Vào sáng ngày 02/09, nhà sáng lập Ethereum (ETH) Vitalik Buterin đã tổ chức một buổi hỏi đáp đột xuất với cộng đồng người theo dõi trên Twitter, nơi anh đã trả lời về “tất tần tật” câu hỏi về bản thân cũng như mạng lưới tiền mã hóa lớn thứ hai thế giới.
Tóm tắt buổi AMA “bất ngờ” của Vitalik Buterin với cộng đồng Twitter
Vitalik Buterin làm AMA trên Twitter
Vitalik Buterin từ lâu đã được biết đến là “cha đẻ” của Ethereum. Tuy vậy, anh còn nổi tiếng là một con người “lập dị” và khá kín tiếng, rất ít khi chia sẻ thông tin về cá nhân lên mạng xã hội. Hầu hết các bài đăng trên Twitter hay Reddit của anh đều là về các khía cạnh kỹ thuật của Ethereum, chứ rất hiếm khi thấy Buterin đưa ra bất kỳ ý kiến quan điểm gì về các vấn đề của lĩnh vực tiền mã hóa.
>>Xem thêm: Tin tức về Vitalik Buterin
Ấy thế mà vào sáng ngày 02/09, có lẽ là nhân dịp ETH tăng đột phá và vượt mốc $3,800, nhà sáng lập Ethereum đã bất ngờ tổ chức một buổi AMA (hỏi đáp) trên Twitter, với một điều kiện kỳ quặc.
Doing a random twitter experiment just on this day. Only the 268 people I follow can reply to this tweet. Feel free to ask things and I’ll talk about anything crypto or non-crypto related.
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 1, 2021
“Hôm nay tôi sẽ tiến hành một cuộc thử nghiệm trên Twitter. Chỉ 268 người mà tôi đang theo dõi sẽ được đặt câu hỏi. Bạn có thể hỏi bất kỳ điều gì, tôi sẽ trả lời tất cả dù có lên quan đến crypto hay không.”
Buổi khảo sát này sẽ hé lộ cho người xem về kiến thức, tài năng và thế giới quan của Vitalik Buterin – người mà mới 27 tuổi thôi những đã là một trong những bộ óc lỗi lạc nhất của lĩnh vực tiền mã hóa. Ngoài ra, nó sẽ cho thấy chất lượng của danh sách những người mà nhà sáng lập Ethereum đang theo dõi, cũng như vấn đề mà họ đang quan tâm liên quan đến Ethereum nói chung và nhà sáng lập ETH nói riêng.
Coin68 sẽ tổng hợp những câu hỏi và câu trả lời đáng quan tâm nhất trong bài viết này.
Cộng đồng đã hỏi Vitalik những gì?
Lý do thực hiện thử nghiệm
Aya Miyaguchi, Giám đốc điều hành của Ethereum Foundation, tổ chức quản lý các hoạt động cộng đồng của Ethereum, đã đặt câu hỏi đơn giản nhất: “Tại sao anh lại thực hiện cuộc thử nghiệm này.”
Wanting to see if there’s any format at all in which twitter can still be a useful conversation platform for me ?
(Though I don’t plan to repeat this; if anything it’s good info to inform designs for alternatives to twitter)
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Vitalik Buterin đã trả lời như sau: “Tôi muốn xem thử liệu vẫn còn hình thức đối thoại hữu dụng nào trên Twitter đối với tôi hay không. (Dù tôi không có ý định tiến hành thêm, song nó có thể cung cấp thông tin đầu vào cho Twitter.)
Các câu hỏi liên quan đến Ethereum
Elon Musk – CEO Tesla
Nổi bật nhất có lẽ chính là câu hỏi của CEO Tesla Elon Musk. Đúng như thương hiệu “lầy lội” đã quá nổi tiếng của ông trong ngành tiền mã hóa, vị “chúa tể công nghệ” của Tesla đã đặt một câu hỏi không liên quan gì hết như sau: “Tình là gì?” – có lẽ là mang hàm ý trêu chọc Vitalik Buterin khi đến nay vẫn chưa ai biết liệu anh đã lập gia đình hay chí ít là có người yêu chưa.
X AE A-12 don’t hurt me…
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Đáp lại, Vitalik Buterin trả lời: “Đừng ghẹo tôi nữa X AE A-12 à…”. X AE A-12 là biệt danh mà Elon Musk đã đặt cho người con trai út của ông là Kyle Musk. Trong khi đó, “don’t hurt me” khi kết hợp với “What is love?” sẽ tạo thành câu điệp khúc của bài hát “What is Love?” của Haddaway – một ca khúc Âu-Mỹ kinh điển của thế hệ 8X.
Bản thân vị CEO Tesla cũng tỏ ra bất ngờ trước câu trả lời của Vitalik, khi ông đăng một bức ảnh bé trai với biểu cảm ngạc nhiên. Không rõ liệu đây có phải là ảnh của bé X AE A-12 hay không, nhưng nhìn thì khá giống bố đấy.
— Elon Musk (@elonmusk) September 2, 2021
Trong hội nghị “The ₿ Word” diễn ra vào giữa tháng 7, Elon Musk tiết lộ bản thân ông cũng đang nắm giữ ETH và DOGE, bên cạnh BTC.
Zhu Su – CEO Quỹ đầu tư Three Arrow Capital
Tiếp đến là câu hỏi của Zhu Su, CEO của Three Arrow Capital – một quỹ đầu tư crypto rất lớn của Trung Quốc, đơn vị mà có thể nói là đã khởi đầu cho trào lưu đầu cơ NFT trong tháng 8 rồi. Ông Su đã hỏi một câu liên quan đến việc nhà sáng lập Ethereum gần đây đã tham gia vào ban cố vấn của Dogecoin Foundation, một tổ chức được lập nên để quản lý hoạt động cho đồng tiền mã hóa Dogecoin trong tương lai.
Ông hỏi: “Ethereum / Dogecoin đang có những ý tưởng hợp tác hứa hẹn nào? Điểm gì ở DOGE đã khiến cậu quan tâm đến nó?”
Personally, I hope that doge can switch to PoS soon, perhaps using ethereum code. I also hope they don’t cancel the 5b/year annual PoW issuance, instead they put it in some kind of DAO that funds global public goods. Would fit well with dogecoin’s non-greedy wholesome ethos.
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Vitalik Buterin trả lời như sau:
“Cá nhân tôi hy vọng Dogecoin có thể sớm chuyển sang dùng thuật toán PoS [Proof-of-Stake], thậm chí là bằng cách chạy code của Ethereum. Tôi cũng hy vọng sẽ không hủy kế hoạch phát hành 5 tỷ coin/năm theo như cơ chế PoW hiện tại, thay vào đó chuyển số tiền nào vào một DAO để tài trợ cho các hoạt động cộng đồng. Điều này sẽ rất phù hợp với triết lý không tư lợi từ trước đến nay của Dogecoin.”
Có thể thấy việc Vitalik Buterin tham gia vào Dogecoin Foundation không phải là một hành động chỉ để “đánh bóng” tên tuổi cho tổ chức này, mà nhà sáng lập Ethereum thật sự có kế hoạch để giúp Dogecoin mở rộng quy mô hơn nữa, đúng như những tuyên bố trước đó của Elon Musk, người mà cũng đang đề xuất đồng tiền này phải tăng khả năng xử lý giao dịch cũng như giảm phí để có thể đạt được sự chấp nhận rộng rãi.
Emin Gun Sirer – Nhà sáng lập kiêm CEO của Avalanche
Nhà sáng lập Avalanche (AVAX) Emin Gun Sirer tiếp lời bằng câu hỏi: “Bài học đắt giá nhất cậu đã học từ Ethereum là gì?”
People are harder to tightly coordinate in small groups than I expected. You can’t just get everyone to sit around in a circle, see each other’s inherent goodness and get along, especially when huge incentive conflicts are at play.
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 1, 2021
Buterin đáp:
“Việc phối hợp mọi người lại với nhau trong một nhóm nhỏ khó hơn là tôi nghĩ. Ta không thể cứ nghĩ rằng chỉ cần kéo mọi người ngồi xuống cùng nhau và nhìn nhận ưu khuyết điểm của nhau là có thể hòa hợp được, đặc biệt là khi giữa họ có quá nhiều xung đột lợi ích.”
Câu trả lời này của Vitalik có thể hàm ý đến sự chia rẽ trong nhóm các nhà sáng lập đời đầu của Ethereum, khi nhiều người sau đó đã tách khỏi và thành lập các dự án của riêng mình. Tiêu biểu có thể kể đến như Charles Hoskinsons (Cardano), Gavin Wood (Polkadot), Joseph Lubin (ConsenSys – sở hữu MetaMask), Anthony Di Iorio (Decentral),…
Điều này đã được chứng minh qua một câu hỏi khác từ Sunny Aggarwal, lập trình viên của blockchain Cosmos (ATOM).
The whole “8 cofounders” thing (and choosing them so quickly and nondiscriminately).
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Sunny: “Hối tiếc lớn nhất của cậu với Ethereum là gì? (không liên quan đến kỹ thuật)”
Vitalik: “Chuyện có “8 đồng sáng lập” (và việc lựa chọn họ một cách gấp rút và không phân biệt).
Ngoài ra, nhà sáng lập ETH có thể còn ám chỉ đến cách làm việc của cộng đồng Ethereum – bao gồm thợ đào, các nhà lập trình, nhà quản lý node,… – khi thường xuyên xảy ra mâu thuẫn lợi ích với nhau dẫn đến trì hoãn. Song, đây một phần cũng là vì cơ chế phi tập trung vốn dĩ của mạng lưới.
Taylor Monahan – Nhà sáng lập kiêm CEO của Ví MyCrypto.com
Taylor Monahan cũng chính là đồng sáng lập của Ví MyEtherWallet (MEW), song vì mâu thuẫn nội bộ nên cô đã quyết định rời bỏ dự án và thành lập một nền tảng thay thế tên là MyCrypto.com.
“Ethereum will move to proof of stake within 1-2 years”
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Taylor đã hỏi: “Điều gì mà bạn cảm thấy 100% tự tin là sẽ xảy ra, để rồi rốt cuộc thấy mình sai ơi là sai?”
Vitalik Buterin thừa nhận: “Đó là việc Ethereum sẽ chuyển sang Proof-of-Stake trong vòng 1-2 năm.”
Theo lộ trình phát triển ban đầu của dự án, Ethereum sẽ chuyển từ cơ chế Proof-of-Work (đồng thuận qua năng lực tính toán/đào coin) giống như Bitcoin lên thành Proof-of-Stake (đồng thuận qua số lượng ETH sở hữu/staking) trong vòng 1-2 năm kể từ thời điểm ra mắt là năm 2015. Ấy vậy mà đến thời điểm năm 2021, dự án mới chỉ thành công trong việc triển khai Phase 0 của Ethereum 2.0, và dự kiến phải đến tận năm 2022 hoặc 2023 mới có thể hợp nhất hai blockchain Ethereum 1.0 và Ethereum 2.0 lại với nhau và tiến tới sử dụng Proof-of-Stake.
Trong khi đó, những blockchain tương tự như Ethereum nhưng ra mắt sau như Cardano (ADA) hay Polkadot (DOT) đều đã sử dụng Proof-of-Stake ngay từ đầu.
NFTs.
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Ngoài ra, Taylor còn hỏi thêm: “Công dụng nào của Ethereum khiến bạn cảm thấy ngạc nhiên nhất?”
Vitalik Buterin: “NFTs.”
Alexis Ohanian – Nhà sáng lập Reddit
Alexis Ohanian, nhà sáng lập mạng xã hội hàng đầu thế giới Reddit, cũng là một người ủng hộ tiền mã hóa nói chung và Ethereum nói riêng một cách cuồng nhiệt. Mạng xã hội do ông quản lý cũng đã từng thử nghiệm phát hành hai token xã hội chạy trên Ethereum.
The ENS ecosystem and the whole concept of users and objects having cross-platform names.
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Về phần mình, ông Ohanian đặt câu hỏi: “Tôi hoàn toàn tin tưởng vào crypto, nhưng ứng dụng nào của lĩnh vực này dù vô cùng hiển nhiên song lại chẳng được mọi người để mắt đến?”
Vitalik Buterin viết: “Đó là hệ sinh thái ENS và khái niệm cả người dùng lẫn vật thể đều dùng chung tên trên nhiền nền tảng khác nhau.”
ENS là viết tắt của Ethereum Name Service, một dịch vụ cho phép người sử dụng đặt mua tên miền Internet theo ý mình. Với đặc tính bảo quản dữ liệu của blockchain, Ethereum sẽ đảm bảo tên miền bạn đã mua sẽ không thể bị sao chép và có thể áp dụng đồng nhất cho tài khoản ví sàn giao dịch, ví cứng, tài khoản trên các ứng dụng trên Ethereum như OpenSea,… Đây được xem như là yếu tố cơ bản giúp hình thành nên “nhân dạng kỹ thuật số” trên Ethereum. Về bản chất, cũng có thể gọi ENS là một dạng NFT.
Coin68 hiện đã đăng ký ENS cho thương hiệu “fomosapiens.eth”. Đây là cộng đồng dành riêng cho những ai thích thảo luận về những vấn đề liên quan đến DeFi cùng đội ngũ quản lý của Coin68.
Tim Beiko và Mariano.eth – Hai nhà phát triển Ethereum
Hỏi: “Theo cậu thì đâu là ưu và nhược điểm trong thiết kế của EVM [Ethereum Virtual Machine], và liệu nhược điểm có thể được khắc phục sau này?”
Making it 256 bit was bad; it should have been 64 bit with an arbitrary-size bigint feature. Also more purity-friendly, somehow.
I would say the devex in general turned out quite good; eg. see https://t.co/8HyOIfZDK0 for “what could have been” (I remember EOS was like that too)
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Vitalik Buterin: “Nhược điểm là việc thiết lập nó ở cấu hình 256 bit; đáng ra chỉ nên ở 64 bit mà thôi.”
David Hoffman – Nhà sáng lập kênh podcast về tiền mã hóa Bankless
As far as I can tell people use it to refer to either the internet + super-immersive virtual reality, or the internet + shared state (so objects that can be moved between platforms).
In the latter case, ethereum is of course amazingly positioned to be a central part.
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 1, 2021
Ông Hoffman đã chạm đến một “từ khóa” đang được nhắc đến rất nhiều trong thời gian qua, đó là metaverse: “Cậu định nghĩa Metaverse như thế nào?”
Vitalik trả lời:
“Theo như tôi biết, người ta thường định nghĩa nó theo hai cách, một là internet + thực tế siêu ảo, hai là internet + nền kinh tế chia sẻ (các vật thể được di chuyển giữa nhiều nền tảng). Có thể thấy rõ Ethereum sẽ đóng vai trò thiết yếu trong cách định nghĩa thứ hai.”
Tarun Chitra – Profile để tên rất nhiều dự án
I expect ZK-SNARKs to be a significant revolution as they permeate the mainstream world over the next 10-20 years.
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Tarun Chitra: “Công nghệ bảo mật nào sẽ được sử dụng rộng rãi nhất vào năm 2050?”
Vitalik Buterin: “Tôi nghĩ ZK-SNARKs sẽ tạo nên một cuộc cách mạng sâu rộng khi nó được phổ biến hóa trong 10-20 năm tới.”
Những câu hỏi khác về cá nhân
Đây chủ yếu là các câu hỏi phi kỹ thuật không liên quan đến Ethereum, nhưng cung cấp cho người xem một bức tranh hiếm thấy về tư duy và lối sống của Vitalik Buterin.
Bruno Maçães – Chính trị gia, nhà kinh tế học và tác giả nổi tiếng người Tây Ban Nha
What is crypto’s ontology? On the one hand, it is about definitive truth. On the other hand, it seems virtual, disconnected from material reality. Creation out of nothing. So… Does it rely on a metaphysics of truth and reality or move beyond them?
— Bruno Maçães (@MacaesBruno) September 1, 2021
Ông Bruno đã hỏi: “Bản chất của tiền mã hóa là gì? Một mặt, nó đề cao sự thật tuyệt đối. Mặt khác, nó lại có cảm giác ‘ảo’, tách biệt khỏi thực tại vật chất. Nó được tạo nên từ hư không. Vậy nó có phải dựa vào sự trừu tượng của sự thật và thực tại để có thể tiếp tục phát triển?”
There is absolute truth in that once an object exists, what you can do with it is limited by the rules coded into that object, but the question of which objects *matter* is decided by much fuzzier forces.
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Vitalik Buterin: “Tôi nghĩ triết lý của Loot Project mô tả nó hoàn hảo nhất: gần như mọi thứ con người tạo nên đều “tồn tại”, điều quan trọng là thứ mà người ta sẽ xây dựng ở trên đó. Sự thật tuyệt đối ở đây là khi vật thể bạn tạo ra đã tồn tại, thì bản chất của vật thể cũng sẽ giới hạn những thứ bạn có thể làm với nó, nhưng câu hỏi vật thể nào mới thật sự quan trọng thì sẽ do nhiều yếu tố quyết định.”
Dan Robinson – Nhà nghiên cứu tại Paradigm: “Nếu cũng tham gia thử nghiệm này, cậu sẽ tự hỏi bản thân điều gì?”
I think my personality would be to dodge the question and still satisfy my self-image of being clever by being recursive, just like yourself ☺️
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Vitalik Buterin: “Tôi nghĩ bản thân tôi sẽ tìm cách né tránh các câu hỏi nhưng vẫn muốn giữ hình ảnh thông minh bằng cách luôn kín tiếng.”
Alex Van de Sande – Thành viên Ethereum Foundation: “Trước đây cậu thường để địa chỉ cư trú là ‘Hãng hàng không Qantas’. Liệu điều này đã thay đổi chưa, đặc biệt là vì đại dịch? Cậu có nơi nào để gọi là nhà không, nơi mà nếu rời xa quá lâu thì sẽ khiến cậu phải nhớ?”
I think I’ve converted from a “fast nomad” into a “slow nomad”; I’ll still end up spending lots of time in different places, but prefer 1-2 months and not 2-4 days. Though I have been in Singapore a lot lately!
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Vitalik Buterin: “Tôi nghĩ mình đã giảm dần nhịp độ “nay đây mai đó”, nhưng vẫn thường xuyên phải di chuyển khắp nơi, song thay vì 2-4 ngày/lần thì giờ đã là 1-2 tháng/lần. Gần đây thì tôi dành khá nhiều thời gian ở Singapore.”
Andrew Miller – Nghiên cứu viên: “Bạn có bí danh nào khác không? Bạn nhân tiện đây có muốn chia sẻ nó không?
No pseudonyms!
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Vitalik Buterin: “Tôi không có bí danh nào khác cả.”
Lily Luo – Nghiên cứu viên: “Tác phẩm nghệ thuật hay bài hát nào gần đây đã khiến bạn cảm thấy bị “xao xuyến”? (tính cả NFT)”
Define “moved”. My usual way of interacting with art (both pictures and music) is not so much to extract deep meaning from focusing on individual pieces but look/listen to them while doing other things (working or running) and it often improves my mood and/or energy level
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Vitalik Buterin: “Thế nào là bị “xao xuyến”? Cách tôi thường thưởng thức nghệ thuật (cả hội họa lẫn âm nhạc) là không phải cảm nhận ý nghĩa ẩn chưa trong đó, mà là ngắm và nghe nó khi đang làm những thứ khác (làm việc hoặc chạy bộ) để thay đổi tâm trạng hay tiếp thêm năng lượng.”
Eva Beylin – Giám đốc The Graph (GRT): “Hoạt động hay thói quen nào là có lợi nhất để giảm tác động của lão hóa?”
Lowest-hanging fruit is to cut extra sugar out of your life entirely. This is an underrated theory for why tea is “healthy”: it substitutes for other forms of flavored water that are much more sugar-heavy.
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Vitalik Butein: “Cách dễ nhất là ngừng việc tiếp thụ đường một cách vô độ. Đây xuất phát từ một lý thuyết thường bị xem thường là “uống trà có lợi cho sức khỏe”, vì nó có thể thay thế cho các loại đồ uống có đường khác.”
Catnip: “Chó hay mèo?”
Monkeys! pic.twitter.com/UzQglT4I0y
— vitalik.eth (@VitalikButerin) September 2, 2021
Vitalik Buterin: “Khỉ!”
Coin68 tổng hợp
Có thể bạn quan tâm: