Optimism là một trong những dự án Layer-2 nổi bật nhất thời điểm hiện tại. Vào giữa năm 2022, Optimism đã chính thức ra mắt OP – native token của dự án. Trong bài viết hôm nay, anh em cùng mình phân tích tokenomics OP để hiểu thêm về cách hoạt động và tiềm năng của token này nhé!
Tokenomics Research #8: Optimism (OP) – Ngắn hạn tích cực, dài hạn cần nhiều hơn
Có thể bạn quan tâm:
- Tokenomics Research #1: Lido Finance là giao thức tốt, còn token LDO thì không
- Tokenomics Research #2: Nhìn nhận về tiềm năng của Goldfinch (GFI) trong thời gian tới
- Tokenomics Research #3: Fei Protocol và mô hình dual token
- Tokenomics Research #4: GAL – Đồng token “tròn vai” của Galxe
- Tokenomics Research #5: DYDX – Cần thay đổi để thôi “nhàm chán”
- Tokenomics Research #6: Avalanche (AVAX) có còn đủ hấp dẫn?
- Tokenomics Research #7: Chainlink (LINK) – Tokenomics 2.0 với những thay đổi tích cực hơn
Tổng quan về dự án
Optimism (OP) là một giải pháp layer-2 (L2) mở rộng cho Ethereum được phát triển nhằm giúp người dùng giảm phí giao dịch và tăng tốc độ giao dịch để mang lại trải nghiệm người dùng tốt hơn. Optimism được xây dựng dựa trên công nghệ Optimistic Rollups.
Cơ chế quan trọng nhất giúp Optimism hoạt động chính là Optimistic Rollups. Optimistic Rollups là các giao thức L2 được thiết kế để mở rộng thông lượng cho chuỗi khối gốc là Ethereum. Optimistic Rollups sẽ giúp giảm các tính toán trên chuỗi Ethereum chính bằng cách xử lý các giao dịch off-chain, sau đó gửi kết quả và bằng chứng xác thực về chuỗi, nhờ đó, giúp Ethereum giảm được đáng kể số lượng giao dịch phải xử lý, tạo ra tốc độ nhanh hơn và chi phí rẻ hơn.
Anh em có thể tìm hiểu thêm về Optimistic Rollups và đối thủ của nó là ZK-Rollups trong bài viết này nhé.
Tokenomics của đồng OP
Tình hình hiện tại
OP là native token của dự án, có tổng cung là 4.294.967.296 token, với tỷ lệ lạm phát 2% mỗi năm. Hiện cung lưu thông hiện mới chỉ là 214.748.364 token, chiếm khoảng 5% tổng cung.
Các thông số chính về Optimism (OP) vào sáng ngày 28/01/2023. Nguồn: CoinMarketCap
Dự án không tổ chức bất kỳ đợt mở bán token công khai nào mà chỉ retroactive cho người dùng đủ điều kiện. Đợt airdrop đầu tiên của OP diễn ra vào tháng 06/2022 và từ đó đến nay Optimism vẫn chưa tổ chức thêm sự kiện airdrop OP nào thêm.
Hiện tại, với giá thị trường khoảng 2.4 USD, vốn hoá lưu hành của dự án đang đạt khoảng 509 triệu USD, tổng vốn hoá pha loãng là gần 10,2 tỷ USD. Chúng ta hãy cùng nhau so sánh nhanh một chút số liệu nói trên của Optimism với các dự án Layer-2 khác.
| Optimism | Metis | Loopring | ImmutableX | |
| TVL | 1,7B | 120M | 113M | 92,9M |
| Market Cap | 492M | 121,4M | 392M | 530M |
| Fully Diluted Cap | 9,8B | 278,8M | 432,4M | 1,3B |
| MC/TVL | 0,29 | 1,01 | 3,47 | 5,7 |
| FDV/TVL | 5,76 | 2,32 | 3,83 | 14 |
Dữ liệu được lấy từ CoinGecko/DefiLlama và L2beat (27/01/2023)
Anh em có thể thấy tỷ lệ MC/TVL của OP đang ở mức thấp nhất so với các Layer-2 khác. Vì vậy, xét theo Market Cap, OP đang được định giá hợp lý, thậm chí là rẻ so với những gì mà nó đang làm được. Tuy vậy, khi xem xét con số FDV, chúng ta thấy rằng OP còn có lạm phát trong tương lai rất cao, tỷ lệ MC/FDV của Optimism thấp hơn nhiều lần so với các dự án Layer-2 khác. Đây là điều mà anh em sẽ phải lưu ý nếu muốn mua OP mức giá này và nắm giữ trong dài hạn.
Token Allocation
Token Allocation của OP sẽ được phân bố chi tiết như sau:
- Retroactive Public Goods Funding (20%): là phần thưởng của cơ chế chính của Optimism Collective (mình sẽ giải thích thêm về cơ chế này ở phần tiếp theo).
- Ecosystem Fund (25%): được sử dụng để kích thích sự phát triển trong hệ sinh thái của Optimism thông qua việc cung cấp vốn cho các dự án.
- Users Airdrops (19%): Đây chính là token được sử dụng để airdrop cho người dùng, bắt đầu với Airdrop #1.
- Core Contributors (19%): là phần token được phân bổ cho đội ngũ chính đã phát triển Optimism.
- Sugar Xaddies (17%): Phần được dành cho những nhà đầu tư tham gia từ các vòng gọi vốn trước đó.
Phân bổ token OP của Optimism
Token Release Schedule
Theo thông báo từ Optimism, phần token dành cho Core Contributors và Sugar Xaddies sẽ được khóa trong một năm đầu tiên, sau đó trả dần trong 3 năm tiếp theo.
Phần token dành cho cộng đồng (gồm Ecosystem Fund và RetroPGF) và Airdrops sẽ được trả ngay khi token OP listing và trả dần trong thời gian tiếp theo. Việc phân phối nhóm token cộng đồng sẽ được quản lý bởi Optimism Foundation.
LỊch trả token OP của Optimism
Token Use Case
Hiện tại, OP chỉ được sử dụng trong việc quản trị của Optimism Collective. Mình sẽ giải thích chi tiết về cách hoạt động của Optimism Collective và tác động của nó tới OP ngay ở dưới đây.
Tìm hiểu về Optimism Collective và những tác động đến OP
Optimism Collective là một thử nghiệm quy mô lớn về “quản trị dân chủ dựa trên kỹ thuật số”, nhằm thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng, bền vững của hệ sinh thái phi tập trung trên Optimism.
Optimism Collective bao gồm các cộng đồng, các dự án và các công dân (dự án gọi là citizen – ám chỉ người dùng), hoạt động dựa trên một hiệp ước mà các bên cùng có lợi ích, với nền tảng là “impact = profit”, có nghĩa là càng tham gia tương tác, xây dựng, chúng ta sẽ càng nhận được lợi ích lớn từ hệ sinh thái.
Cấu trúc quản lý cốt lõi của Optimism Collective sẽ gồm 2 bộ phận ngang hàng là Token House và Citizens’ House. Hai bộ phận này có nhiệm vụ cân bằng ưu đãi ngắn hạn với tầm nhìn dài hạn.
Hiện, Token House đã được thiết lập ngay sau sự kiện airdrop. Người nắm giữ token OP có thể tham gia vào việc bỏ phiếu quản trị đối với các vấn đề như nâng cấp giao thức, khuyến khích cho một dự án khác trên Optimism…
Song song với Token House chính là Citizens’ House. Citizens’ House sẽ tham gia quản trị về các vấn đề liên quan đến phân bổ phần doanh thu do Optimism tạo ra từ hoạt động của mạng lưới cho các thành phần tham gia đóng góp vào mạng lưới….
Ngoài ra, cả 2 bộ phận đều có thể tham gia bỏ phiếu quyết định các về đề chung như thông số mạng (network parameters), quyền của Citizen…
Mô hình quản trị của dự án Optimism
Mô hình của Optimism Collective sẽ tạo ra giá trị cho 3 nhóm đối tượng sau:
- Giá trị tích lũy cho chủ sở hữu token OP: thông qua việc tham gia vào hoạt động quản trị của Token House, người nắm giữ token sẽ được nhận về phần thưởng từ doanh thu của giao thức
- Giá trị tích lũy cho các Contributors và Builders: nhóm này sẽ hưởng lợi trực tiếp thông qua chương trình retroactive public goods funding. Khi họ góp công sức, thời gian và trí tuệ để xây dựng hệ sinh thái tốt hơn, họ sẽ được nhận về những phần thưởng trong chương trình này.
- Giá trị tích lũy cho người dùng và các thành viên khác trong cộng đồng: các chương trình airdrop đã diễn ra và sẽ diễn ra, ưu đãi từ các dự án nhận tài trợ từ chính Optimism…
Nhìn chung, bull-case hiện tại của Optimism là khi nhu cầu sử dụng block space của Optimism tăng lên => lợi nhuận tạo ra sẽ tăng lên => một phần sẽ được thưởng lại cho builders và users thông qua các chương trình retroactive => thu hút đông đảo user và builder đến với Optimism => lặp lại như vậy.
Mô hình kinh tế khép kín của Optimism
Đây là một mô hình flywheel khá cơ bản đối với một hệ sinh thái. Tuy nhiên, cá nhân mình thấy mô hình này chưa nhắc nhiều đến việc sử dụng OP – native token của dự án và lợi ích đối với người nắm giữ OP.
Việc nắm giữ token OP sẽ cho phép người nắm giữ token nhận được quyền tham gia quản trị vào hoạt động của giao thức và nhận về phần thưởng. Đây là một use case mà hiện tại theo mình là khá yếu, xuất phát từ một số lí do sau:
- Việc chia phần thưởng không có số liệu rõ ràng, cụ thể.
- Quyền lực quản trị không nằm hoàn toàn trong tay người nắm token mà còn bị chia sẻ với Citizen’s House.
Tình hình hoạt động của Optimism
Trong thời gian qua, hoạt động trên mạng lưới Optimism diễn ra khá sôi nổi xuất phát từ việc dự án đang triển khai chương trình Optimism Quests. Optimism Quests là một chương trình khuyến khích người dùng crypto tìm hiểu thêm về lĩnh vực crypto cũng như dự án. Mặc dù vậy, tâm lý của phần lớn người tham gia là với kỳ vọng đây sẽ là tiêu chí đánh giá để Optimism tiến hành lần airdrop OP tiếp theo.
Tuy nhiên, sau một thời gian dài có sự tăng trưởng mạnh và thậm chí lập ATH mới vào ngày 25/01/2023, hoạt động trên hệ sinh thái Optimism đã bất ngờ sụt giảm trong những ngày vừa qua.
Thống kê số lượng giao dịch hàng ngày trên Optimism tính từ đầu năm 2022 đến nay. Nguồn: Etherscan
Đây có thể là dấu hiệu của việc dòng tiền rút ra khỏi hệ sinh thái sau thời gian fomo về những chương trình retroactive.
Tổng kết
Từ những phân tích nói trên, chúng ta có thể rút ra một số kết luận như sau:
(1) Optimism vẫn đang phát triển dự án tương đối tốt, thể hiện ở việc thu hút được một lượng lớn TVL và users, cũng như đưa ra được các chương trình để khuyến khích người dùng tham gia sử dụng hệ sinh thái của mình. Đây là một cách marketing rất tự nhiên, khi users sử dụng mạng lưới để tìm kiếm cơ hội retroactive và thấy Optimism thân thiện, nhanh, rẻ, họ sẽ là những người đầu tiên quay lại và tiếp tục sử dụng giao thức.
(2) Có thể nhiều anh em sẽ nói OP được định giá khá cao vì FDV đã lên đến gần 10 tỷ USD. Tuy nhiên, thời gian mở khóa token OP còn kéo dài, với market cap hiện tại khoảng gần nửa tỷ USD, token OP vẫn có thể tăng giá trong thời gian tới. Đừng quên hiện tại Optimism vẫn đang là dự án top đầu trong số các Layer-2 của Ethereum.
(3) Về ngắn hạn, như mình đã nói ở trên, OP vẫn có “cửa sáng” để tăng giá. Tuy vậy, xét về dài hạn, FDV lớn là một trong những điều cần lưu ý. Ngoài ra, token OP có use case rất hạn chế, chưa đủ tích cực để có một lực mua, nắm giữ dài hạn.
Trong tương lai, chắc chắn Optimism nên đưa ra thêm những use case thiết thực hơn cho OP như sử dụng làm gas fee và đốt, hoặc thiết lập những thông số phần thưởng vận hành phù hợp để tạo ra thêm lực mua và nắm giữ cho token này. Vì vậy, quan điểm của mình chính là OP sẽ còn sự tích cực trong ngắn hạn, tuy nhiên để duy trì điều đó trong dài hạn thì cần thêm thay đổi. Ý kiến anh em về token OP như thế nào? Để lại comment để thảo luận cùng Coin68 nhé!
Poseidon
Xem thêm các bài viết khác của tác giả Poseidon:
