Bên cạnh cuộc chạy đua về bộ công cụ, chương trình khuyến khích và các cơ chế xác thực, các Layer-2 hiện giờ cũng đang "thi nhau" hỗ trợ các cầu nối đa dạng tài sản. Dù vậy, liệu cuộc đua thu hút dòng tiền này sẽ mang đến những rủi ro gì? Liệu tài sản được bridge trên các Layer-2 có được xem là "native"?
Tranh cãi về Native Asset của các cầu nối Layer-2
Những chuyển biến gần nhất
Nếu là người từng sử dụng các cầu nối từ mainnet Ethereum lên các Layer-2 giai đoạn đầu năm 2023 đổ về trước, người dùng sẽ chỉ có thể chuyển duy nhất một tài sản là ETH.
Tuy nhiên, các cầu nối được Layer-2 phát triển thời gian gần đây đã bắt đầu hỗ trợ cả các token chuẩn ERC-20.
Điển hình nhất là vào giữa tháng 08/2023, Linea (giải pháp zkEVM được chống lưng bởi Consensys) đã bắt đầu hỗ trợ nạp rút các token ERC-20.
?Linea’s ERC20 token bridge is live, unlocking a wave of DeFi applications!
— Linea (@LineaBuild) August 16, 2023
We’ve teamed up with @MetaMask, @BanxaOfficial, @Circle and @Transak to present our early users with a little offer ???
??https://t.co/z3kZEOZ1q4 pic.twitter.com/P2d1Ta5iFM
Một cái tên Layer-2 khác cũng bắt đầu chọn cách tiếp cận này là Optimism.
By popular request: you can now use the Optimism bridge interface to bridge any arbitrary standard ERC20 token to OP Mainnet. Here's how:
— OP Labs (@OPLabsPBC) August 21, 2023
1. Head to https://t.co/7734egnTFC
2. Select the asset picker's custom tab and paste the L2 token contract address
3. Bridge away! pic.twitter.com/3VA6ssSKBf
Arbitrum hiện chỉ hỗ trợ ETH và token ARB khi thực hiện thao tác chuyển tiền từ Layer-1 lên các Layer-2.
Tuy nhiên, trong tài liệu kỹ thuật của dự án, có thể thấy họ cũng đã chuẩn bị cho kế hoạch hỗ trợ bridge cho các token ERC-20. Giải pháp này được Arbitrum gọi là "ERC-20 gateway".
Sự khác nhau giữa ETH và các token ERC-20
Nói một cách đơn giản, Ethereum (ETH) là đồng coin native, được sử dụng để chi trả phí giao dịch trên blockchain.
Ngược lại, ERC-20 chỉ là một chuẩn contract, cho phép các lập trình viên có thể tạo ra phiên bản token riêng cho dự án của mình.
Chính vì bản chất cấu tạo khác nhau, khâu di chuyển tài sản giữa các mạng lưới sẽ phát sinh một vài bất cập.
- Với Ethereum, các mạng lưới sẽ phải đáp ứng một quy định nghiêm ngặt về bảo mật và xác thực. Bạn đọc có thể tìm hiểu thêm về 2 cơ chế xác thực Fraud Proof và Validity Proof ở bài viết này. Tuy vậy, tính native của ETH trên các Layer-2 cũng đang là một chủ đề tranh luận gay gắt (chi tiết này sẽ được nói sâu hơn ở phần sau).
- Với ERC-20, cách tiếp cận chủ yếu là Wrapped Token (một phiên bản khác ghi nhận ở chain đích).
Những tranh luận về tính "native" của tài sản
Tranh cãi đầu tiên, không liên quan đến bản thân các token, mà liên quan đến độ "tương thích với Ethereum" của các Layer-2.
Trước đó, vì một vài điểm không tương thích với hàm transfer() trên zkSync Era đã khiến một dự án NFT trên hệ sinh thái này bị "đóng băng" ETH.
Ngoài ra, sau nâng cấp Shanghai trên Ethereum, opcode của mạng lưới cũng tích hợp thêm hàm PUSH0. Tuy nhiên, với các Layer-2 sử dụng phiên bản Solidity cũ, hàm opcode này vẫn chưa được tích hợp. Chi tiết này cũng được cộng đồng lập trình viên Ethereum lưu ý để tránh những hiện tượng hi hữu trên Layer-2 bắt nguồn từ sự "khác biệt" của các chain tương thích EVM.
Tranh cãi tiếp theo, xuất phát từ cách tiếp cận Wrap-Mint của các cầu nối Layer-2. Có thể thấy, các cầu nối nội bộ của Layer-2 sẽ thường phát triển theo xu hướng Canonical, tức là có một contract đặt ở Layer-1, dựa theo những tín hiệu xác thực của Validator ở Layer-1 và các Sequencer ở Layer-2 để tiến hành mở khoá (mint) thêm ETH ở Layer-2.
Đó là sự phức tạp với native coin như ETH. Với các phiên bản wrap ERC-20, câu chuyện còn phức tạp hơn và rủi ro "infinite mint" (in không giới hạn) thì luôn trực chờ.
Cách tiếp cận này vô tình biến ETH ở Layer-2 không hoàn toàn có cùng đặc tính native như ở Layer-1.
Tranh cãi cuối cùng nằm ở trải nghiệm người dùng, khi các token ở các chain khác nhau, sẽ có các địa chỉ khác nhau, các kí hiệu và tên khác nhau gây không ít cản trở khi sử dụng các sản phẩm DeFi. Ngoài ra, thanh khoản phân mảnh cũng là hệ quả của việc sử dụng các phiên bản token khác nhau.
Các giải pháp tạm thời
Circle CCTP
Circle - đơn vị phát hành stablecoin USDC - và giải pháp Cross-chain Transfer Protocol (CCTP) có thể là một ví dụ của việc phát triển các native asset trên nhiều chain khác nhau. Người dùng USDC native ở các chain có thể rút trước tiếp sang tiền mặt thông qua dịch vụ của Circle.
Tuy nhiên, giải pháp của Circle có thể dễ dàng triển khai vì đây vốn là một đơn vị phát hành stablecoin tập trung, do đó hạ tầng sẽ dễ dàng thiết lập cho các thao tác nạp rút ở các chain.
Với các tài sản ERC-20 khác, thật khó để có thể áp dụng các xử lý này.
xERC-20
Đây là giải pháp được cầu nối Connext đề xuất và là chuẩn token được biết đến với tên gọi khác là ERC-7281.
When a user bridges an ERC20 from its "home" domain to a remote domain:
— Arjun | xERC20 arc ? (@arjunbhuptani) July 7, 2023
1. The ERC20 is wrapped into an xERC20 via the Lockbox
2. The xERC20 is burned by a bridge (if below Rate Limit)
3. Corresponding xERC20 is minted on the remote domain
...and vice versa for remote->home
9/x pic.twitter.com/5i70u14Y4R
Nói một cách dễ hiểu, thay vì lock và mint chuẩn ERC-20 như cũ, giải pháp này sẽ khoá ERC-20 vào một "Lock Box", từ đó tạo ra chuẩn xERC-20 tương ứng. Chuẩn xERC-20 này sẽ được sử dụng ở các cầu nối khác nhau để tăng tính fungible (đồng bộ) và phụ thuộc vào một đơn vị phát hành cross-chain.
Một điểm lợi của giải pháp này là nó có thể dễ dàng tích hợp vào các cầu nối Canonical của Layer-2 trong phần trước. Điều này là vì xERC-20 cũng là một chuẩn contract tương đồng với ERC-20 phổ biến hiện tại.
Tuy nhiên, vẫn có một vài lấn cấn đến vai trò của Lock Box. Liệu cơ chế chuyển đổi này có an toàn và hoàn toàn phi tập trung?
MakerDAO - DAI Teleport
Đây là giải pháp nội bộ trong stablecoin DAI, cho phép rút token này từ Layer-2 về Layer-1 một cách nhanh chóng.
Do đó, giống với CCTP, giải pháp này mang tính cục bộ và khó mở rộng ra nhiều dạng token khác nhau.
Omnichain Fungible Token của LayerZero
LayerZero sẽ hỗ trợ một chuẩn token chung là Omnichain Fungible Token, giải pháp này sẽ đảm bảo tính đồng bộ giữa phiên bản token ở các chain. Bên cạnh đó, OFT còn giúp token giữ lại được các tính năng cơ bản của token như staking hay biểu quyết Governance.
>> Xem thêm: Omnichain Fungible Token (OFT) là gì? Tiêu chuẩn Multichain cho Fungible Token của LayerZero
Tạm kết
Như vậy là chúng ta đã đảo qua một vài cách xây dựng cầu nối của các Layer-2 hiện tại. Bên cạnh đó, chúng ta đã cùng điểm qua một vài hạn chế cùng đa dạng các giải pháp trước mắt. Hi vọng là bài viết trên đây sẽ đâu đó mang lại giá trị cho anh em!
Hẹn gặp lại anh em ở những bài viết tiếp theo...
George
Tham gia thảo luận về những vấn đề NÓNG HỔI nhất của thị trường DeFi tại nhóm chat Fomo Sapiens cùng các admin Coin68 nhé!!!
