Cardano (ADA) là gì? Tìm hiểu về blockchain đầu tiên dựa trên học thuật

Bên cạnh 2 blockchain nổi tiếng là Bitcoin và Ethreum, Cardano cũng là một cái tên được chú ý vào năm 2017 với nhiều công nghệ vượt trội hơn 2 người đàn anh ở thời điểm lúc bấy giờ. Đây là blockchain đầu tiên được xây dựng dựa trên nền tảng các nghiên cứu học thuật, nhằm tạo ra một blockchain bảo mật và có khả năng mở rộng bền vững trong tương lai. Vậy Cardano là gì? Hãy cùng Coin68 tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Cardano (ADA) là gì? Tìm hiểu về blockchain đầu tiên dựa trên học thuật

Cardano là gì?

Cardano là một blockchain layer-1 Proof of Stake (PoS) ra đời vào năm 2017, được xây dựng dựa trên các nghiên cứu học thuật được phê duyệt ngang hàng (peer-to-peer review) và các phương pháp luận khoa học nhằm mục đích giải quyết những hạn chế của Bitcoin và Ethereum về khả năng mở rộng, khả năng tương tác và tính ổn định. 

Cardano là gì?

Cardano tự hào là nền tảng blockchain đầu tiên được xây dựng dựa trên nền tảng khoa học vững chắc, thông qua nghiên cứu được đánh giá ngang hàng và áp dụng các phương pháp thực tiễn. Nền tảng này kết hợp các công nghệ tiên tiến, mang đến giải pháp bảo mật và bền vững vượt trội cho các ứng dụng, hệ thống và xã hội phi tập trung.

Ý nghĩa của Cardano và token ADA

Cái tên Cardano được đặt theo tên của Gerolamo Cardano, một nhà toán học người Ý nổi tiếng sống vào thế kỷ 16. Cardano được biết đến với những đóng góp to lớn trong nhiều lĩnh vực, bao gồm toán học, vật lý, sinh học, y học, hóa học, chiêm tinh học, triết học, văn học và cờ bạc. Ông được coi là một trong những nhà khoa học đa tài nhất của thời kỳ Phục hưng.

Gerolamo Cardano

Token chính của dự án Cardano, ADA, được đặt theo tên của Ada Lovelace, một nhà toán học và nhà văn người Anh. Lovelace được coi là một trong những lập trình viên máy tính đầu tiên trong lịch sử. Bà nổi tiếng với những nghiên cứu về cỗ máy phân tích của Charles Babbage, một thiết bị được coi là tiền thân của máy tính hiện đại.

Ada Lovelace

Điểm nổi bật của Cardano

Cơ chế đồng thuận Ouroboros

Cardano sử dụng giao thức Ouroboros, một thuật toán đồng thuận Proof-of-Stake tiên tiến, giúp tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường hơn so với các nền tảng blockchain khác. 

Ouroboros là cơ chế đồng thuận đầu tiên được xây dựng dựa trên nghiên cứu được đánh giá ngang hàng và có thể kiểm chứng được tính bảo mật. Ouroboros đóng vai trò cốt yếu trong việc giúp mạng lưới Cardano phân quyền và mở rộng bền vững đáp ứng nhu cầu toàn cầu mà không ảnh hưởng đến tính bảo mật. 

Phát triển dựa trên bằng chứng

Cardano được phát triển dựa trên phương pháp dựa trên bằng chứng (evidence-based methods), kết hợp giữa 2 phương pháp:

• Phương pháp chính thức: Thường được sử dụng trong các ứng dụng quan trọng có rủi ro cao, đảm bảo tính chính xác và chặt chẽ của code.
  
  
• Phương pháp linh hoạt: Giúp dự án thích ứng và phản ứng nhanh với các yêu cầu mới và đổi mới công nghệ.

Quy trình phát triển của Cardano diễn ra theo các bước:

• Nghiên cứu: Các giao thức được tích hợp trên Cardano trước tiên sẽ được nghiên cứu, đánh giá thách thức và xây dựng mô hình toán học để kiểm thử.
  
  
• Thiết kế: Dựa trên kết quả nghiên cứu, các đặc điểm kỹ thuật sẽ được xây dựng.
  
  
• Phát triển: Code được viết dựa trên đặc điểm kỹ thuật đã thiết kế.
  
  
• Kiểm toán độc lập: Code được kiểm tra độc lập bởi các bên thứ ba.

Nhờ quy trình nghiêm ngặt này, Cardano sở hữu nền tảng mã nguồn với mức độ đảm bảo an toàn vượt trội.

Độ bảo mật cao

Nhờ vào Ouroboros, Cardano có khả năng chống lại các thế lực xấu và các cuộc tấn công giả mạo danh tính người dùng. Mọi giao dịch, tương tác và trao đổi đều được ghi nhận một cách minh bạch, không thể thay đổi và được xác thực an toàn bằng mô hình UTXO mở rộng kết hợp đa chữ ký tiên phong.

Khuyến khích cộng đồng

Cardano khuyến khích sự tham gia của cộng đồng và tạo điều kiện để người dùng được hưởng lợi thông qua cơ chế staking nhằm đảm bảo tính bền vững và sức khỏe của mạng lưới. Người dùng tham gia vào mạng lưới Cardano với hai vai trò chính:

• Stake pool operator: Trực tiếp vận hành các stake pool, giúp đảm bảo tính bảo mật và vận hành của mạng lưới Cardano.
  
  
• Stake delegator: Ủy quyền ADA của mình cho các stake pool uy tín để nhận phần thưởng.

Người nắm giữ ADA có thể đề xuất hoặc bỏ phiếu cho các đề xuất nhằm nâng cấp nền tảng hoặc định hướng phát triển của Cardano. Điều này tạo ra một hệ thống quản trị phi tập trung, mang lại tiếng nói dân chủ cho mọi người.

Khả năng mở rộng và tính bền vững

Cardano có thể xử lý lượng giao dịch lớn mà không ảnh hưởng đến hiệu suất hay độ bảo mật, giúp đạt được sự cân bằng giữa hiệu năng và tính bền vững. Để làm được điều này, Cardano đã sử dụng các công nghệ tiên tiến như:

• Multi-ledger: Chia nhỏ khối lượng công việc, cải thiện hiệu suất tổng thể.
  
  
• Side chains: Giảm tải cho blockchain, tăng tốc xử lý giao dịch.
  
  
• Multi-party state channels: Cho phép nhiều giao dịch diễn ra cùng lúc, tiết kiệm thời gian và gia tăng đáng kể khả năng xử lý của mạng lưới.

Lộ trình phát triển

Lộ trình phát triển của Cardano

Lộ trình phát triển của Cardano bao gồm các giai đoạn như sau:

• Byron (2017-2020): Tập trung phát triển công nghệ nền tảng, ra mắt cơ chế đồng thuận Ouroboros. Giới thiệu 2 ví Daedalus và Yoroi. 
  
  
• Shelley (2020 - 2021): Chuyển đổi từ cơ chế từ cơ chế đồng thuận Ouroboros Classic sang Ouroboros Byzantine Fault Tolerance. Giới thiệu mô hình uỷ thác cho các Stake Pool Operator (SPO) và chức năng lock tài sản.
  
  
• Goguen (2021-2022): Giới thiệu Plutus, một nền tảng ngôn ngữ phát triển và thực thi hợp đồng thông minh. Bên cạnh đó, Cardano cũng cho ra mắt Marlowe, một ngôn ngữ cấp cao, chuyên biệt cho hợp đồng tài chính được xây dựng trên Plutus.
  
  
• Basho (2022-2023): Ra mắt phiên bản ngôn ngữ lập trình Plutus V2 và công nghệ Diffusion Pipelining, giúp cải thiện khả năng mở rộng của Cardano. Đồng thời, Cardano cũng giới thiệu mô hình sổ cái kế toán, chạy song song với mô hình UTXO, tăng khả năng tương tác cho Cardano.
  
  
• Voltaire (từ 2023 đến nay): Ra mắt phiên bản ngôn ngữ lập trình Plutus V3 và CIP-1694, biến Cardano trở thành một hệ thống tự duy trì (self-sustaining system), bất kỳ ai cũng có thể tham gia vào công tác quản trị trên Cardano. Đồng thời, hard fork có tên Chang, dự kiến diễn ra vào quý 2 của năm 2024. Ngoài ra, Charles Hoskinson - cha đẻ của Cardano đã đề xuất tích hợp Bitcoin Cash vào Cardano.

Đội ngũ phát triển

5 tổ chức duy trì và phát triển blockchain Cardano

Cardano được sáng lập bởi Charles Hoskinson, đồng sáng lập của blockchain Ethereum và được duy trì và phát triển bởi 5 tổ chức đó là:

• Input Output: Trước kia là IOHK, là tổ chức do Hoskinson và Jeremy Wood sáng lập, được ký hợp đồng để thiết kế, xây dựng và giúp duy trì nền tảng Cardano.
  
  
• Cardano Foundation: Một tổ chức phi lợi nhuận độc lập có trụ sở tại Thụy Sĩ, có nhiệm vụ thúc đẩy cơ sở hạ tầng kỹ thuật của Cardano. 
  
  
• EMURGO: Là một công ty công nghệ blockchain và là đơn vị sáng lập của Cardano, cung cấp các sản phẩm và dịch vụ để thúc đẩy việc áp dụng hệ sinh thái Web3 của Cardano.
  
  
• PRAGMA: Là một hiệp hội mã nguồn mở phi lợi nhuận dựa trên thành viên dành cho các dự án phần mềm blockchain. PRAGMA nhằm mục đích thúc đẩy một hệ sinh thái nguồn mở thay thế cho Cardano.
  
  
• Intersect: Là một tổ chức phi lợi nhuận dựa trên thành viên của hệ sinh thái Cardano. Intersect đóng vai trò tiên phong cho sự phát triển phân tán và trao quyền cho cộng đồng Cardano để cùng nhau xây dựng và thúc đẩy blockchain phát triển.

Nhà đầu tư

Cardano đã huy động được 62,2 triệu USD thông qua các đợt bán ICO từ tháng 10/2015 đến tháng 5/2017. 

Tokenomics

Token metric

Tỷ lệ phân bổ token

Tỷ lệ phân bổ token ADA

Token ADA được phân bổ theo tỷ lệ sau:

• Pre-Public round - 2,14%: Đã mở khóa 100%.
• Public 1 round- 12,8%: Đã mở khóa 100%.
• Public 2 round - 10,6%: Đã mở khóa 100%.
• Public 3 round - 13,9%: Đã mở khóa 100%.
• Community round - 18,2%: Đã mở khóa 100%.
• Đội ngũ phát triển - 4,6%: Đã mở khóa 100%.
• Quỹ phát triển - 5,5%: Mở khóa 33,3334% tại TGE, khóa 8 tháng sau đó vesting 33,3% mỗi năm.
• Incentive - 30,9%: Tùy theo nhu cầu sử dụng mạng.
• Cardano Foundation - 1,44%: Mở khóa 100% tại TGE.

Token use case

Token ADA được dùng để:

• Staking để vận hành mạng lưới Cardano.
• Trả phí giao dịch.
• Tham gia các hoạt động quản trị.

Mua token ADA ở đâu

Token ADA hiện đang giao dịch ở nhiều sàn giao dịch lớn như Binance, Coinbase, OKX, Bybit,...

Tổng kết

Trên đây là toàn bộ thông tin về dự án Cardano, Coin68 hy vọng bạn đọc sẽ nắm được những thông tin cơ bản về dự án để tự đưa ra quyết định đầu tư cho riêng mình. Chúc bạn đầu tư thành công!

Lưu ý: Thông tin trong bài viết không được xem là lời khuyên đầu tư, Coin68 không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định nào của các bạn.