Phân tích tổng quan và một số nhận định về hệ sinh thái Sui Network (SUI) trong giai đoạn cuối năm 2023.
Tổng quan về hệ sinh thái Sui Network: Khởi động
Gần đây, khi tìm hiểu để viết research tokenomics của SUI, mình có tình cờ phát hiện ra một số dấu hiệu về dòng tiền trong hệ sinh thái của SUI khi tổng tài sản khoá (TVL) trong giao thức của hệ sinh thái gần đây đã tăng khoảng hơn 10 lần. Đây là một mức tăng trưởng khá ấn tượng trong bối cảnh thị trường đang rất khó khăn như hiện tại. Vì vậy, mình nghĩ có lẽ chúng ta nên dành một chút thời gian để tìm hiểu về hệ sinh thái của Sui ngay từ bây giờ.
Tình hình hệ sinh thái Sui Network
Sui gần đây đã có một số động thái để khuyến khích hệ sinh thái phát triển, trong đó đáng kể nhất là việc tung ra quỹ phát triển hệ sinh thái trị giá 51 triệu USD. Đây được xem là động lực chính cho việc thu hút các nhà phát triển và người dùng đổ về Sui Network. Số tiền này tương ứng với 13,6% cung lưu hành hiện tại của Sui và 1% tổng cung 10 tỷ SUI của dự án.
Sui Foundation khẳng định lượng token trên được trích ra từ Quỹ dự trữ cộng đồng (Community Reserve) của Sui, vốn được phân bổ đến 50% tổng cung SUI, theo tokenomics. Ngoài ra, lượng tiền này đã được unlock và sẽ không có ảnh hưởng gì đến cung lưu hành hiện tại của SUI.
Tăng trưởng TVL
Với động thái trên, gần đây, tổng tài sản khoá trong giao thức (TVL) trên hệ sinh thái Sui đã có những thay đổi đáng chú ý.
Thay đổi TVL trên Sui Network tính đến ngày 02/11/2023. Nguồn: DefiLlama
Theo dữ liệu trên DefiLlama, tổng tài sản khoá trong giao thức (TVL) trên Sui đã tăng từ mức hơn 10 triệu USD vào tháng 07/2023 đạt đến khoảng 102,27 triệu USD tính đến thời điểm hiện tại (02/11/2023), tương đương với mức tăng trưởng hơn 10 lần.
Chúng ta sẽ cùng phân tích sâu hơn vào sự tăng trưởng TVL nói trên:
Top 10 dự án trên Sui Network tính đến ngày 02/11/2023. Nguồn: DefiLlama
Anh em có thể thấy dự án Cetus đang là dự án chiếm TVL cao nhất trong Sui, với khoảng 29,46 triệu USD, tương đương với gần 29% tổng TVL. Top 2 và top 3 lần lượt là Navi Protocol (25,01 triệu USD) và Scallop Lend (10,87 triệu USD) là 2 dự án Lending.
Các dự án còn lại có mức TVL khá chênh lệch so với top 1 và top 2, cũng tập trung chủ yếu ở mảng DEX và Lending.
Có thể nói rằng, các mảnh ghép hiện tại trong hệ sinh thái của Sui Network vẫn chủ yếu là DeFi - với 2 dạng cơ bản và phổ biến là DEX và Lending. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc các ngách dự án này là cơ bản nhất, là nền tảng cho việc thu hút dòng tiền và người dùng, đồng thời cũng không quá khó để phát triển khi có thể tham khảo, fork từ các dự án đi trước. Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu kĩ hơn về các dự án này ở phần sau.
Các số liệu đáng chú ý khác
Bên cạnh sự tăng trưởng về TVL, Sui Network cũng có một số số liệu đáng chú ý:
Tổng số TX Blocks trên mạng lưới Sui trong 30 ngày qua. Nguồn: SuiScan (02/11/2023)
Đầu tiên, trong 30 ngày vừa qua, số lượng Transaction Blocks (các khối giao dịch trong Sui, gồm một nhóm các giao dịch được gói lại trong các khối) cũng có sự tăng trưởng khá tốt, từ 20.000/ngày đạt đến hơn 170.000/ngày. Số liệu này cho thấy Sui bắt đầu thu hút người dùng trở lại.
Tương tự như vậy, số lượng giao dịch tăng lên nhanh chóng. Nguồn: SuiScan (02/11/2023)
Bên cạnh đó, một điểm anh em cần lưu ý là hiện tại TPS (số lượng giao dịch trung bình được xử lý trên mỗi giây) của Sui chỉ rơi vào khoảng 82, con số này khá nhỏ so với mức ATH mà Sui từng đạt được là 808. Điều này cho chúng ta thấy được thực tế Sui Network vẫn chỉ đang “khởi động” và còn rất lâu mới có thể đạt đến ngưỡng hiệu suất tối đa với số lượng giao dịch hiện tại.
Trung bình TPS trên Sui Network trong 30 ngày qua. Nguồn: Suiscan (02/11/2023)
Biểu đồ số lượng người dùng mới trên Sui trong 30 ngày. Nguồn: SuiScan (02/11/2023)
Trong 30 ngày vừa qua, nếu chỉ xét riêng nửa đầu biểu đồ, có thể nói số lượng người dùng mới trên Sui chưa tăng trưởng nhiều, hoạt động mạng lưới tích cực trở lại chủ yếu dựa vào người dùng cũ. Tuy vậy, trong những ngày cuối tháng 10 và đầu tháng 11, lượng người dùng mới đã bắt đầu tăng mạnh.
Trong phần tiếp theo, anh em hãy cùng mình phân tích một số dự án nổi bật trên Sui Network tại thời điểm này.
Các mảnh ghép trên hệ sinh thái Sui
DEX
Cetus vẫn đang là cái tên nổi bật nhất. Cetus là sàn giao dịch phi tập trung được xây dựng trên cả Aptos và Sui, tập trung vào việc sử dụng thanh khoản tập trung (concentrated liquidity) để nâng cao trải nghiệm cho người dùng, giảm trượt giá giao dịch…
Hiện tại, Cetus đang là dự án top 1 TVL trên Sui với 29,46 triệu USD. Cùng với sự tăng trưởng của hệ sinh thái, TVL của dự án cũng đã phục hồi khá nhiều kể từ cú sụt giảm vào tháng 6/2023 và đang tiến tới quay trở lại mức ATH (khoảng 30 triệu USD).
TVL trên Cetus tính đến ngày 02/11/2023. Nguồn: DefiLlama
Số liệu về trading volume trên Cetus cũng rất ấn tượng. Tổng khối lượng giao dịch tích luỹ trên Cetus đã đạt 672 triệu USD kể từ tháng 05/2023 đến nay. Trong tuần vừa rồi, khối lượng giao dịch trung bình mỗi ngày đạt khoảng 10 triệu USD.
Nếu anh em so sánh con số này với TVL sẽ thấy Cetus đang đạt một hiệu suất sử dụng vốn rất tốt. Và vì vậy, chắc chắn dự án sẽ tiếp tục thu hút được một lượng lớn nhà cung cấp thanh khoản trong thời gian tới.
Cetus cũng đang cho thấy dự án được khá nhiều quỹ đầu tư ủng hộ. Dự án đã gọi vốn thành công vòng Seed với sự tham gia của OKX Ventures, Kucoin Ventures, Animoca Ventures, Coin98 Ventures và nhiều quỹ đầu tư khác. Số tiền huy động không được tiết lộ.
CETUS là native token của dự án, có tổng cung 1 tỷ token. CETUS có thể staking và nhận về xCETUS. xCETUS sẽ có các tính năng chính bao gồm:
- Quản trị: việc nắm giữ xCETUS cho phép người dùng tham gia biểu quyết đối với hoạt động của giao thức.
- Tăng phần thưởng farming: người dùng có thể sử dụng xCETUS để gia tăng phần thưởng nhận được trong pool farming mà họ tham gia.
- Launchpad: nắm giữ xCETUS cho phép người dùng tham gia các IDO được tổ chức thông qua sàn giao dịch này.
- Phần thưởng cho các LP: xCETUS sẽ được thưởng cho các nhà cung cấp thanh khoản theo mức độ cam kết khóa thanh khoản và sự tích cực của họ.
Ngoài ra, để tránh việc cá tay to có nhiều xCETUS có thể convert qua CETUS nhanh chóng và xả ra thị trường, dự án thiết lập một cơ chế chuyển đổi như sau:
- Nếu anh em staking CETUS, anh em nhận ngay xCETUS với tỷ lệ 1:1.
- Nếu anh em muốn chuyển xCETUS đang nắm giữ về lại CETUS, lúc này anh em có 02 lựa chọn: chuyển đổi với tỷ lệ 1:0,5 với thời gian 15 ngày hoặc chuyển đổi với tỷ lệ 1:1 với thời gian 180 ngày.
Nhìn chung, Cetus là một giao thức khá ổn, được xây dựng chỉnh chu, có định hướng, có gọi vốn thành công và tokenomics khá tốt. Vì vậy, đây sẽ là giao thức có tiềm năng trở thành native AMM trên Sui tương tự như Uniswap trên Ethereum, Trader Joe trên Avalanche hay PancakeSwap trên BNB Chain.
Lending
Navi Protocol hiện đang là giao thức lending lớn nhất trên Sui với hơn 24 triệu USD tổng tài sản được khoá trong giao thức. Navi hoạt động với mô hình lending pool, cho phép người dùng có thể tham gia với vai trò cung cấp thanh khoản cho vay hoặc đi vay một cách phi tập trung.
Một số pool trên Navi tính đến ngày 02/11/2023. Nguồn: Navi Protocol
Về cơ bản, giao thức hoạt động theo mô hình tương tự như các lending pool khác (AAVE, Compound…): người dùng sẽ thế chấp tài sản vào pool và dựa trên đó để vay tài sản theo tỷ lệ nhất định. Tuỳ vào pool tài sản mà Navi sẽ thiết lập ngưỡng vay tối đa theo tỷ lệ để đảm bảo sự ổn định của giao thức.
NAVI là native-token của giao thức, hiện tại có các ứng dụng như sau:
- Staking: người dùng có thể stake NAVI để được chia sẻ một phần phí từ giao thức.
- Quản trị: người dùng nắm giữ token có thể tham gia quản trị, biểu quyết đối với các đề xuất hoạt động của giao thức.
- Trả phí: NAVI đóng vai trò là token dùng làm phí trên giao thức.
Hiện tại, giao thức đã thu hút được khoảng 25,68 triệu USD, trong đó gồm 4 loại tài sản chính là SUI, USDC, USDT và WETH, trong đó USDC vẫn đang là tài sản chiếm tỷ trọng lớn nhất. Tổng lượng cho vay trên giao thức là 14,17 triệu USD, chiếm hơn 50% tổng TVL, cho chúng ta thấy một hiệu suất sử dụng vốn tương đối tốt.
NFT
Với ưu điểm xử lý giao dịch nhanh và chi phí rẻ, NFT trên Sui cũng là một ngách rất tiềm năng. Hiện tại, trên mạng lưới đã phát triển khá nhiều NFT Marketplace khác nhau, bao gồm: Clutchy, BlueMove, Hyperspace…
Clutchy hiện đang là marketplace có khối lượng giao dịch lớn nhất trên Sui Network, kể tiếp sau đó lần lượt là BlueMove và Hyperspace. Các dự án này hầu hết đều chưa có token, vì vậy anh em có thể trải nghiệm để có cơ hội retroactive trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, Sui Name Service đang là dự án được đông đảo người trải nghiệm, sử dụng, nguyên nhân bắt nguồn từ xu hướng sở hữu tên miền để nhận retroactive từ dự án trong tương lai.
Tạm kết
Từ những số liệu và phân tích nói trên, chúng ta có thể rút ra một số nhận định về hệ sinh thái Sui Network trong nửa cuối 2023:
(1) Dự án đã bắt đầu quan tâm hơn đến việc xây dựng và hoàn thiện hệ sinh thái, tung ra các gói khuyến khích để đẩy nhanh tốc độ phát triển của hệ sinh thái. Các chỉ số trên Sui Network đều tăng mạnh đã cho thấy hiệu quả bước đầu của các chương trình khuyến khích này.
(2) Mặc dù có mức tăng trưởng khá nóng gần đây, nhưng mình tin rằng đây mới chỉ là giai đoạn bắt đầu, khởi động. TVL của Sui tăng hơn 10 lần, tuy nhiên tổng TVL vẫn chỉ ở mức hơn 100 triệu USD, con số vô cùng khiêm tốn nếu so sánh với các hệ sinh thái khác. Vì vậy, dư địa phát triển trong thời gian tới của Sui còn rất nhiều.
(3) Các dự án trên Sui đang ở mức còn khá sơ khai, chỉ tập trung vào những mảnh ghép cơ bản nhất của DeFi. Sui sẽ còn cần có thêm nhiều chính sách để thu hút các nhà phát triển, đặc biệt là trong những mảng như NFT, GameFi, Perpetual Trading… vì với chi phí rẻ, tốc độ xử lý nhanh thì các mảng này sẽ hết sức tiềm năng.
(4) Các dự án cross-chain bridge (cầu nối liên blockchain) giữa Sui và các hệ sinh thái khác đã có, tuy nhiên chưa đủ. Để sẵn sàng đón dòng tiền, cá nhân mình nghĩ rằng Sui nên xây dựng hoặc tài trợ cho một dự án native-bridge ở trên hệ sinh thái của mình.
Trên đây là toàn bộ những nhận định của mình về Sui Network. Anh em nào cũng đang theo dõi dự án thì comment để cùng thảo luận nhé! Hẹn gặp lại anh em trong các bài viết tiếp theo.
Poseidon
Tham gia thảo luận về những vấn đề NÓNG HỔI nhất của thị trường DeFi tại nhóm chat Fomo Sapiens cùng các admin Coin68 nhé!!!
