FOMO là gì? FUD là gì? Đây là 2 thuật ngữ về hội chứng ( hiệu ứng) tâm lý quen thuộc đối với hầu hết mọi trader trong lĩnh vực tài chính, đặc biệt là Crypto. Đây là 2 hội chứng phổ biến mà các trader mới vào nghề thường gặp phải dẫn đến các hậu quả đáng tiếc. Vậy cụ thể chúng là gì? Làm sao để vượt qua 2 hội chứng này trong giao dịch?
FOMO là gì?
FOMO (Fear of Missing Out) là thuật ngữ ám chỉ hội chứng sợ bỏ lỡ, sợ mất cơ hội. Người mắc phải hội chứng này thường bị ám ảnh bởi cảm giác sợ bỏ lỡ một điều gì, đánh mất điều mà mọi người xung quanh sẽ đạt được. Do đó, họ thường mắc phải những sai lầm vì đưa ra quyết định thiếu lý trí, dẫn đến hậu quả khó lường.
Trong lĩnh vực Trade coin, khi một đồng coin đang trên đà tăng giá ngắn hạn, nạn nhân của hội chứng này “được” thôi thúc về một “khoản lời” lớn như các Trader khác và ngay lập tức thu mua đồng coin ấy, hành động này được gọi là FOMO.
FUD là gì?
FUD (Fear – Uncertainty – Doubt) là thuật ngữ ám chỉ hội chứng sợ hãi, không chắc chắn và nghi ngờ. Trong các lĩnh vực kinh doanh, chính trị,..FUD là chiến thuật tung tin giả gây hưởng đến nhận thức bằng cách tạo ra thông tin sai lệch.
Trong Trade coin, FUD chỉ cảm giác sợ hãi của trader khi xuất hiện các tin tức không tốt về thị trường trên các phương tiện truyền thông. Những trader mắc phải hội chứng này nhanh chóng bán tháo coin một cách không cần thiết dẫn đến sụt giảm nghiêm trọng giá thị trường, tạo điều kiện cho “ cá mập” thu gom coin với giá rẻ.
Hiệu ứng FUD và FOMO trong đời sống hàng ngày
Thật ra, chúng ta không chỉ bắt gặp hội chứng tâm lý FOMO và FUD trong thị trường tài chính mà trong đời sống xã hội hàng ngày cũng thấy. Sự phát triển của mạng xã hội khiến hội chứng FOMO của mọi người trở nên trầm trọng hơn bao giờ hết. Một số ví dụ tiêu biểu về hội chứng FOMO như các bạn trẻ thanh thiếu niên hiện nay liên tục kiểm tra facebook để không bỏ lỡ bất kỳ một thông tin từ bạn bè, từ các ngôi sao phim ảnh, ca nhạc hoặc các group hóng chuyện. Việc bỏ lỡ này khiến bạn trẻ không biết được các “tin nóng” để tham gia “chém gió” cùng bạn bè, mặc dù không phải tin nào cũng quan trọng mà thậm chí là còn rất “lãng xẹt”.
Biểu hiện khác của FOMO như là phải cố gắng mua 1 cái iphone mới trong trào lưu ai cũng mua iphone, gần đây nhất là iPhone 12 Pro max, mặc dù không phải ai cũng có thể sử dụng hầu hết các tính năng hoặc các tính năng vẫn như cái iphone hiện tại đang dùng. Bạn sẽ bị FOMO vì bạn sợ ai cũng có iphone mới mà bạn thì không. Thế là hi sinh cả tháng lương, thậm chí là 2-3 tháng lương cho một chiếc điện thoại mà bạn cũng chỉ dùng để nghe, gọi, nhắn tin và checkin facebook.
Có một thống kê đã cho thấy tầm 56% số người sử dụng mạng xã hội có mắc phải hội chứng FOMO. Sự phổ biến của nhiều loại mạng xã hội cũng như hàng loạt trang tin tức khiến cho hội chứng FOMO ngày càng trở nên phổ biến hơn.
Hội chứng FOMO và FUD được sử dụng để lừa đảo thế nào?
Phần này mình sẽ trích dẫn từ một tài viết khá hay mà một Tiến sĩ nổi tiếng về tâm lý học tên Bobby Azarian đã chia sẻ:
“Khi Bitcoin ngày càng đi vào đời sống, thị trường Crypto cũng bắt đầu nóng hơn bao giờ hết. Hàng ngày, các nhà đầu tư chứng kiến nhiều loại Cryptocurrency với mức tăng trưởng chóng mặt chỉ trong vài ngày, thậm chí là vài giờ. Mỗi tuần, có ít nhất vài đợt đợt tăng bất ngờ như vậy, điều này cũng gây sự chú ý lớn của cộng đồng. Ngay khi các đợt bơm diễn ra, thông tin được nhanh chóng phát tán trên các mạng xã hội như Telegram, Facebook, twitter, reddit,… tạo ra làn sóng mọi người đổ vào mua do sợ bị bỏ mất cơ hội (FOMO).
Với cơ chế như vậy, chỉ cần đẩy vài thông tin ảo, thị trường sẽ dậy sóng, giá tăng phi mã, làm nhà đầu tư, KOL trong ngành và những công ty phát hành ra các token này giàu lên nhanh chóng. Không chỉ các KOL, các người đi đầu trong ngành cố gắng tạo hiệu ứng FOMO trong cộng đồng. Ngay cả những nhà đầu tư có danh tiếng, chuyên gia tư vấn tài chính, những người mong muốn gây chú ý bằng việc dự đoán giá coin, cũng phần nào đóng góp vào quá trình này của của thị trường. Nhanh chóng, giá các coin này tăng phi mã gấp vài lần, không quan trọng nó có ứng dụng thực tế gì trong cuộc sống.
Nhưng mỗi đợt bơm này không thể kéo dài, cho dù đồng coin tốt đến đâu, hay thông tin quan trọng ra sao, giá thường nhanh chóng đi xuống khi FUD bắt đầu được “bung” ra. Vòng tuần hoàn của FUD – FOMO sẽ lại làm các anh em nhà đầu tư thị trường crypto chóng mặt. Khi thị trường nóng, FOMO nhanh chóng được phát tán. Khi có tin xấu FUD sẽ được tung ra. Rõ ràng, trong trường hợp nào thì nỗi sợ cũng là yếu tố chi phối thị trường lớn nhất.
Các tổ chức, cá nhân hay sử dụng hội chứng tâm lý FOMO – FUD này được bọn lừa đảo sử dụng một cách cực kỳ tinh vi. Bọn chúng mời nạn nhân vào các buổi hội thảo, vẽ ra những công nghệ hoặc kênh đầu tư mới. Sau đó cho “chim mồi” chen nhau để mua hàng hoặc dụ dỗ mọi người mua để đẩy giá. Các nạn nhân có tâm lý yếu, thiếu kiến thức, thiếu kinh nghiệm lập tức sẽ cảm thấy bị FOMO hay FUD ngay. Họ sợ lỡ mất cơ hội ngàn vàng trở thành tỷ phú một cách nhanh, thế là vội vàng xuống tiền đầu tư, ngờ đâu đó là cái bẫy. Chiêu trò này không hẳn chỉ dành cho các trader. Họ còn sử dụng như một công cụ để cạnh tranh với các đối thủ trên thị trường.”
Azarian giải thích với độc giả của Psychology Today:
“Nếu là người ngoài cuộc, hội chứng FOMO – FUD có thể là một trò giải trí đáng xem. Nhưng thật sự đây không phải là một trò chơi. Điều tưởng chừng như đơn giản này lại đem đến hậu quả tài chính nghiêm trọng đối với các nhà đầu tư.”
Cách vượt qua 2 hội chứng FUMO và FUD trong giao dịch ( Trade coin)
Hội chứng FUMO và FUD đều là các loại hội chứng phổ biến ở các đối tượng trader là người mới chưa có nhiều kinh nghiệm. Do đó, để tránh mắc phải những sai lầm đáng tiếc trở thành miếng mồi ngon bị lợi dụng trong thị trường, bạn cần phải nắm rõ những quy tắc sau:
Kiên định
Một trong những yếu tố cốt lõi quyết định thành bại ở các quyết định nằm ở lòng quyết tâm và ý chí kiên định. Kiên định giúp bạn phân biệt phải trái đúng sai, duy lý khi đã xác định thời điểm và kiễn nhẫn đi theo đúng kế hoạch bạn đã dự tính trước. Tránh mắc phải các lỗi ra quyết định ngoài dự tính và tầm kiểm soát của bản thân.
Hiểu thị trường
Hiểu thị trường là một trong những quy tắc khó tuân theo nhất. Bởi ngay cả những trader dày dặn kinh nghiệm cũng không dám khẳng định mức độ hiểu biết thị trường như thế nào. Tuy nhiên, đứng trên góc độ người mới, bạn cần hiểu được tính chất tiên quyết rằng: thị trường có rất nhiều cơ hội. Nếu thấy coin đã bị FOMO và tăng giá quá cao, tốt nhất hãy nằm ngoài cuộc chơi.
Cắt lỗ đúng lúc
Nếu bạn đã FOMO và bị du đỉnh, đừng ngần ngại cắt lỗ. Việc cắt lỗ chí ít giữ lại cho bạn số vốn để tìm kiếm cơ hội khác.
Quản lý vốn hiệu quả
Việc phân phối và quản lý vốn hiệu quả giúp bạn tối thiểu hóa rủi ro do FOMO và FUD gây ra. Thêm vào đó, quản lý vốn tốt giúp bạn duy trì được một khoản lợi nhuận ổn định, khi đó, FOMO và FUD không thể ảnh hưởng đến quyết định của bạn nữa.
Xác định phong cách đầu tư
Việc xác định phong cách đầu tư bao gồm ngắn hạn, trung hạn hoặc dài hạn để qua đó xác định cách thức ra quyết định ảnh hưởng bởi FOMO và FUD. Gỉa sử bạn thuộc phong cách ngắn hạn (lướt sóng) thì việc thuận theo các đợt FOMO sẽ giúp bạn thu được lợi nhuận nhanh chóng. Ngược lại, với phong cách trung hay dài hạn, FOMO hay FUD đều mang lại những hậu quả tiêu cực.
Ngoài ra, nếu bạn muốn vượt qua 2 hội chứng này trong giao dịch, hãy ghi nhớ 2 câu châm ngôn trong giới trader sau:
“ Lợi nhuận không dành cho tất cả mọi người”
và
“ Tiền từ tay người thiếu kiên nhẫn vào tay người kiên nhẫn”
Tổng kết
Trên đây là bài viết “FOMO, FUD là gì? Làm sao để vượt qua hai hội chứng tâm lý này trong giao dịch?”, Coin68 hy vọng sẽ mang đến cho bạn đọc những thông tin thực sự hữu ích. Qua đây, Coin68 cũng mong rằng các nhà đầu tư, các trader mới hay chuyên nghiệp đều có thể tránh được hai hiệu ứng tâm lý nguy hiểm này khi tham gia thị trường tài chính, đặc biệt là trong thị trường Crypto, không bị cá voi, cá mập “cuỗm” mất ví tiền và kiếm được thật nhiều tiền từ thị trường. Chúc các bạn thành công!
