Các giải pháp mở rộng như ZK-Rollups và zkEVM đang thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng đầu tư tiền mã hóa. Trong danh sách những dự án nổi bật, Scroll đã nổi lên như một điểm sáng, khi đã thành công gọi vốn trị giá 50 triệu USD. Hành trình phát triển và khả năng tương lai của dự án Scroll đã tạo ra sự hứng thú đặc biệt trong cộng đồng. Vậy Scroll là gì? Scroll có airdrop hay không? Hãy cùng Coin68 khám phá thêm về dự án này trong bài viết dưới đây nhé!
Scroll là gì? Giải pháp zkEVM vẫn còn testnet trên Ethereum
Scroll là gì?
Scroll là một dự án Layer 2 sử dụng công nghệ ZK-Rollups để phát triển và giải quyết các vấn đề tồn động của Ethereum như phí giao dịch cao, tốc độ giao dịch chậm. Tuy nhiên, sau một thời gian thì Scroll phát triển công nghệ zkEVM để có thể hoàn toàn tương thích với Ethereum.
Nhìn chung, Scroll là giải pháp Layer 2 dựa trên mô hình ZK-Rollups, hướng tới khả năng mở rộng vô hạn, thời gian xác nhận siêu nhanh, tính phi tập trung toàn diện và độ bảo mật tối đa. Scroll đạt được điều này bằng cách xây dựng nền tảng ZK-Rollups và hệ thống phân tán off-chain hiệu suất cao, kết hợp với nhiều cải tiến quan trọng như sau:
- Hệ thống zero-knowledge proof theo mô hình phân tầng mới: So với các giải pháp hiện có, Scroll áp dụng một hệ thống zero-knowledge proof theo mô hình phân tầng mới. Điều này cho phép triển khai dễ dàng các ứng dụng phi tập trung phổ biến trên Layer 2 và khả năng xác minh hiệu quả thông qua những succinct proof (bằng chứng ngắn gọn).
- Kênh tương tác hiệu quả dựa trên mô hình giao thức mới: Lấy cảm hứng từ các mô hình giao thức mới, Scroll có khả năng thiết lập các kênh giao tiếp hiệu quả giữa các ứng dụng trên Scroll và các ứng dụng tương đương trên các giải pháp Layer 2 khác. Điều này cho phép Scroll xây dựng một hệ sinh thái mở và toàn diện cho Layer 2.
- Mô hình Layer 2 Mining: Mô hình này khuyến khích các miner tạo ra zero-knowledge proof cho Scroll. Đồng thời, giải pháp này cũng giúp giải quyết vấn đề MEV bằng cách tách quá trình đóng gói giao dịch và quá trình khai thác.
zkEVM
zkEVM (zero-knowledge Ethereum Virtual Machine) là một máy chủ ảo cho phép tạo ra bằng chứng dưới dạng zero-knowledge để xác minh độ chính xác (bao gồm tính hợp lệ của dữ liệu đầu vào và đâu ra). Nhìn chung, zkEVM là một sản phẩm hỗ trợ thực hiện và mở rộng các smart contract được tạo bởi công nghệ zero-knowledge.
Bởi vì thiếu sự tương thích giữa các smart contract, thanh khoản bị hạn chế khi thiếu sự hỗ trợ của hệ sinh thái của Ethereum, và các ZK-Rollups ban đầu thiếu khả năng tương thích với các smart contract hiện có. Nên, với sự ra đời của zero-knowledge Ethereum Virtual Machine, ZK-Rollups đang bắt đầu hỗ trợ Ethereum dApps giải quyết các đề trên và đồng thời hỗ trợ các dApp trên Ethereum có cơ hội được ở rộng sang các ZK-Rollups Layer 2.
Mô hình vận hành của Scroll
Kiến trúc hiện tại bao gồm ba thành phần cơ sở hạ tầng (xem Hình 1):
- Scroll Node: Gửi bằng chứng giao dịch từ Scroll đến Ethereum.
- Roller Network: Xác thực bằng chứng zkEVM để chứng minh rằng các giao dịch hợp lệ.
- Rollup và Bridge Contract: Cung cấp tính khả dụng của dữ liệu cho các giao dịch Scroll, xác minh bằng chứng hợp lệ của zkEVM và cho phép người dùng di chuyển tài sản giữa Ethereum và Scroll.
Hình 1: Mô hình hoạt động của Scroll
Scroll Node
Scroll node là cách chính để các ứng dụng và người dùng tương tác với Scroll. Nó bao gồm 3 mô-đun: Sequencer, Coordinator và Relayer.
- Sequencer cung cấp giao diện cho JSON-RPC và chấp nhận các giao dịch Layer 2.
- Coordinator được thông báo và nhận bằng chứng thực thi của block mới được tạo ra từ quá trình của Sequencer.
- Relayer sẽ theo dõi quá trình hoạt động của Bridge và Rollups được triển khai trên cả Ethereum và Scroll.
Roller Network
Rollers đóng vai trò là những prover (tạm dịch: người chứng minh) trong mạng lưới chính và chịu trách nhiệm tạo ra các bằng chứng hợp lệ cho quá trình ZK-Rollups.
Mô hình hoạt động của Roller Network
Quá trình Roller Network hoạt động gồm 3 bước:
- Đầu tiên, Roller sẽ chuyển đổi execution trace (tạm dịch: bằng chứng thực thi)i nhận được từ Coordinator thành các circuit witnesses (tạm dịch: nhân chứng vòng quanh).
- Sau đó, nó tạo ra bằng chứng cho từng zkEVM circuits.
- Cuối cùng, nó sử dụng proof aggregation (tạm dịch: tính năng tổng hợp bằng chứng) để kết hợp các bằng chứng từ nhiều zkEVM circuits thành một block proof mới.
Rollup và Bridge Contract
Scroll kết nối với base layer của Ethereum thông qua các Rollup và Bridge smart contract. Nhờ sự kết nối này, dự án đảm bảo tính thực thi của dữ liệu (data availability) cho các giao dịch trên layer 2 và cho phép người dùng chuyển tài sản và thông tin giữa Layer 1 và Layer 2.
- Rollup contract nhận các block và state root trên từ Sequencer rồi lưu trữ các state root ở Ethereum state với dữ liệu các block từ Scroll dưới dạng Ethereum calldata.
- Bridge contract được triển khai trên Ethereum và Scroll để cho phép người dùng chuyển các thông báo tùy ý giữa Layer 1 và Layer 2.
Điểm nổi bật của dự án
Khả năng tương thích EVM
Với công nghệ zkEVM tiên tiến, Scroll mang đến khả năng tương thích hoàn hảo với Ethereum Virtual Machine (EVM), giúp người dùng và các nhà phát triển sản phẩm có thể dễ dàng chuyển đổi các DApps của họ sang hệ sinh thái Scroll mà không cần lo lắng về lỗi lập trình hoặc tính tương thích hệ thống. Sự tiện ích này không chỉ giúp Scroll tiết kiệm thời gian và nguồn lực mở rộng, mà còn giúp họ phát triển các tính năng đột phá một cách dễ dàng và linh hoạt hơn.
Khả năng mở rộng
Nhờ vào khả năng xử lý giao dịch off-chain bởi công nghệ Rollups. Với phương thức như vậy, thì Scroll sẽ giảm chi phí, tăng khả năng xử lý thông lượng so với Ethereum.
Khả năng bảo mật
Dự án Scroll đã được kiểm chứng về tính bảo mật bởi nhiều lần bởi các tổ chức thứ 3. Nhìn chung, tính bảo mật của Scroll tính đến hiện tại vẫn là cao. Ngoài ra, Scroll còn đặt cao giá trị tính minh bạch của sản phẩm trong quá trình xây dựng, nhằm tăng tính phi tập trung và thu hút cộng đồng.
Lộ trình phát triển
Lộ trình phát triển của Scroll
Hiện tại, dự án Scroll đang trong giai đoạn Alpha testnet, cá anh em cũng có thể trải nghiệm sớm dự án Scroll để có cái nhìn tổng quan về dự án.
Còn về quá trình phát triển thì tóm gọn như sau:
- Tháng 4/2022: Gọi vốn thành công 30 triệu USD với quỹ Polychain Capital dẫn đầu,
- Tháng 7/2022: Ra mắt phiên bản pre-alpha test.
- Tháng 2/2023: Ra mắt phiên bản alpha test trên Goerli Ethereum.
- Tháng 3/2023: Gọi vốn thành công thêm 50 triệu USD.
Tính đến tháng 8/2023, dự án vẫn chưa cập nhật gì thêm.
Thông tin chi tiết về token của dự án
Hiện dự án vẫn chưa có thông tin cũng như lịch trình ra mắt token.
Đội ngũ phát triển của Scroll
Sandy - Haichen - Ye
Đội ngũ phát triển gồm 3 thành phần nòng cốt là Sandy - Haichen - Ye. Họ là Co-Founder của Scroll, và có đội ngũ từ các nơi trên toàn cầu. Scroll có mục tiêu thống nhất trong việc cải thiện Ethereum trong khi vẫn duy trì tính phi tập trung và tính minh bạch.
Các nhà đầu tư và đối tác phát triển
Trong suốt thời gian phát triển thì dự án Scroll đã có 2 vòng gọi vốn ấn tượng với lần lượt là 30 triệu đô và 50 triệu đô trong vòng 1 năm với sự góp mặt của những quỹ lớn uy tín như Polychain Capital, Geometry, Sequoia,...
Tổng kết
Qua bài viết trên, Coin68 đã cung cấp cho các bạn một cái nhìn tổng quan về dự án Scroll, một giải pháp Layer 2 theo mô hình ZK-Rollups. Với sự kết hợp giữa công nghệ zk-Rollup, hệ thống off-chain hiệu suất cao và khả năng tương thích vượt trội với EVM thông qua zkEVM, Scroll đã tạo ra một nền tảng mạnh mẽ cho việc phát triển các ứng dụng phi tập trung mà không gặp các vấn đề về mở rộng, thời gian xác nhận hay bảo mật.
Tuy nhiên, dự án Scroll có một khuyết điểm đặc biệt lớn chính là tốc độ phát triển dự án có nhiều vấn đề khi là các Layer 2 như Arbitrum, Optimism, zkSync đều đã mainnet mà chính dự án vẫn còn đang testnet.
Lưu ý: Coin68 không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của các bạn. Chúc các bạn thành công và kiếm được thật nhiều lợi nhuận từ thị trường tiềm năng này.
