Sáng ngày 18/10/2022, cộng đồng tiền mã hóa xôn xao với thông tin Aptos (APT) ra mắt mainnet, chuẩn bị list sàn. Số lượng sàn giao dịch đã thông báo sẽ niêm yết APT gồm Binance, FTX, Huobi, Bybit,… Đó là chưa kể hàng loạt sàn ít tên tuổi hơn.
Việc token dự án đồng loạt được niêm yết như vậy không quá thường thấy nên rất dễ dẫn đến sự FOMO từ phía người dùng thông thường. Đặc biệt là trong thời điểm “mùa đông crypto” hiện tại, nhiều dự án dần đóng băng hoạt động – thì Aptos lại “đánh trống rình rang” như vậy.
Do đó không quá khó hiểu khi cộng đồng bắt đầu lục lại “profile” của dự án, để xem đồng coin này có thật sự tiềm năng hay lại là một “ICP thứ hai“?
Tại sao FOMO?
Đứng trên vai gã khổng lồ
Khởi điểm của Aptos là Diem (hay tên cũ là Libra) – dự án stablecoin “sớm nở tối tàn” của Meta (Facebook). Sở dĩ Diem không thể phát triển tiếp là vì đối mặt với hàng loạt trở ngại pháp lý, chứ chưa hẳn là do nội tại dự án có “sai lầm” gì.
Vì vậy, khi các cựu nhân viên của Diem tách ra phát triển hai dự án là Aptos và Sui, cả hai cái tên này đều nhận được kỳ vọng cao vì có thể “kế thừa” di sản mà Diem còn chưa hoàn thành.
Cả hai cũng cùng sử dụng ngôn ngữ lập trình Move – ngôn ngữ được chính Facebook phát triển cho Diem. Vì những lẽ đó, cộng đồng nhìn vào Aptos và Sui như là “Diem 2.0” – thế hệ sau đầy hứa hẹn, sở hữu các ưu thế từ gã khổng lồ Facebook.
Dàn backer hùng hậu
Có được nền tảng như vậy, dĩ nhiên Aptos hay Sui rất dễ trở thành cái tên được VC săn đón. Khi “các cựu nhân viên Facebook” gọi vốn cho dự án mới của mình, không cần phải marketing quá nhiều cũng đã đủ tạo ra sự FOMO nhất định.
Nhất là lúc thị trường ảm đạm hiện tại, quỹ đầu tư cần tìm dự án đủ tiềm năng để “xuống tiền”. Thì giữa một rừng dự án “same same” nhau, Aptos hay Sui nổi bật lên hẳn.
- Tháng 2/2022, Aptos gọi vốn 200 triệu USD, với định giá 1 tỷ USD;
- Tháng 7, Aptos gọi vốn 150 triệu USD từ nhiều quỹ tên tuổi;
- Tháng 9, Binance đầu tư bổ sung vào Aptos, dự án được định giá 4 tỷ USD.
Như vậy, “sương sương” qua 3 vòng gọi vốn, Aptos nhận được tài trợ gần 400 triệu USD với định giá gấp 10 lần. Các quỹ đầu tư “chống lưng” gồm toàn những tên tuổi nổi tiếng:
Cộng đồng crypto vẫn kháo nhau rằng, đánh giá một dự án có tiềm năng hay không nhất định phải xem “dàn backer” trước.
Và rõ ràng, với một dàn backer khủng như thế này, ai không FOMO cơ chứ (?!).
Tại sao FUD?
Chưa có thông tin tokenomics
Còn chưa đầy 24 giờ nữa token APT sẽ được niêm yết, nhưng thông tin về tokenomics của APT vẫn “mịt mờ”. Không chỉ trên trang web chính thức mà ngay cả trong thông báo niêm yết của các sàn, tokenomics của APT không hề được nhắc đến.
Hiện tại, chúng ta chỉ có được vài thông tin ít ỏi:
– Theo Aptos Explorer, tổng cung APT là hơn 1 tỷ 8 token. Trong đó hơn 80% số token đã được stake – nghĩa là đã có chủ sở hữu và sẽ dần được unlock.
– Theo Larry Cermak của The Block Research, sàn Upbit Hàn Quốc đã “lỡ tay” công khai tài liệu về tokenomics của APT. Nhưng tại sao lại “lỡ tay” leak ngay tại thời điểm này thì chúng ta không thể biết được.
What’s funny is that I think Upbit accidentally leaked the token economics in their Aptos PDF report. pic.twitter.com/79cvOiPSwV
— Larry Cermak ? (@lawmaster) October 18, 2022
– Theo thông tin từ FTX, token APT là token quản trị, được dùng để voting (bỏ phiếu) cho các cập nhật quan trọng của dự án. Đồng thời validator và dev cần dùng APT để tích hợp hoặc nâng cấp phần mềm của mình vào hệ sinh thái.
Đến chiều ngày 18/10, Aptos cuối cùng công bố tokenomics của APT, với nhiều thông tin đáng chú ý.
Mainnet không như kỳ vọng
Roadmap của dự án nêu rõ quý 3 năm nay là ra mắt mainnet. Thì đến đầu quý 4 Aptos mainnet. Nhưng trước đó, có rất ít thông tin về những phát triển này của dự án mà chỉ toàn là những tin tức gây quỹ.
Thật khó để tìm lại các dòng tin về blockchain Aptos, dự án testnet thế nào, triển khai mạng lưới ra sao,… Nên việc dự án thông báo ra mắt mainnet vào ngày 12/10/2022 mang đến cảm giác rất… gấp gáp, đột ngột.
Âu thì có thể cho rằng đội ngũ “im hơi lặng tiếng” để tập trung phát triển, ít thông báo trên mạng xã hội. Vậy thì nhìn một chút vào tình hình mainnet hiện nay nhé!
Theo Aptos Explorer, TPS của Aptos là 4 giao dịch/giây, với 102 validator đang hoạt động.
Để so sánh thì TPS của Bitcoin – mạng lưới blockchain được cho là “già cõi” và không thích hợp cho giao dịch vi mô – là 5 giao dịch/giây. Trong khi đó, TPS Ethereum hiện tại khoảng 24 giao dịch/giây.
Cả mạng Bitcoin lẫn Ethereum đều không được cộng đồng đánh giá cao về tốc độ xử lý giao dịch, đó là lý do mà hàng loạt dự án mới ra đời đều nhấn mạnh mình có tốc độ giao dịch cao như thế nào. Thậm chí là so sánh với cả Visa hay Mastercard.
Như với TPS hiện tại thì Aptos còn rất xa để đạt đến mục tiêu “100.000 TPS” mà dự án để ra.
Let’s look at transaction speeds on Aptos.
Aptos promises 100k TPS in its finalized version. However, the current TPS is somewhere around 4 transactions per second. pic.twitter.com/joWnxAeIpZ
— Paradigm Engineer #420 (@ParadigmEng420) October 17, 2022
Công bằng mà nói mainnet chỉ mới ra mắt, dự án còn chưa thu hút được nhiều người dùng lẫn Dapp nên số lượng giao dịch ít ỏi là điều không thể tránh khỏi.
Đâu thể so sánh một Aptos mới mainnet với một Solana đã có cơ sở người dùng rộng khắp. Nên chỉ nhắc đến TPS như vậy không phải là lý do đủ thuyết phục để FUD dự án.
Hệ sinh thái chưa có
Là dự án Layer-1, hệ sinh thái vô cùng quan trọng để đánh giá tiềm năng của Aptos. Kể từ khi thông tin của dự án manh nha xuất hiện, đã có nhiều bên bắt đầu dự định xây dựng trên Aptos vì thấy rõ tiềm năng cũng như độ FOMO của dự án.
Theo góc nhìn tích cực, thì hầu hết các khía cạnh cần có của một hệ sinh thái thì Aptos đều đã có đủ. Từ DEX, AMM, launchpad đến lending, NFT,…
Congratulations to the #Aptos mainnet.
Let’s have a look at how impressive this ecosystem is.$APT pic.twitter.com/81foGpgul1
— Coin98 Analytics (@Coin98Analytics) October 18, 2022
Nhưng nếu nói tiêu cực một tý, thì các dự án này hiện tại vẫn… chưa có gì.
Nghĩa là hệ sinh thái Aptos nhìn thì đầy đủ đó nhưng chưa thực sự có dự án nào hoạt động.
Điều này cũng có thể giải thích là do dự án còn rất mới, chỉ vừa mới mainnet nên tài nguyên để xây dựng hệ sinh thái còn sơ xài. Hi vọng trong thời gian tới, khi mainnet đã ổn định, các dự án trên Aptos có thể phát triển và bùng nổ nhanh chóng.
Một hệ quả tích cực khác là vì hệ sinh thái còn quá mới, trong khi tiềm năng của Aptos đã rõ ràng, nên đây là cơ hội để cộng đồng tìm “hidden gem”. Những dự án AMM, DEX, lending hay NFT hàng đầu của hệ sẽ là bến đỗ mới của dòng tiền. Nếu sớm tìm được thì khả năng xxx tài khoản rất cao.
Tạm kết
Sở dĩ Aptos gặp nhiều “chỉ trích” như hiện tại, một phần vì cộng đồng đã trải qua quá nhiều bài học “đau thương”.
Cú lừa thế kỷ ICP vẫn còn đó, hệ lụy giá dump không phanh đã làm nhiều nhà đầu tư thua lỗ. Nên dĩ nhiên cộng đồng bây giờ cảnh giác và tỉnh táo hơn rất nhiều.
Sau khi đã trải qua một mùa uptrend, chúng ta nhận ra rằng các quỹ VC “chống lưng” cho dự án cũng chỉ là những con “cá voi” ôm token số lượng lớn. Rất khó để VC không bán xả token sau khi được unlock – để rồi người chịu thiệt nhiều nhất vẫn là nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Do đó, không thể phủ nhận tiềm năng của Aptos nhưng chúng ta cần tỉnh táo, không nên quá FOMO trong thời điểm list sàn. Lộ trình của dự án còn dài, hệ sinh thái vẫn còn rất màu mỡ nên vẫn còn nhiều cơ hội cho người kiên nhẫn và cẩn trọng.
Jane
Có thể bạn quan tâm:
