync 

Tối ưu trong việc vận hành

Như mọi Layer 2 khác được phát triển trên Ethereum, ZKsync sẽ giúp người dùng giảm thiểu đáng kể phí giao dịch các token ERC-20 trong khi tính bảo mật và an toàn vẫn luôn được đảm bảo.

So sánh phí giao dịch giữa Ethereum Layer 1 với các giải pháp Layer 2 phổ biến khác. Nguồn: L2fees (23/10/2024)

Lưu ý: Giá trên chỉ được thống kê tương đối, giá sẽ biến động theo nhu cầu người dùng.

Ngoài chi phí, công nghệ ZK-Rollups giúp ZKsync có những ưu điểm vượt trội hơn Optimism và Arbitrum như:

• Thời gian xác thực giao dịch ngắn hơn. 
• Độ bảo mật cao hơn.

Không chỉ vậy, ZKsync cũng hỗ trợ NFT layer 2 và mã nguồn hoàn toàn mở để cộng đồng có thể tham gia đóng góp và phát triển.

Tính năng Account Abstraction

Account Abstraction hay còn gọi là smart contract hoá" các địa chỉ ví, là quá trình triển khai các địa chỉ ví cá nhân thành các hợp đồng thông minh để quản lý việc trả phí và xác thực giao dịch trên blockchain. Điều này cho phép các địa chỉ ví có thể được linh hoạt thay đổi để phù hợp với mục đích sử dụng.

Với tính năng này, ZKsync mang lại các sự tiện ích như sau:

• Trả bằng bất kỳ token nào: ZKsync cho phép một ví hỗ trợ hoặc tài trợ cho ví khác để chuyển đổi token khác lại thành ETH để làm phí giao dịch.
  
  
• Không cần Seed phrase: Ví của ZKsync sẽ trở thành một social recovery wallet.
  
  
• Ký nhiều giao dịch cùng lúc: các giao dịch có thể được tính theo lô, người dùng không cần phải ký từng giao dịch.
  
  
• Thanh toán tự động: Người dùng có thể lên lịch để tự động chuyển tiền, gia hạn đăng ký, khá giống Apple Pay nhưng là phi tập trung.

Áp dụng công nghệ zkEVM

zkEVM (zero-knowledge Ethereum Virtual Machine) là một máy chủ ảo cho phép tạo ra một bằng chứng dưới dạng zero-knowledge để xác minh độ chính xác (bao gồm tính hợp lệ của dữ liệu đầu vào và đâu ra). Nhìn chung, zkEVM là một sản phẩm hỗ trợ thực hiện và mở rộng các smart contract được tạo bởi công nghệ zero-knowledge.

Với công nghệ zkEVM, các hợp đồng thông minh được phát triển trên ZKsync có khả năng tương thích cao với Ethereum nhờ vào việc thống nhất mã code, và phương thức lập trình.

Các sản phẩm nổi bật trên ZKsync

• DEX: SyncSwap, Maverick Protocol, Koi Finance,...
• Lending: AAVE, Venus Core Pool,...
• Derivative: HoldStation DeFuture, Satori, Derivio,...
• Game/NFT: Tevaera, zkMarkets, Biglnt,...
• Wallet: Zerion, zkSync Lite Wallet,...

Thông tin về token của ZKsync

Tỷ lệ phân bổ token ZK

Tỷ lệ phân bổ token ZK

Theo thông tin được công bố trước đó về đợt airdrop của ZKsync, thì 66.6% tổng cung sẽ được dành cho cộng đồng và 33.3% còn lại sẽ được dành cho các nhà đầu tư cũng như đội ngũ phát triển. Bên cạnh đó, ZKsync cũng đã công bố 13 dự án được phân bổ airdrop kèm theo đó là một thông báo giải đáp thắc mắc về các tiêu chí cũng như số lượng ZK được phân bổ cho các ví đạt điều kiện nhận airdrop.

Community (66.6%)

• Airdrop: 17.5% (Người dùng sẽ chiếm 89% và 11% còn lại là người đóng góp)

• Khuyến khích sự phát triển của hệ sinh thái: 19.9%

• Token Assembly: 29.3%

Team & Investors

• Team: 16.1%

• Investors: 17.2%

Nhà đầu tư có thể giao dịch token ZK ở đâu?

Hiện tại, nhà đầu tư có thể giao dịch token ZK tại:

• Sàn CEX: Binance, OKX, Bybit, HTX, Bitget, KuCoin, Gate.io, MEXC,...
• Sàn DEX: SyncSwap, Uniswap V3, PancakeSwap V3,...

Đội ngũ phát triển của dự án

Dự án ZKsync được phát triển bởi đội ngũ Matter Lab, một công ty có trụ sở tại Berlin, với phần lớn thành viên đội là người sống tại châu Âu. Công ty này có nhiều thành viên ẩn danh, chỉ có CEO cùng các đồng sáng lập viên như Alex Gluchowski và một số quản lý cấp cao khác được công khai để đại diện cho công ty.

Matter Labs đã đi đầu trong việc phát triển giải pháp mở rộng cho Ethereum dựa trên công nghệ ZK. Tầm nhìn của Matter Labs là xây dựng một Layer 2 theo mô hình Rollup để tiết kiệm phí gas và không hạn chế hiệu suất hoạt động. Nền tảng này sẽ tương thích với EVM và hỗ trợ ứng dụng tổng quát viết bằng ngôn ngữ Solidity.

Tình hình phát triển của ZKsync trong nửa cuối năm 2024

Dữ liệu ZKsync trên DefiLlama ngày 23/10/2024

Qua dữ liệu từ DefiLlama, ta có thể thấy tổng tài sản được khóa (TVL) trên ZKsync đã có xu hướng giảm từ 144 triệu USD xuống 89 triệu USD trong 6 tháng cuối năm 2024.

Bên cạnh đó, trong 6 tháng cuối năm, số lượng dự án được phát triển và tích hợp vào hệ sinh thái của ZKsync có dấu hiệu chững lại với con số trên dưới 100 dự án.

Các dự án trong hệ sinh thái ZKsync

Tổng kết

Thông qua bài viết trên, Coin68 đã giúp cho các bạn có cái nhìn tổng quan về dự án ZKsync, một dự án tiên phong trong việc phát triển và ứng dụng công nghệ ZK-Rollups trong blockchain để giải quyết các vấn đề phí gas và hiệu suất hoạt động của các giao dịch trên Ethereum.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết không được xem là lời khuyên đầu tư, Coin68 không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định nào của các bạn.