Dễ dàng nhận thấy, thời gian gần đây nhiều anh em đang đổ bộ lên các giải pháp scaling cho Ethereum như Optmism hay Arbitrum để vọc vạch sản phẩm. Tuy nhiên, có thể nhiều anh em đang chưa quan tâm lắm đến một đối trọng âm thầm phát triển và hoàn toàn có thể là điểm nhấn tiếp theo trong mảng thị trường Layer-2 của Ethereum. Đối trọng đó là StarkNet và StarkEx. Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết hôm nay vì sao bạn cần để mắt đến 2 mạng lưới mới nổi này nhé!!!
Optimism Rollups và ZK-Rollups – Những đối thủ cứng cựa
Trước hết, hãy đi tìm lí do vì sao mình coi StarkNet & StarkEx là đối trọng của Optimism và Arbitrum nhé. Đâu tiên là hướng đi Optimism Rollups (hướng mà Optimism và Arbitrum đang chọn).
Hiểu nôm na đây sẽ là mạng lưới hoạt động cuốn chiếu song song với Ethereum, đóng vai trò tăng khả năng xử lý thông tin giao dịch và giảm tải cho Layer-1. Tuy nhiên, từ “Optimism” (nghĩa là lạc quan) trong tên gọi cũng thể hiện cách hoạt động của mạng lưới, đó chính là rất “lạc quan” và tin người. Cụ thể, khi mạng lưới này có vấn đề gian lận, thì các sequencer (vai trò giống với validator, node ở Layer-1) mới đi xác thực và tố cáo. Tuy nhiên, sự bù đắp cho cách tiếp cận nói vui là “mất bò mới lo làm chuồng” này chính là sự mượt mà trong trải nghiệm cho người dùng. Ngoài ra, khâu xây dựng sản phẩm cho các lập trình viên cũng giản tiện hơn.
Oke, giờ đến với giải pháp ZK-Rollups (Zero-Knowledge Rollups). Giải pháp này sẽ đi ngược lại cách tiếp cận trên, đó là xác thực xong xuôi mới tiến hành ghi chép lại dữ liệu hoạt động. Thiết lập kiểu này giúp đảm bảo tính bảo mật, và ngược lại sẽ là sự đánh đổi khi sản phẩm không thân thiện lắm với user.
StarkNet và StarkEx là hai mạng lưới riêng biệt đi theo hướng ZK-Knowledge, được phát triển bởi công ty StarkWare. Tuy nhiên, hai mạng lưới có khả năng tương thích với nhau một cách dễ dàng.
Những cập nhật gần đây của StarkNet và StarkEx
Vào đầu tháng 09 này, StarkNet công bố phase Alpha 2 của StarkNet. Giai đoạn này sẽ giúp các lập trình viên có thể bắt đầu thử nghiệm các smart contract cho mạng lưới StarkNet.
#StarkNet, Captain’s log:
We have arrived at Alpha 2.
It appears that contracts here can interact with each other, the same way as they do on Ethereum.This ZK-Rollup has reached a new phase – composability!✨
Explore more:https://t.co/lyTBqYkeh1
— StarkWare (@StarkWareLtd) September 1, 2021
Ngoài ra, vào hôm nay (26/09), OpenZeppelin (một bộ thư viện nổi tiếng hỗ trợ Ethereum) cho biết đã hỗ trợ contract được viết bằng Cairo – ngôn ngữ lập trình tương thích với StarkNet. Martin Triay (lập trình viên nòng cốt tại OpenZeppelin) đã đăng tải dòng tweet:
I’m also working on @OpenZeppelin Cairo Contracts, a secure library for smart contract development just like the good old OpenZeppelin Contracts, but written in Cairohttps://t.co/u2W2oz40JG
— Martín Triay (@martriay) September 25, 2021
“Tôi cũng đang làm việc với contract Cairo, một thư viện an toàn để phát triển giống với những gì OpenZeppelin từng làm và hợp đồng này được viết bằng ngôn ngữ Cairo.”
Xa hơn về trước đó, nhiều sự án trên StarkEx như DYDX, ImmutableX hay Sorare đã có những thông tin đáng chú ý từ airdrop/retro đến thông tin nhận tiền đầu tư từ quỹ lớn.
>Xem thêm: SoftBank dẫn đầu vòng gọi vốn 680 triệu USD của nền tảng NFT bóng đá Sorare
Vì sao bạn nên để mắt đến StarkWare?
Lí do đầu tiên chính là việc các dự án layer-2 dễ dàng thu hút được sự chú ý của các test-thủ. Thay vì phải tung ra các gói incentives như nhiều dự án khác, Arbitrum hay Optimism liên tục khuynh đảo thị trường khi được gắn mác “con trong nhà” của Ethereum. Việc không xâm hại đến lợi ích của Ethereum là một điểm cộng để các nhà đầu tư lẫn developer dễ dàng ủng hộ các hệ sinh thái này.
Về việc phát hành token, cá nhân mình nghĩ các sản phẩm layer-2 này sẽ khó retro token của riêng mình. Lí do là vì phí giao dịch đang được trả bằng ETH và khâu chuyển dịch cơ chế trả phí là hết sức phức tạp. Ngoài ra, tạo ra một đồng tiền mới để trả phí giao dịch trong mạng lưới sẽ vô tình “ăn xén” vào miếng bánh của Ethereum hiện tại.
Dù vậy, vẫn sẽ có những cơ hội nhận retro và quả retro khủng của DYDX gần đây là một ví dụ. Chương trình play-to-earn của ImmutableX dù đã kết thúc nhưng vẫn là những gợi mở về cơ hội cho anh em.
Thứ hai, trên StarkEx đang thiên hướng phát triển về NFT và minh chứng là các dự án như Sorare hay ImmutableX. Điều này vừa được hậu thuẫn từ sức nóng của thị trường, lẫn những ủng hộ từ nền tảng công nghệ và builder KOL. Dạo gần đây thì các cầu nối cross-chain cho NFT cũng đang xuất hiện với mật độ dày hơn.
Cuối cùng, thị trường đang bí ý tưởng và xu hướng hiện tại đang là đi tìm các hệ sinh thái mới để tạm trú ẩn và có được profit. Tuy nhiên, dễ dàng nhận thấy các hệ sinh thái mới thì sản phẩm bên trong họ lại chả có gì …mới khi build dựa theo các mảnh ghép đã có ở Ethereum.
Tạm kết
Trên đây là một vài lí do mình nghĩ rằng StarkNet và StarkEx sẽ là một điểm đến thú vị trong thời gian tới. Hi vọng bài viết trên đây mang lại nhiều giá trị cho anh em.
Nếu quan tâm đến các vấn đề chuyên sâu lẫn cơ hội đầu tư trong thị trường DeFi, anh em có thể tham gia group Fomo Sapiens cùng các admin Coin68 nhé!!!
Coin68 tổng hợp
Có thể bạn quan tâm:
