Buyback đang trở thành một trong những “từ khóa vàng” của DeFi năm 2025, khi ngày càng nhiều dự án dùng doanh thu thực tế để mua lại token, biến dòng tiền on-chain thành giá trị dài hạn cho cộng đồng. Vậy thực sự buyback có nghĩa là gì? Hãy cùng Coin68 tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Buyback là gì? Top các dự án buyback nổi bật trong năm 2025
Buyback là gì?
Buyback trong thị trường tiền mã hoá là thuật ngữ dùng để chỉ việc dự án sử dụng một phần doanh thu, lợi nhuận để mua lại token của chính mình trên thị trường. Đây được xem là một chiến lược nhằm giảm nguồn cung, tăng tính khan hiếm của token và đem lại giá trị cho hodler dài hạn.
Buyback là gì?
Trong năm 2025, tổng giá trị buyback của các giao thức crypto đã vượt mốc 2,25 tỷ USD. Trong đó, Hyperliquid là dự án chiếm gần một nữa tổng giá trị buyback của toàn thị trường, với hơn 36,4 triệu HYPE (trị giá 1,2 tỷ USD) đã được mua lại. Những cái tên khác như Raydium, Sky, LayerZero, pump.fun cũng đang dùng buyback như một phần trung tâm của mô hình token.
Tại sao buyback lại quan trọng?
Trong crypto, giá token thường chạy theo niềm tin, trend và narrative hơn là giá trị nội tại, một dự án gắn mác AI, memecoin hay DePIN mặc dù chưa có sản phẩm hay người dùng thực vẫn có thể vươn lên mức vốn hóa vượt xa một giao thức DeFi cần mẫn xây dựng trong nhiều năm.
Thế nhưng, phía sau lớp sóng đầu cơ ấy, DeFi vẫn là trụ cột của thị trường, nơi thu hút người dùng thật, doanh thu thật và tạo ra giá trị bền vững. Và để củng cố điều đó, buyback trở thành chiến lược được nhiều dự án lựa chọn, một cây cầu minh bạch kết nối trực tiếp giữa hiệu quả kinh doanh và giá trị token.
Khi trích một phần hoặc toàn bộ doanh thu để mua lại token, dự án không chỉ khẳng định sức khỏe tài chính, mà còn thể hiện lời cam kết dài hạn của đội ngũ, từ đó củng cố niềm tin bền vững trong cộng đồng. Tuy nhiên, buyback chỉ thật sự có hiệu quả khi dự án có đủ những điều kiện căn bản sau:
- Sản phẩm hoàn thiện, thu hút được người dùng và tạo ra doanh thu bền vững.
- Nguồn vốn dồi dào, vượt mức cần thiết để tái đầu tư mở rộng.
- Đội ngũ phát triển chủ động dùng lợi nhuận để tối ưu tokenomics, giảm cung và tăng mức độ gắn kết lợi ích với holder.
Nếu buyback diễn ra quá sớm, cộng đồng có thể cho rằng dự án đang bí hướng phát triển, còn nếu triển khai quá muộn, dự án sẽ bỏ lỡ lợi thế tích lũy giá trị theo thời gian. Vì vậy, giải pháp tối ưu nhất là tập trung hoàn thiện sản phẩm, thu hút người dùng và tạo doanh thu trước, rồi mới sử dụng buyback như một bước củng cố giá trị token. Khi nguồn cung giảm dần và giá trị được hỗ trợ bởi hoạt động thực tế, token sẽ trở nên hấp dẫn hơn, qua đó tiếp tục kéo thêm người dùng và nhà đầu tư. Đây mới là nền tảng tạo nên sức mạnh thật của một dự án DeFi, thay vì chạy theo những trend nhất thời.
Các mô hình buyback
Có 3 mô hình buyback phổ biến trong thị trường hiện tại, đó là:
Buyback & burn
Là hình thức mua lại token trên thị trường sau đó tiến hành đốt (burn) nhằm loại bỏ vĩnh viễn, từ đó giúp giảm nguồn cung, tạo sự khan hiếm cho token. Raydium và Sky (MakerDAO cũ) là 2 dự án tiêu biểu cho mô hình này, trong đó Sky đã thực hiện đốt tổng cộng 88 triệu USD token SKY kể từ khi triển khai chương trình vào tháng 2/2025.
Buyback & accumulate
Đối với mô hình này, token sau khi được mua lại sẽ không bị đốt bỏ mà được đưa vào kho bạc dự trữ của chính dự án, dùng cho các mục đích như cung cấp thanh khoản, làm quỹ bảo hiểm, phần thưởng cho người dùng hoặc làm vốn chiến lược để phát triển các dự án trong hệ sinh thái. Hyperliquid là dự án tiêu biểu cho mô hình này với quỹ Assistance Fund liên tục mua HYPE ngoài thị trường.
Buyback & distribute
Là mô hình dùng doanh thu để mua lại token trên thị trường, sau đó chia lại cho holder hoặc staker, biến buyback thành một dạng chia sẻ lợi nhuận on-chain cho cộng đồng.
Tuy nhiên, không phải toàn bộ lợi nhuận đều được dự án đem đi phân phối, họ có thể dùng một phần để làm việc này và giữ lại một phần để triển khai các cơ chế buyback khác để đảm bảo giá trị dài hạn cho token.
Các dự án buyback nổi bật
Hyperliquid
Là dự án có khối lượng buyback lớn nhất toàn thị trường ở thời điểm hiện tại, Hyperliquid dùng toàn bộ phí giao dịch để mua lại token của chính mình và tích luỹ vào Assistance Fund, một quỹ on-chain của dự án. Tính đến tháng 12/2025, quỹ đã mua tổng cộng hơn 36,5 triệu HYPE, tương đương 3.65% nguồn cung.
Quỹ Assistance Fund đã tích lũy hơn 36 triệu HYPE (Nguồn: hypurrscan.io)
Aster
Aster là dự án có mô hình buyback cân bằng giữ burn và distribute, thay vì đốt toàn bộ token mua lại, dự án chỉ đốt vĩnh viễn 50% và tái phân phối 50% cho hệ sinh thái. Cách làm này vừa tạo áp lực giảm phát, vừa kích thích phát triển dự án lâu dài. Tuy nhiên, mô hình này lại ít tác động đến giá token hơn so với mô hình đốt bỏ hoàn toàn.
Hiện tại, Aster đã mua lại tổng cộng 173,5 triệu token ASTER ngoài thị trường với tổng trị giá là hơn 160 triệu USD. Trong đó, khoảng 77 triệu token đã được đốt vĩnh viễn.
Đã có 173 triệu token ASTER được buyback (Nguồn: asterlify.com)
Raydium
Raydium là một trong những sàn DEX nổi lớn trong hệ sinh thái Solana, tập trung vào chiến lược buyback & accumulate. Dự án sử dụng 12% của tất cả các khoản phí giao dịch để mua lại token RAY trên thị trường, nhằm giảm nguồn cung lưu hành và hỗ trợ giá trị dài hạn cho holder.
Số lượng RAY được mua lại đạt 74 triệu token (Nguồn: topledger.xyz)
Tính đến cuối tháng 10/2025, Raydium đã thực hiện buyback hơn 74 triệu token RAY với giá trị là 203 triệu USD.
Sky
Sky chính là “phiên bản mới” của MakerDAO với token SKY là token chính thức thay cho MKR và USDS là stablecoin mới thay thế cho DAI. Sky bắt đầu chương trình buyback của mình vào ngày 24/02/2025, trong đó toàn bộ lợi nhuận on-chain bao gồm phí nền tảng, lãi suất từ tài sản backing stablecoin và lợi nhuận từ các SubDAO sẽ được quy đổi thành USDS, sau đó trích 1 phần để tiến hành buyback.
Đã có hơn 1,4 tỷ SKY được mua lại (Nguồn: info.sky.money)
Kể từ khi triển khai, chương trình buyback của Sky đã tích lũy hơn 1,4 tỷ token SKY, chiếm khoảng 5,4% tổng cung lưu hành hiện tại.
Pump.fun
Là dự án memecoin launchpad trên Solana, mô hình buyback của pump.fun phụ thuộc vào phần doanh thu phí giao dịch (SOL) của nền tảng. Cụ thể, khi người dùng tạo memecoin và giao dịch trên bonding curve, pump.fun sẽ thu phí và trích một phần mua lại token PUMP trên thị trường để đốt, qua đó giảm cung lưu hành và hỗ trợ giá.
Hơn 13,5% tổng cung PUMP đã được mua lại (Nguồn: fees.pump.fun)
Cho đến đầu tháng 12/2025, pump.fun đã dùng hơn 1 triệu SOL (khoảng 200 triệu USD) để mua lại khoảng 48 triệu token PUMP, tương đương hơn 13,5% tổng cung.
Tổng kết
Trên đây là bài viết giải thích về thuật ngữ Buyback trong thị trường tiền mã hoá cũng như một số dự án nổi bật có sử dụng buyback trong mô hình hoạt động của mình. Coin68 hy vọng bạn đọc sẽ nắm được những thông tin cơ bản để hiểu rõ hơn về dự án và cách hoạt động. Chúc bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích!
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang mục đích cung cấp thông tin thị trường, không được xem là lời khuyên đầu tư. Coin68 không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định nào của các bạn.
