Ethereum có trở thành “chứng khoán” sau The Merge?
Đặt vấn đề
Như Coin68 đưa tin, một trong những sự kiện quan trọng nhất của Ethereum là The Merge đang đến rất gần.
Ngày 11/08/2022, Ethereum triển khai thành công The Merge trên testnet cuối cùng Goerli, tạo đà cho việc thực hiện The Merge suôn sẻ trên mainnet. Với việc những nâng cấp gần đây đều đi đúng lộ trình, không hề trễ hẹn như những năm trước, cộng đồng đang tràn ngập niềm tin vào việc tiến trình Hợp nhất sẽ diễn ra đúng hẹn và thành công mỹ mãn.
Ngoài những lợi ích mang đến cho dự án, việc Ethereum trở thành Ethereum 2.0 còn dẫn đến một tranh luận vĩ mô và không kém phần quan trọng:
Khi đó, Ethereum có phải là chứng khoán hay không?
Nếu tham gia thị trường đủ lâu, chắc hẳn bạn đã biết việc SEC thường xuyên phân loại các đồng tiền mã hóa là chứng khoán. XRP chính là ví dụ điển hình nhất: SEC chính thức khởi kiện công ty Ripple vì mở bán trái phép 1,3 tỷ USD “chứng khoán” XRP vào tháng 12/2020.
Về phía Ethereum, tuy ít bị SEC “réo tên” hơn XRP nhưng tranh luận về việc phân loại ETH cũng không hề ít. Sau khi trở thành ETH 2.0, nhiều nhà phân tích càng có lý do để cho rằng SEC nên xem Ethereum là chứng khoán.
Vậy cơ sở của những lý luận này đến từ đâu? Và nếu ETH là chứng khoán sẽ ảnh hưởng gì đến dự án cũng như thị trường? Hãy cùng Coin68 phân tích nhé!
- Xem thêm: Coin68 Blog: Tại sao một đồng coin lại bị sợ xem là chứng khoán?
Bài kiểm tra Howey (The Howey Test) là gì?
Đầu tiên chúng ta cần biết về The Howey Test – cơ sở để SEC phân loại một token dự án có là chứng khoán hay không.
Vào năm 1946, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã tổ chức phiên tòa giữa SEC và WJ Howey Co. Vụ kiện này đã tạo ra nền tảng cho một phép thử chứng khoán phổ biến hiện nay, được biết đến với tên gọi “Bài kiểm tra Howey” (The Howey Test).
Câu chuyện là vào thời đó, công ty Howey đã bán một phần trang trại trồng cam của mình cho các nhà đầu tư, những người mong chờ được nhận lại một phần lợi nhuận từ hoạt động của trang trại. Và cuối cùng thương vụ này đã bị Tòa án Tối cao liệt vào loại hợp đồng chứng khoán theo định nghĩa sau của Thẩm phán Murphy:
Thương vụ này bao gồm việc đầu tư tiền vào một doanh nghiệp đại chúng mà lợi nhuận chỉ sinh ra từ nỗ lực của những người khác.
Trong bài kiểm tra The Howey Test của SEC, một hợp đồng đầu tư được định nghĩa là:
- Một khoản đầu tư bằng tiền;
- Việc đầu tư tiền vào một doanh nghiệp chung;
- Có một kỳ vọng về lợi nhuận từ việc đầu tư;
- Lợi nhuận đó đến từ nỗ lực của tổ chức mở bán khoản đầu tư hoặc bên thứ ba.
Nếu một tài sản đúng với cả 4 định nghĩa trên, thì tài sản đó là một hợp đồng đầu tư và do đó, là một chứng khoán.
Bài kiểm tra Howey luôn được dùng làm điều kiện tiên quyết khi một đồng coin nào đó vướng vào tranh luận có phải là chứng khoán hay không. Vì vậy, hãy thử xem xét Ethereum 2.0 dựa trên The Howey Test này nhé!
The Howey Test cho Ethereum 2.0
Theo Giáo sư Luật tại Đại học Georgetown là Adam Levitin, khi Ethereum chuyển hoàn toàn sang Proof-of-Stake, 4 tiêu chí của The Howey Test sẽ được đáp ứng:
Something no one is talking about: after the Merge, there’s will be a strong case that Ether will be a security. The token in any proof of stake system is likely to be a security.
— Adam Levitin (@AdamLevitin) July 23, 2022
- Người dùng cần phải stake ETH (một khoản đầu tư bằng tiền);
- Stake ETH vào doanh nghiệp chung là Ethereum;
- Kỳ vọng về lợi nhuận là phần thưởng staking ETH;
- Phần thưởng staking ETH chỉ có thể có nếu Ethereum hoạt động.
Do đó theo Giáo sư Levitin, token Ether (ETH) là chứng khoán, nên được quy định theo luật chứng khoán và điều tiết bởi SEC.
Nhưng đây chỉ là phân tích của một cá nhân, chứ không nói lên lập trường của SEC. Cộng đồng tiền mã hóa cũng chia thành 2 phe ủng hộ và phản bác Giáo sư Levitin. Ở phe phản biện, một số lập luận được đưa ra như sau.
Lập luận phản bác
Sơ hở lớn nhất trong lập luận trên chính là việc Levitin cho rằng người dùng cần phải stake ETH vào hệ thống Ethereum để thu về lợi nhuận staking.
Trên thực tế, Ethereum Proof-of-Stake không hề hoạt động như vậy. Holder ETH không bị bắt buộc phải stake ETH mà chỉ những ai muốn trở thành validator của mạng lưới mới phải cam kết ETH.
Validator cần stake 32 ETH như một bằng chứng về cam kết của mình. Người dùng cá nhân không có đủ 32 ETH vẫn có thể góp vào các staking pool để hỗ trợ pool đó làm validator và nhận về phần thưởng theo tỷ lệ tương đương.
Dĩ nhiên, holder không cần phải stake ETH làm gì nếu không muốn tham gia làm validator. Mọi người vẫn có thể hold ETH trong ví hoặc để trên sàn để giao dịch thường xuyên.
Ngoài ra, ETH còn một công dụng hữu hình khác là trả phí giao dịch và tương tác smart contract trên mạng lưới.
Như vậy, dễ thấy là lập luận The Howey Test cho Ethereum 2.0 không đủ sức thuyết phục.
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu Ethereum là chứng khoán?
Dù vậy, cuộc tranh luận này vẫn bỏ ngỏ một vấn đề quan trọng hơn:
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu ETH bị SEC phân loại là chứng khoán?
Đối với Ethereum
Một khi ETH bị xếp loại là chứng khoán, thì đợt phát hành ICO thu về 18 triệu USD hồi năm 2014 sẽ bị kiện là “mở bán chứng khoán chưa qua đăng ký”.
Theo diễn đàn của Trường Luật Havard, SEC có thể áp đặt mức phạt tiền với những bên vi phạm luật chứng khoán. Hình phạt cá nhân nằm ở khoảng 7.500 USD đến 160.000 USD trong khi các công ty và pháp nhân khác chịu mức phạt từ 80.000 USD đến 775.000 USD.
Những cá nhân hay doanh nghiệp bị buộc tội bán các chứng khoán chưa đăng ký thậm chí còn có thể chịu mức án tù, nhưng chuyện đó khó xảy ra.
Đối với sàn giao dịch
Như các bạn đã biết, phần lớn các sàn giao dịch crypto hiện nay không được pháp luật quy định rõ ràng. Giới chức quản lý các nước vẫn chưa cấp giấy phép hoạt động cụ thể cho các sàn vì luật chưa quy định.
Các sàn crypto hiện nay đang thực hiện cùng lúc 3 chức năng:
- Nền tảng giao dịch tài sản;
- Nhà môi giới làm trung gian kết nối người mua và người bán;
- Trung tâm thanh toán bù trừ (Clearing House) nhằm đảm bảo giao dịch giữa người mua và người bán trơn tru từ đầu đến cuối.
Nhưng một khi ETH bị xem là chứng khoán, sàn giao dịch crypto có mở giao dịch ETH sẽ trở thành sàn giao dịch chứng khoán.
Và là sàn giao dịch chứng khoán được điều tiết bởi SEC, sàn sẽ không thể kiêm nhiệm cùng lúc 3 chức năng kể trên – mà chỉ có thể lựa chọn chuyên biệt 1 chức năng.
Theo Giáo sư Levitin:
“Nếu phải đăng ký là sàn giao dịch chứng khoán với SEC, sàn sẽ không thể kiêm nhiệm nhiều ngành kinh doanh cùng lúc vì có quá nhiều xung đột lợi ích khi một thực thể vận hành cả 3 chức năng như vậy.”
Jane
Có thể bạn quan tâm:
