Tuy rằng chưa đầy 1 năm nhưng đã có khoản 30 dự án làm về mở rộng mạng lưới Bitcoin được triển khai, khi so sánh với con số 76 dự án trên Ethereum đó cũng là một thành tựu đáng kể. Hệ sinh thái BTC ngày càng mở rộng mang lại càng nhiều cơ hội đầu tư tiềm năng. Hãy cùng Coin68 điểm qua những dự án giải pháp mở rộng quy mô trên Bitcoin nổi bật hiện nay nhé.
Sự trỗi dậy của các giải pháp mở rộng quy mô trên Bitcoin
Mở đầu
Bitcoin là đồng tiền mã hoá nổi tiếng và lâu đời nhất thị trường crypto. Nó thường được gắn với khái niệm vàng kỹ thuật số, bởi lẽ Bitcoin được cung cấp sức mạnh từ một mạng lưới phi tập trung tối thượng khiến nó trở thành loại tài sản on-chain an toàn nhất.
Đánh đổi cho sự phi tập trung và bảo mật cực cao là khả năng mở rộng. Thời điểm trước đây mạng lưới Bitcoin chỉ đơn thuần là các giao dịch chuyển nhận, ngôn ngữ lập trình Script đơn giản không cho phép thực hiện các logic phức tạp chứ đừng nói đến triển khai smart contract. Mãi tới tận khi bản cập nhật Segwit và Taproot được kích hoạt, nhiều giải pháp mới dựa trên Bitcoin mới xuất hiện, điển hình là Lightning Network hay Stacks.
Giao dịch Segwit trên mạng lưới Bitcoin
Dọc theo quá trình phát triển của mạng lưới Bitcoin tới hiện tại có 3 giải pháp mở rộng chính là State Channel, Sidechain và Rollup. Về bản chất Bitcoin không thể triển khai smart contract hay nói cách khác nó không thể tính toán rằng một “batch” giao dịch hay bằng chứng là đúng hay sai nên nó không thể trở thành lớp xác thực. Mà các giải pháp mở rộng phải tự quyết định tính đúng đắn của giao dịch, Bitcoin chỉ đóng vai trò là lớp bảo mật cho những xác thực đã được đồng thuận phía trên.
Nhìn chung chúng ta có thể chia các giải pháp mở rộng trên Bitcoin thành 2 nhóm, một là State Channel, hai là phần còn lại là Layer 2.
Lý thuyết cơ bản về mỗi nhóm giải pháp mở rộng mình đã có một bài phân tích chi tiết khác, các bạn xem lại tại đây: Layer 2 Wars - Cuộc chiến giữa các giải pháp mở rộng.
Sự trỗi dậy của các giải pháp mở rộng quy mô trên Bitcoin
Quả thực, mùa xuân Bitcoin chỉ thực sự bắt đầu khi giao thức Ordinals bởi Casey Rodarmor ra mắt đầu năm 2023. Một làn văn hoá mới mẻ đã thổi vào hệ sinh thái Bitcoin khô cằn bao ngày qua. Inscription, NFT Collection, BRC20, BRC721, ARC20,... cùng vô vàn sáng kiến khác trăm hoa đua nở. Và các nhà phát triển lại tiếp tục suy nghĩ về khả năng mở rộng mạng lưới, có lẽ một phần cũng đến từ sự phát triển quá mạnh mẽ của các giải pháp mở rộng trên Ethereum.
Tuy rằng chưa đầy 1 năm nhưng đã có khoản 30 dự án làm về mở rộng mạng lưới Bitcoin được triển khai, khi so sánh với con số 76 dự án trên Ethereum đó cũng là một thành tựu đáng kể.
Bitcoin TVL tăng đột biến. Nguồn: DefiLlama ghi nhận vào ngày 22/02/2024
Tổng giá trị khoá trên mạng lưới Bitcoin cũng có sự tăng đột biến giai đoạn đầu năm 2024. Chỉ trong vòng 2 tuần, TVL đã tăng 5.6 lần từ 300 triệu lên 1.68 tỷ USD.
Không chỉ dự án mới, các dự án cũ cũng có sức tăng trưởng đáng kể thời gian qua. Stacks, một trong những dự án mở rộng Bitcoin có mức giá đã áp sát vùng đỉnh của chu kỳ trước.
Giá của Stacks đã áp sát vùng ATH. Nguồn: CoinMarketCap
Layer 2 mới chỉ là sự khởi đầu cho một hệ sinh thái DeFi toàn diện trên Bitcoin. Các giải pháp khác đã xuất hiện ngày một nhiều và phát triển từng ngày, chúng ta có Stablecoin, Dex, Staking, SaaS, Metaverse, …
Phần dưới đây là các dự án nổi bật trong từng nhóm giải pháp trên mạng lưới Bitcoin.
Các dự án nổi bật
Các dự án nổi bật trong hệ sinh thái Bitcoin
State Channel
State Channel là giải pháp mở rộng lâu đời nhất trên mạng lưới Bitcoin. Có thể bạn sẽ quen thuộc với cái tên Lightning Network, dự án sử dụng State Channel cho việc thanh toán được El Salvador sử dụng cho quốc gia của họ.
Giải pháp State Channel cho phép các bên tham gia mở mở kênh và thực hiện nhiều giao dịch ngoài chuỗi, khi các giao dịch được hoàn tất và các bên tham gia đồng ý đóng kênh, kết quả cuối cùng sẽ được đẩy xuống chuỗi gốc để lưu trữ.
Các dự án nổi bật: Lightning Network, Mercury Layer.
Bitcoin Layer 2
Như đã giải thích trong phần trên, các giải pháp mở rộng theo hướng Layer 2 trên Bitcoin sẽ là nơi thực thi nhiều giao dịch, sau đó các proof hoặc dữ liệu cho bảo mật được gửi tới mạng lưới Bitcoin để lưu trữ. Các Validator hoặc Verifier có thể sử dụng những bằng chứng bất biến này để kiểm tra giao dịch được thực hiện phía Layer 2 có đúng hay không.
Nếu như State Channel đang dần hụt hơi trong cuộc chiến giải pháp mở rộng thì Layer 2 lại ngày càng trở thành giải pháp phổ biến. Đặc biệt là sau sự bùng nổ của nhóm dự án modular năm 2023 vừa rồi.
Trong danh mục này chúng ta có thể chia thành 2 nhóm nhỏ hơn là tương thích EVM hoặc không. Ethereum rõ ràng là hệ sinh thái sôi động nhất thị trường crypto ở thời điểm hiện tại, đồng thời nó cũng cung cấp một cơ sở hạ tầng vững chắc cho việc phát triển các ứng dụng. Tạo kết nối tới Ethereum giúp thu hút không chỉ dòng vốn mà là cả các nhà phát triển.
Bitcoin Layer 2 non-EVM
Stacks, Liquid, MintLayer, RGB Protocol, Elastos, Interlay, Chainway, Rosetta Network, Hacash, LayerTwo Labs, Libre.
Bitcoin Layer 2 EVM
Rootstock, Merlin Chain, SatoshiVM, B Squared (B2 Network), Rollux, Dovi, ROOS, LumiBit, Spiderchain (Botanix Labs), Map Protocol, Citrea, BOB, U Protocol, Biop, BEVM, BitLayer, ZKSats, Sovryn, Conflux Network, Bitfinity Network, MVC, Tron Bitcoin Layer 2, Nervos Network.
Các mảnh ghép DeFi khác trong hệ sinh thái Bitcoin
Bên cạnh sự phát triển của các giải pháp mở rộng, hệ sinh thái Bitcoin DeFi trên đang tăng trưởng nhanh chóng. Dưới đây là các dự án nổi bật theo từng danh mục.
Stablecoin: BitSmiley, BitStable, Threshold
Lending: BitSmiley, Liquidium
Staking & SaaS: Babylon, BounceBit, Nubit (DA)
Launchpad: Bounce Brand, Luminex
Identify: Bitcoin Name System, Sats Names
Game/Metaverse: Bitmap, Bitcoin Cats
Marketplace: Magic Eden, Unisat, Gamma, OKX Web3, Binance Web3
Wallet: Unisat, Xverse, Leather Ordinals Wallet, OKX Web3, Binance Web3
Infrastructure: Ordinals Protocol, Portal Finance (cross-chain liquidity hub), Taproot Asset, Particle Network
Token Standard: BRC-20, BRC-721E, ARC-20 (Atomicals), RUNES, ORC-20, ORC-CASH, SRC-20, STX-20
Lời kết
Những người nắm giữ Bitcoin đã phải chờ đợi quá lâu để có thêm mục đích sử dụng ngoài lưu trữ giá trị. “Bitcoin DefF Summer” là điều mà những người hâm mộ đồng tiền này mong đợi và dường như điều này đang tới gần hơn bao giờ hết. Các giải pháp mở rộng sẽ là những bước tiến quan trọng đầu tiên cho chặng đường này.
Trên đây là toàn bộ các thông tin cập nhật về hệ sinh thái Bitcoin, hy vọng có thể giúp ích cho các bạn trong quá trình nghiên cứu.
Kudō
Tham gia thảo luận về những vấn đề NÓNG HỔI nhất của thị trường DeFi tại nhóm chat Fomo Sapiens cùng các admin Coin68 nhé!!!
