Proof of Stake (POS) là cơ chế đồng thuận khá phổ biến và được nhiều mạng blockchain lớn như Ethereum, Avalanche, Near Protocol,… sử dụng. Khác với POW, POS yêu cầu người tham gia stake (đặt cọc) token để tham gia xác thực giao dịch trên block. Tuy nhiên, hình thức Staking cũng mang trong mình khá nhiều hạn chế đối với tính thanh khoản của tài sản người dùng. Liquid Staking là một giải pháp được phát triển để giải quyết hầu hết các hạn chế đó. Hôm nay, các bạn hãy cùng Coin68 tìm hiểu về Liquid Staking nhé!
Liquid Staking là gì? Tổng quan về giải pháp Liquid Staking
Liquid Staking là gì?
Liquid Staking là một khái niệm đề cập đến những giao thức cho phép người dùng staking một loại tài sản nhất định sau đó giao thức sẽ phát hành cho họ một loại token đại diện (Liquid Staking Token) cho tài sản đã được stake theo tỷ lệ 1:1.
Ví dụ: Khi người dùng stake ETH trên giao thức Lido thì sẽ nhận lại được stETH theo tỷ lệ tương đương. Sau đó, Lido sẽ uỷ quyền số ETH của người dùng cho nhiều validator khác nhau.
Mô hình hoạt động của Lido
Lợi thế của Liquid Staking
Mang lại tính thanh khoản cho tài sản staking
Liquid Staking được phát triển chủ yếu để giải quyết vấn đề thiếu thanh khoản. Người dùng có thể dùng token đại diện để kiếm thêm yield bằng nhiều cách khác nhau như lending hay tiếp tục giao dịch. Điều này sẽ làm tăng hiệu quả sử dụng vốn của nhà đầu tư.
Với Liquid Staking, ngoài phần yield kiếm được từ staking người dùng còn có cơ hội kiếm thêm yield từ việc đầu tư tài sản vào các giao thức DeFi khác.
Ngoài ra, sự nổi lên của EigenLayer trong thời gian gần đây còn cho phép người dùng sử dụng các token đại diện để tham gia restaking trên chính giao thức này.
Mang lại tính linh hoạt cho tài sản staking
Sự khác biệt chính giữa Liquid Staking và Staking trực tiếp nằm ở việc khi tham gia Liquid Staking tài sản của người dùng sẽ không hoàn toàn bị khoá. Thay vào đó, các giao thức sẽ phát hành cho người dùng một loại tài sản đại diện theo tỷ lệ 1:1.
Khi thị trường có những đợt biến động mạnh, người dùng có thể bán các token đại diện bất kỳ lúc nào để hạn chế tổn thất ở mức thấp nhất. Cú sụp đổ của LUNA là một bài học đáng quan tâm khi có khá nhiều người dùng không kịp unlock tài sản của mình và phải hứng chịu sự tổn thất nặng nề.
Giảm rủi ro trong trường hợp validator gặp vấn đề
Liquid Staking còn có những lợi thế nhất định đứng trên góc độ kỹ thuật so với staking trực tiếp. Khi stake tài sản một cách thông thường, chủ sở hữu token sẽ uỷ quyền token của mình cho một validator duy nhất, phần token tham gia staking sẽ phải chịu rủi ro bị tổn thất nếu validator có những hành động gây tổn hại đến mạng lưới.
Tuy nhiên, với Liquid Staking Pool, token sẽ được uỷ quyền cho nhiều validator nhằm làm giảm nguy cơ tổn thất tài sản. Ngoài ra, các giao thức Liquid Staking còn có các quỹ bảo hiểm để đền bù cho khách hàng trong trường hợp cần thiết.
Ethereum 2.0 Staking
Ethereum hiện đang là blockchain platform có giá trị Staking và Liquid Staking lớn nhất thời điểm hiện tại với hơn 29,16 triệu ETH đang được stake.
Số lượng Ether đang được Stake trên mạng Ethereum. Nguồn: beaconcha.in (1/2/2024)
Sự tăng trưởng mạnh của Liquid Staking trên Ethereum chủ yếu là do giới hạn số lượng ETH cần thiết để tham gia staking, người dùng phải staking tối thiểu 32 ETH. Giới hạn này tạo ra một rào cản lớn cho việc tham gia Ethereum Staking. Giải pháp Liquid Staking được phát triển để giải quyết vấn đề này. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có khoảng 24,2% trong số 120,18 triệu ETH đã được stake.
Các giải pháp Liquid Staking nổi bật
Lido
TVL và thị phần
Lido là cái tên dẫn đầu trong phân khúc Liquid Staking xét về TVL. TVL hiện tại của Lido lên đến 21,361 tỷ USD, hầu hết đến từ Ethereum, TVL đến từ các mạng blockchain khác không đáng kể.
Nếu tính riêng trong hệ sinh thái Ethereum, Lido là nền tảng Liquid Staking chiếm thị phần lớn nhất, với hơn 72,88% thị phần.
TVL và thị phần của Lido trong mảng Liquid Staking trên hệ sinh thái Ethereum. Nguồn: DefiLlama (1/2/2024)
APR
Tại thời điểm viết bài APR khi stake ETH trên Lido là khoảng 3,6%.
APR khi Staking ETH trên Lido. Nguồn: Lido (1/2/2024)
Phí sử dụng dịch vụ
Lido sẽ thu từ khách hàng sử dụng dịch vụ 10% trên phần thưởng staking. Các khoản phí thu được từ khách hàng sẽ được phân chia giữa các node operator, Lido DAO và quỹ bảo hiểm trong trường hợp các validator bị phạt (quá trình trong đó validator bị xóa khỏi mạng dẫn đến mất mát liên quan đến số Ether đã stake của họ).
Ví dụ:
Khi các bạn stake 100 ETH:
Phần thưởng staking mà người dùng nhận được sau một năm = 100*0,048*0,9 = 4,32 ETH
Phần thưởng staking mà giao thức Lido nhận được sau một năm = 100*0,048*0,1 = 0,48 ETH
Danh sách các Validator đang làm việc với Lido
Hiện tại Lido đang làm việc với 32 validator khác nhau.
Danh sách các Validator đang hợp tác với Lido
Rocket Pool
Sản phẩm
Rocket Pool cung cấp 2 sản phẩm:
-
Staking + Run Node: Rocket pool cho phép người dùng trở thành validator với số lượng ETH staking tối thiểu chỉ cần 16 ETH. APR của sản phẩm này thời điểm viết bài đang là 6,8%. Ngoài ra, người dùng cũng cần stake một số lượng RPL (governance token của Rocket pool) để thế chấp trong trường hợp nhận được án phạt từ mạng Ethereum.
-
Staking ETH: không yêu cầu số ETH staking tối thiểu. APR thời điểm viết bài của sản phẩm này đang là 3,41%.
So với Lido, Rocket Pool chỉ cung cấp giải pháp Liquid Staking trên mạng Ethereum.
TVL và thị phần
Theo DefiLlama, TVL của Rocket Pool đang ở mức 2,521 tỷ USD. Hiện tại, nền tảng này chiếm 8,6% thị phần trong mảng Ethereum 2.0 Liquid Staking.
TVL và thị phần của Rocket Pool trong mảng Liquid Staking trên hệ sinh thái Ethereum. Nguồn: DefiLlama (1/2/2024)
MantleLSP
MantleLSP là giao thức Liquid Staking được triển khai trên Ethereum và được quản lý bởi Mantle. Mantle Staked Ether (mETH) là Liquid Staking Token được phát hành bởi MantleLSP.
TVL và thị phần
MantleLSP là giải pháp Liquid Staking chiếm thị phần lớn thứ 4 trong lĩnh vực Liquid Staking trên Ethereum với 2,62% thị phần. TVL của giao thức này hiện đang ở mức 766,96 triệu USD.
TVL và thị phần của MantleLSP trong mảng Liquid Staking trên hệ sinh thái Ethereum. Nguồn: DefiLlama (1/2/2024)
APR
APY khi tham gia staking ETH trên MantleLSP lên đến 7,55%.
APR khi Staking ETH trên MantleLSP. Nguồn: Mantle (1/2/2024)
Frax
Frax là giải pháp Liquid Staking được thiết kế nhằm tối đa hóa lợi nhuận stake và đơn giản hóa quy trình stake Ethereum.
Sản phẩm
Hệ sinh thái Frax bao gồm 3 sản phẩm chính:
-
Frax stablecoin là một loại stablecoin được thế chấp bằng tiền mã hoá và được neo giá với đồng USD.
-
Frax Price Index (FPI) là loại stablecoin đầu tiên được gắn với rổ hàng tiêu dùng (CPI). FPI được hỗ trợ đầy đủ và thế chấp bằng tiền mã hoá.
-
Frax Ether (frxETH & sfrxETH) là một Liquid Staking Token được neo giá với ETH. Token này được sử dụng để thay thế cho WETH trong hợp đồng thông minh và thiết kế để tận dụng hệ sinh thái Frax.
TVL và thị phần
Frax chiếm 2,4% thị phần trong mảng Liquid Staking trên Ethereum với TVL hiện tại đạt hơn 704 triệu USD.
TVL và thị phần của Frax trong mảng Liquid Staking trên hệ sinh thái Ethereum. Nguồn: DefiLlama (1/2/2024)
Jito
Ngoài các dự án trên Ethereum, Jito cũng là một giải pháp Liquid Staking khá nổi bật trong thời gian gần đây. Đây được xem là dự án Liquid Staking hàng đầu trên Solana. Jito còn được tích hợp thêm các phần thưởng từ MEV để hỗ trợ người dùng có thể hưởng được mức lợi nhuận tối ưu hơn so với các giải pháp thông thường.
Các sản phẩm của Jito:
-
JITOSOL là Liquid Staking Token của Jito và người dùng có thể kiếm được bằng cách staking SOL vào giao thức.
-
StakeNet là 1 mạng lưới gồm những người quản lý các chương trình on-chain. Hai thành phần chính của nó là: Validator History Program (Chương trình lịch sử trình xác thực), Steward Program (Chương trình quản lý)
TVL
Jito là giao thức Liquid Staking sở hữu TVL lớn nhất trên hệ sinh thái Solana với hơn 673 triệu USD.
TVL của nền tảng Jito. Nguồn: DefiLlama (1/2/2024)
APY
APY của Jito khi người dùng tham gia staking là 7,37%.
Sàn giao dịch tập trung (CEX)
Ngoài các giao thức cung cấp giải pháp Liquid Staking như Lido, Rocket Pool, người dùng cũng có thể chọn sử dụng dịch vụ từ các sàn giao dịch tập trung uy tín.
Binance đang là sàn giao dịch tập trung có số ETH được gửi vào cao nhất, chỉ xếp sau Rocket Pool và Lido và chiếm đến 6.07% thị phần mảng Liquid Staking trên Ethereum.
Thị phần nền tảng Binance trong mảng Liquid Staking trên hệ sinh thái Ethereum. Nguồn: DefiLlama (1/2/2024)
Tổng kết
Liquid Staking là lĩnh vực phát triển rất mạnh trên hệ sinh thái Ethereum, lĩnh vực này đã thu hút được lượng ETH trị giá hàng chục tỷ USD. Thông qua bài viết này, Coin68 hy vọng rằng các bạn đã nắm được những kiến thức cơ bản về lĩnh vực Liquid Staking để tự đưa ra quyết định đầu tư cho mình.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết không được xem là lời khuyên đầu tư. Coin68 không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của các bạn.
