Solana vừa ra mắt chuẩn token mới là Token-2022 với nhiều tính năng nâng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dùng và ứng dụng trên hệ sinh thái. Vậy Token-2022 có gì đặc biệt? Cùng Coin68 tìm hiểu trong bài viết ngày hôm nay nhé!
Token-2022: Tương lai mới của chuẩn token trên Solana?
Vượt qua khó khăn từ sự sụp đổ của FTX/Alameda, blockchain Solana vẫn tập trung phát triển và mở rộng. Dù còn nhiều lần bị "đứng hình", từ đầu năm 2023 đến nay Solana cũng ghi nhận một vài thành tựu nhất định, như số ví mới đạt đỉnh năm hay sự trở lại của Solana NFT với cơn sốt Mad Lads.
Nhà sáng lập khẳng định Solana vẫn đang dẫn đầu về mặt công nghệ và có lẽ đó không phải là lời "nói quá" khi các nhà phát triển không ngừng mang đến những cập nhật mới cho blockchain này.
Trước đó đã có xNFT (Executable NFT) và mới đây nhất là chuẩn token Token-2022.
Chuẩn token hiện tại trên Solana
Token nền tảng, hay token gốc của Solana là SOL.
Ngoài ra, tất cả các dự án khác xây dựng trên blockchain Solana sẽ có token gọi chung là SPL token.
Vì Solana là một blockchain hoàn toàn khác so với Ethereum nên chuẩn token trên Solana cũng không giống với của Ethereum. Trong khi với Ethereum, token bình thường là chuẩn ERC-20, token NFT là ERC-721 và còn nhiều chuẩn token riêng biệt khác nữa.
Với Solana hiện tại chỉ có chuẩn SPL để dùng chung cho cả token có thể thay thế lẫn token không thể thay thế (NFT).
Một Token Program sẽ có các chức năng gồm:
- mint, đúc token;
- chuyển token;
- đốt;
- đóng băng.
Trên đây đều là những chức năng đơn giản nhất cần có. Tuy nhiên, khi mạng lưới Solana dần mở rộng và cùng với sự phát triển chung của toàn ngành blockchain, chúng ta cần có nhiều hơn nữa.
Đó là khi chuẩn token-2022 ra đời.
We’re super excited to see folks already building with the Token2022 standard!
— Solana Labs (@solanalabs) June 1, 2023
If you’re considering jumping in, please know that the contract has not been audited and is subject to change.
This could break your code! So please be very cautious and stay tuned here for updates.
Token-2022 là gì?
Giải thích đơn giản thì token-2022 là một chuẩn token nâng cấp hơn so với SPL hiện tại. Có thể ví token-2022 như một tiện ích mở rộng (extension) cho SPL, giúp cung cấp thêm các chức năng mới cho token.
Token-2022 như tập hợp cha chứa tập con là Token Program của SPL và một bộ tính năng mới.
Tại sao cần có token-2022?
Trước đó khi chỉ có chuẩn SPL, lập trình viên (dev) nếu muốn phát triển nhiều tính năng hơn cho token, họ phải fork Token Program ra để thêm tính năng mới. Fork ra thì dễ nhưng sử dụng rộng rãi được thì khó. Việc có quá nhiều Token Program sẽ làm các ứng dụng, ví, giao thức,... trở nên phức tạp hơn, phải mở rộng nhiều hơn,...
Do đó mạng lưới Solana khó đạt được mass adoption hay thu hút thêm nhiều người dùng mới.
Since #Token2022 remains a hot topic among the whole ecosystem, let's have a look at its highlights ?
— Solscan (@solscanofficial) June 1, 2023
SPOILER: It is MASSIVE ?
Data powered by #Solscan pic.twitter.com/LoPsUb9b2g
Một số chức năng mới
Chuyển ẩn danh (Confidential Transfers)
Tính năng này như mang đến privacy coin (đồng tiền ẩn danh) cho mạng lưới Solana.
Confidential Transfers của token-2022 sẽ giúp làm ẩn đi số lượng chuyển và địa chỉ ví của người gửi, người nhận trong một giao dịch, bằng cách sử dụng công nghệ zero-knowledge proof.
Phí giao dịch (Transfer Fees)
Hiện tại việc tính phí giao dịch trên mạng lưới Solana cần phải có ứng dụng của bên thứ 3.
Token-2022 cho phép thiết lập phí trên cấp độ giao thức, nên dễ dàng cho một dự án cấu hình cấu trúc phí của mình hơn.
Ví dụ, thay vì tính phí bằng SOL như hiện tại, dự án có thể tính phí bằng chính token giao dịch. Cài đặt mức phí giao dịch 0,005% chẳng hạn.
Soulbound Token
Như Coin68 đã có bài viết chi tiết về Soulbound Token, loại token không thể chuyển đi và gắn chặt với một chủ sở hữu duy nhất.
Token-2022 cũng mang đến tinh năng Soulbound Token tương tự như vậy.
Cần có Memo khi chuyển token
Memo tương tự như ghi chú khi bạn chuyển khoản ngân hàng. Giờ đây mạng Solana sẽ yêu cầu có Memo cho mỗi giao dịch.
Transfer Hooks
Một lớp thêm vào trên các lệnh chuyển token bình thường. Giải thích để hiểu nhất thì: "Chuyển token, sau đó thực hiện...".
Tính năng này sẽ giúp các nhà sáng tạo NFT tự cài đặt mức phí bản quyền (royalties fee) cho bộ NFT của mình, thay vì phải phụ thuộc vào mức royalties fee trên các nền tảng NFT marketplace như hiện tại.
Ví dụ, nhà sáng tạo NFT sẽ thiết lập lấy phí bản quyền 0,5% trên mỗi giao dịch NFT đó. Thì sau khi lệnh chuyển token NFT xảy ra, sẽ thực hiện thêm việc trích ra 0,5% phí để chuyển về cho nhà sáng tạo.
Interest-Bearing Tokens
Mở ra tính năng kiếm tiền trên token. Giờ đây người dùng chỉ cần hold token càng lâu thì sẽ nhận được càng nhiều tiền thưởng.
Nhiều tính năng khác
Trên đây chỉ là một số tính năng của token-2022, các bạn quan tâm có thể tham khảo đầy đủ bộ tính năng ở kho thư viện lập trình của Solana tại đây.
Một ví dụ
Lấy ví dụ từ Bonk Earn, dự án memecoin tiên phong thử nghiệm chuẩn token-2022 trên Solana. Dự án có token gốc là BERN.
Bonk Earn tính phí 6,9% trên mỗi giao dịch (>> Transfer Fees), số tiền này sẽ được dùng để:
- 5% trả thưởng cho các holder BERN (>> Interest-Bearing Tokens)
- 1,5% để mua lại và đốt BONK (>> Transfer Hooks)
- 0,3% vào quỹ dev
- 0,1% vào quỹ BONK DAO
Khi nào token-2022 được tích hợp?
Token-2022 hiện chỉ đang trong giai đoạn thử nghiệm và chưa được audit đầy đủ.
Nguồn: Solana
Theo thông tin từ đội ngũ phát triển, audit sẽ hoàn thành trong mùa hè 2023 và mainnet dự kiến vào Q3-Q4.
Chuẩn token mới sẽ được tích hợp hoàn toàn vào năm 2024.
