Sui là gì? Tìm hiểu chi tiết về dự án Sui

Trong giai đoạn bùng nổ của các blockchain Layer 1 vừa qua, "Sui" là từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất đối với cộng đồng tiền mã hoá. Lý do của việc này đó chính là vì việc tăng giá của đồng SUI và TVL của hệ sinh thái cùng tên liên tục tăng. Vậy dự án này mang điều gì đặc biệt? Hãy cùng Coin68 tìm hiểu về Sui blockchain cũng như hệ sinh thái của nó thông qua bài viết dưới đây.

Sui là gì? Tìm hiểu chi tiết về dự án Sui

Sui (SUI) là gì?

Sui là dự án blockchain được phát triển dựa trên ngôn ngữ lập trình Move, thứ được tạo ra bởi đội ngũ Diem (stablecoin đã bị Facebook hủy bỏ). Sui được tạo nên với mục đích giải quyết vấn đề mở rộng đa chiều của các blockchain truyền thống giúp tối ưu hoá việc sử dụng tài nguyên và mở rộng thông lượng hoạt động.

Sui thường được so sánh với của Aptos, dự án blockchain từng làm mưa làm gió trên thị trường nhờ vào đợt airdrop khủng cho cộng đồng và cũng sử dụng ngôn ngữ lập trình Move. Ngoài ra, giữa tâm điểm của đợt downtrend năm 2022, Sui cũng đã gọi được hơn 336 triệu USD tiền đầu tư từ các quỹ lớn.

Cấu trúc hoạt động của Sui

Transaction flow của Sui

Một transaction flow trên blockchain của Sui sẽ có 7 bước ứng với từng nhiệm vụ chuyên biệt của các thành tố.

1. Sau khi người dùng tạo một giao dịch và xác nhận bằng key của mình, số giao dịch sẽ được chuyển đến thành tố tiếp theo để kiểm tra tính chân thật.
   
   
2. Các giao dịch sau đó sẽ được chuyển đến các validator (full node), tại đây các validator sẽ thực hiện một loạt kiểm tra về tính hợp lệ và an toàn cũng như chữ ký và trả lại giao dịch đã được ký xác nhận từ validator cho người dùng.
   
   
3. Tiếp theo, người dùng sẽ thu thập phản hồi từ các nhóm validator khác (chiếm 2 trên 3 lượng stake trên Sui) để tạo thành một chứng chỉ giao dịch hợp lệ giữa 3 bên: người dùng, validator xác thực giao dịch đó, nhóm validator khác).
   
   
4. Sau khi có tập hợp các chứng chỉ, người dùng sẽ gửi nó lại cho toàn bộ các validator để lưu trữ và kiểm tra.
5. Validator sẽ kiểm tra toàn bộ những chứng chỉ và execute những nhiệm vụ của họ.
   
   
6. Sau khi validator kiểm tra và xác nhận tính hợp lệ, người dùng sẽ thu thập những phản hồi này để làm bằng chứng giải quyết giao dịch.
   
   
7. Sau đó, Sui hình thành các điểm kiểm tra cho mọi cam kết đồng thuận, điểm này cũng được sử dụng để điều khiển việc tái cấu hình giao thức.

Nói một cách dễ hiểu hơn thì Sui tự động xem mọi giao dịch của người dùng là giao dịch giữa người với người. Validator sẽ đóng vai trò phê duyệt và thực hiện các giao dịch song song bằng cách sử dụng Byzantine Consistent Broadcast với thông lượng cao.

Điểm nổi bật của Sui Network

Phí gas rẻ và ổn định

Hiện tại trên thị trường, hầu hết các blockchain đều có phí gas biến động khá mạnh và thường thay đổi nhanh, gây trở ngại trong trải nghiệm giao dịch của người dùng. Nắm bắt được điều đó, Sui đã thiết kế gas theo một hướng khác và gần như độc nhất thị trường.

Cụ thể, Sui sẽ chia hoạt động theo từng epoch 24h, validator sẽ chỉ được vote một mức phí gas theo từng epoch (giá tham khảo). Tiếp theo, khi các giao dịch phát sinh ở các protocol, các giao thức này sẽ gửi một mức incentive nhất định đến các validator để họ giữ mức giao dịch gần với giá tham khảo nhất có thể trong suốt một epoch.

Narwhal & Tusk

Như đã nói ở trên, những công việc xác thực giao dịch phần nhiều đều nằm trong tay những validator và vô tình điều này đã tạo ra một sự đe doạ nhất định đối với blockchain nếu những validator này bị hack hoặc cố ý gây nguy hại cho mạng lưới.

Narwhal & Tusk là cơ chế đồng thuận được Sui sử dụng nhằm cô lập quá trình truyền tải và đồng thuận dữ liệu.

• Tusk: Sắp xếp và tìm vị trí thứ tự các giao dịch.
• Narwhal: Bảo toàn tính khả dụng của dữ liệu khi được xem xét trong quá trình đồng thuận.

Khả năng mở rộng

Không giống như cách các blockchain khác sắp xếp dữ liệu vào một block sau đó xử lý chúng, Sui thực hiện chúng song song bằng cách sắp xếp dữ liệu thành các đối tượng độc lập (object) thông qua Byzantine Fault-Tolerant (BFT) consensus và Byzantine Consistent Broadcast (BCB).

Ngôn ngữ lập trình Move

Bên cạnh Aptos, Sui cũng là một trong những dự án được kế thừa và phát triển dựa trên ngôn ngữ lập trình Move từ Diem. Với việc sử dụng ngôn ngữ này, Sui đã tránh được những bất cập mà Solidity mang đến cho những nhà phát triển và người dùng. Move cho phép người dùng quyền tự quyết đối với các tài sản của mình thông qua việc tự xác định chúng thành những object có thể tùy chỉnh được.

Thông tin cơ bản về SUI 

Allocation

Biểu đồ phân bổ SUI

• Các thành viên đóng góp giải đoạn đầu: 20%
• Nhà đầu tư: 14%
• Mysten Labs Treasury: 10%
• Community Access Program (Public Sale): 6%
• Dự trữ cộng đồng: 50%

SUI dùng để làm gì?

• Thanh toán gas fee trên mạng lưới.
• Bỏ phiếu cho các đề xuất quản trị dự án.
• Cung cấp thanh khoản trên mạng.
• Phần thưởng staking.

Đội ngũ phát triển dự án Sui 

Sui được thành lập bởi Mysten Labs. Năm người đồng sáng lập của dự án, cùng một số nhân viên của Mysten, đã từng làm việc để phát triển dự án Diem và ngôn ngữ lập trình Move. 

Nhà đầu tư Sui 

Sui vừa hoàn thành cả 2 vòng gọi vốn Series A và Series B với tổng số tiền gọi được lên đến 336 triệu USD. Cả 2 vòng gọi vốn này được dẫn đầu bởi a16z và FTX Ventures, cùng với sự tham gia của nhiều quỹ đầu tư khác như Coinbase Ventures, Lightspeed, Standard Crypto, Franklin Templeton, Binance Labs,...

Lộ trình phát triển của Sui

Sau quá trình gọi vốn thành công năm 2021, trong năm 2022, Sui đã có những bước tiến đúng với kế hoạch được đề ra từ trước đó. 

• Quý 1/2022: Sui lần đầu ra mắt và gây ấn tượng mạnh với thị trường với những đặc điểm và tính năng cũng như khả năng mở rộng của mình.
  
  
• Quý 2/2022: Sui ra mắt DevNet và tokenomics cùng với incentive và những chức năng, công dụng của SUI. Bên cạnh đó, dự án cũng mở để người dùng có thể chạy node (full node) cho dự án.
  
  
• Quý 3/2022: Incentivized Testnet được ra mắt cùng với các tác vụ kiểm tra chức năng và các cơ chế của mạng. Cũng trong thời gian này, Sui Wallet được ra mắt cùng với những tính năng như quản lý tài sản, tương tác với các Dapp.
  
  
• Quý 4/2022: Mở chương trình tuyển chọn validator với phần thưởng lên đến 2000 SUI cho mỗi giai đoạn mà validator tham gia.
  
  
• Quý 2/2023: Sui triển khai mainnet cùng với việc niêm yết SUI trên các sàn giao dịch lớn trong đó có Binance.
  
  
• Năm 2024: Tiếp tục phát triển và mở rộng hệ sinh thái.

Hệ sinh thái của Sui 

Theo dữ liệu được cung cấp bởi DefiLIama, trong thời điểm cuối 2023 và đầu 2024, hệ sinh thái này đã đón nhận dòng tiền tăng gấp đôi theo từng tháng với Total Value Locked đạt hơn 300 triệu USD. Bên cạnh đó, trong suốt khoảng thời gian phát triển vừa qua, hệ sinh thái của Sui đã đón nhận rất nhiều những dự án khác nhau trải dài trong nhiều lĩnh vực từ SocialFI, Name Service đến GameFi và Wallet.

Nguồn: Sui Station

Lý do cho sự tăng trưởng này đó chính là các dự án thuộc hệ sinh thái của Sui đã chứng kiến sự tăng trưởng chóng mặt. Trong đó, tiêu biểu nhất đó chính là Scallop Lend, NAVI Protocol và Cetus Protocol.

Scallop Lend (TVL: 62,2 triệu USD) là dự án DeFi đầu tiên được nhận tài trợ từ Sui Foundation, dự án thuộc mảng lending này sẽ cung cấp cho người dùng một tỷ suất vay thấp và cho vay cao đồng thời APY staking trên nền tảng này từng có lúc đạt đến hơn 20%. Bên cạnh đó, Scallop Lend cũng cung cấp cho người dùng AMM một công cụ tự quản lý tiền mã hoá trên một nền tảng thống nhất.

Navi Protocol (TVL: 53,2 triệu USD) hiện đang là giao thức lending đứng thứ 2 trên Sui với hơn 54 triệu USD tổng lượng TVL. Navi Protocol hoạt động với mô hình lending pool, cho phép người dùng có thể tham gia với vai trò cung cấp thanh khoản cho vay hoặc đi vay một cách phi tập trung.

Cetus Protocol (TVL: 47 triệu USD) là nền tảng AMM DEX được xây dựng với mục tiêu tạo ra một mạng mạng lưới thanh khoản mạnh mẽ và linh hoạt, thông qua đó nâng cao trải nghiệm của người dùng DeFi. 

Dữ liệu DefiLIama ngày 17/01/2024

Tổng kết

Bên trên là những thông tin về Sui cũng như hệ sinh thái đang phát triển vượt bậc của nó trong giai đoạn vừa qua. Thông qua bài viết, hy vọng Coin68 đã mang đến cho người đọc những góc nhìn tổng quan về Sui cũng như về toàn bộ hệ sinh thái của dự án.