Khi sự kiện cầu Nomad bị hack 190 triệu USD và ví Slope thuộc hệ sinh thái blockchain Solana gặp lỗ hổng bảo mật, thì mọi người bắt đầu quan tâm nhiều hơn về blockchain thuộc layer 1 khác. Trong đó, Aptos và Sui là hai cái tên mới nhưng lại thu hút được nhiều sự quan tâm gần đây. Hãy cùng Coin68 tìm hiểu về sự đặc biệt của hai blockchain này nhé!
Sự khác biệt giữa 2 blockchain Sui và Aptos – Đâu là cái tên tiềm năng hơn?
Sui là một dự án blockchain thế hệ mới với ưu điểm là khả năng mở rộng (scalability) và độ trễ thấp (low-latency). Điều này đạt được bằng cách xử lý các giao dịch song song, giúp sử dụng hiệu quả hơn các tài nguyên và cho phép mở rộng thông lượng.
Sui được xây dựng dựa trên ngôn ngữ lập trình Move. Move ban đầu được Facebook tạo ra để phát triển dự án Diem. Tuy nhiên, dự án này sau đó đã bị hủy bỏ.
Aptos là một blockchain Layer 1 nhằm mục đích giải quyết các vấn đề về độ tin cậy, khả năng mở rộng và khả năng sử dụng đã gây khó khăn cho các Layer 1 hiện có. Blockchain này được phát triển trên Move, một ngôn ngữ lập trình tạo ra cho dự án Diem trước đây.
Aptos có thể đạt được hơn 130 nghìn giao dịch mỗi giây nhờ vào công cụ thực thi song song (Block-STM) với phí giao dịch thấp.
Tuy nhiên, đã có 2 dự án là Sui và Aptos được xây dựng và phát triển dựa trên những “tàn dư” của của Diem và thu hút được nhiều nhà đầu tư nhờ vào đội ngũ chuyên nghiệp và định hướng hấp dẫn.
Đối với Sui, dự án tập trung vào khả năng mở rộng và độ trễ thấp nhờ phương pháp xử lý các giao dịch song song và sử dụng hiệu quả các tài nguyên.
Đối với Aptos, dự án tập trung giải quyết các vấn đề về độ bảo mật và khả năng sử dụng.
Như vậy, đối với “tam đề trong blockchain” (Bảo mật – Phi tập trung – Khả năng mở rộng), thì Aptos và Sui đề cao khả năng mở rộng (giảm độ trễ hoặc tăng tốc độ giao dịch) và tính bảo mật (như phát triển BFT hoặc chống DDoS), nhưng tính phi tập trung sẽ còn rất yếu bởi vì cả hai đều là blockchain mới.
Có lẽ, hai blockchain dự tính đẩy nhanh về khả năng mở rộng để thu hút các dự án và khả năng bảo mật tạo niềm tin cho người dùng, sau đó đội ngũ mới từ từ tăng thêm tính phi tập trung.
Về ngôn ngữ lập trình
Sui và Aptos là hai blockchain nổi lên từ “tàn dư” từ dự án Diem, cho nên cả 2 đều sử dụng ngôn ngữ lập trình Move do Facebook phát triển.
Move được thiết kế để quản lý tài nguyên an toàn hơn, cũng như thực hiện giao dịch xác định và ẩn. Điều này có nghĩa là kết quả thực hiện giao dịch hoàn toàn có thể dự đoán được và chỉ dựa trên thông tin có trong giao dịch. Ngoài ra, Move còn có khả năng chống lại các cuộc tấn công từ chối dịch vụ (DDoS) ở cấp độ thực hiện giao dịch.
Chưa hết, Move giúp giải quyết rất nhiều lỗ hổng bảo mật và các mối lo ngại về bảo mật trong các ngôn ngữ truyền thống như Solidity hoặc Vyper.
Tuy nhiên, cả Sui và Aptos đều có điểm nổi bật riêng trong việc phát triển dự án.
Aptos
Sui
Ngôn ngữ lập trình MOVE nguyên bản, không có thêm hay bớt tính năng nào.
SUI có thêm object-centric global storage (bộ nhớ tập trung đối tượng cho toàn cầu).
Ngôn ngữ Move có thể tạo, xóa và cập nhật các tài nguyên cho global storage.
Key ability: đây là chìa khóa cho global storage
Định nghĩa: object-centric global storage là một dạng lưu trữ đối tượng, được phát triển và mở rộng toàn cầu. Vậy nên, Sui áp dụng công nghệ này thì tài sản, NFT hay bất cứ dữ liệu nào như địa chỉ ví đều có thể được định dạng như một đối tượng (object). Bên cạnh đó, Sui chia phần đối tượng làm 2 để tối ưu hóa cho người dùng:
Đối tượng được sở hữu (Owned object): chỉ có thể được sửa đổi bởi chủ sở hữu cụ thể của nó.
Đối tượng dùng chung (Shared object): có thể được sửa đổi bởi nhiều người dùng.
Sơ lược thì có vẻ Sui tập trung xây dựng nền tảng thật vững chắc để trước khi phát triển mở rộng nhanh chóng vẫn có thể đảm bảo được độ an toàn của blockchain.
Cơ chế đồng thuận
Cơ chế đồng thuận của hai blockchain có sự khác biệt tạo nên nét riêng của Sui và Aptos.
Đối với Sui
Với sự xuất hiện của object-centric global storage, Sui bỏ qua sự đồng thuận đối với các đối tượng được sở hữu, dẫn đến độ trễ rất thấp cho các giao dịch đơn giản vì khách hàng nhận được xác nhận về tính cuối cùng ngay lập tức, loại bỏ khái niệm thời gian khối (block time). Tuy nhiên, điều này cũng có nghĩa là người gửi chỉ có thể gửi một giao dịch tại một thời điểm.
Mặt khác, Sui sử dụng mempool dựa trên Narwhal và Tusk DAG và cơ chế đồng thuận Byzantine Fault Tolerance cho các giao dịch phức tạp hơn liên quan đến các đối tượng dùng chung.
Ngoài ra, với cơ chế đồng thuận bất đồng bộ, các ứng dụng trên Sui sẽ hạn chế được các cuộc tấn công DDoS.
(DDoS được viết tắt từ Distributed Denial of Service, tấn công DDoS là nỗ lực làm sập một dịch vụ trực tuyến bằng cách làm tràn ngập nó với traffic từ nhiều nguồn.)
Đối với Aptos
Aptos sử dụng công nghệ BlockSTM và cơ chế đồng thuận Byzantine Fault Tolerance (BFT).
Cơ chế đồng thuận Byzantine Fault Tolerance (BFT) giải quyết được vấn đề của một mạng blockchain hoạt động như mong muốn và đạt được sự đồng thuận chính xác. Điều này có nghĩa là hệ thống BFT có thể tiếp tục hoạt động ngay cả khi một số node bị lỗi.
BlockSTM: là một cơ chế đồng thuận phát triển từ Hotstuff và đồng thời là một cơ chế bán đồng bộ khác với cơ chế bất đồng bộ của Sui.
Mô hình kinh tế của token trong hai hệ sinh thái
Mô hình kinh tế của Sui
Mô hình kinh tế của Sui cho phép cơ chế định giá phí gas có thể quản lý các giao dịch ở mức thấp và đồng thời trả thưởng ổn định cho các validator và delegator.
So sánh với Sui thì Aptos hiện tại vẫn chưa có tokenomics cụ thể và chưa có phát hành ra token.
Quy mô về hệ sinh thái
So sánh về quy mô của hệ sinh thái, tính tới thời điểm hiện tại, Aptos mặc dù chưa có token nhưng đã có rất nhiều sản phẩm Dapp trên các mảng khác nhau và có một số các tên nổi bật như:
Laminar, Mariana Exchange, Tsunami Exchange, AptoSwap, Umi Protocol, Econia: các dự án DEX đang được xây dựng trên Aptos blockchain, nhưng chưa được ra mắt.
Pontem Network: dự án DEX hàng đầu được xây dựng trên Aptos, Pontem đã nhận được đầu tư từ những quỹ đầu tư hàng đầu như Alameda Research, Delphi Digital, Animoca Brands,….
So sánh hai hệ sinh thái Aptos và Sui
Hiện tại Sui đã có một số dự án bắt đầu phát triển trên các mảng của toàn hệ sinh thái và đã có hơn 50 dự án đang xây dựng từ DeFi đến Gaming. Tuy nhiên, đa phần các dự án tập trung phát triển ở các mảng NFT và gaming, về mảng DeFi còn tương đối ít dự án đang phát triển so với Aptos.
Hoạt động gọi vốn
Sui
Sui vừa hoàn thành vòng gọi vốn Series A với tổng số tiền gọi được lên đến 36 triệu USD. Vòng gọi vốn này do do a16z dẫn đầu, cùng với Redpoint, với sự tham gia của nhiều quỹ đầu tư khác như Coinbase Ventures, Lightspeed, Standard Crypto.
Aptos
Aptos đã kết thúc đợt huy động vốn đầu tiên vào tháng 3 năm 2022, gọi được 200 triệu USD. Vòng đầu tư này do a16z Crypto dẫn đầu, với sự tham gia của các VCs tên tuổi như Multicoin Capital, Hashed, Tiger Global, FTX Ventures và Coinbase Ventures, cùng những quỹ đầu tư khác.
Vào ngày 25 tháng 7 năm 2022, Aptos tiếp tục công bố vòng gọi vốn 150 triệu USD do FTX Ventures và Jump Crypto dẫn đầu, với sự tham gia của Apollo, Griffin Gaming Partners, Franklin Templeton, Circle Ventures, Superscrypt và tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ a16z và Multicoin.
Vào ngàỳ 29 tháng 9 năm 2022, Aptos cũng thông báo rằng Dragonfly Captital đã đầu tư vòng chiến lược vào dự án.
Sơ lược so sánh, nguồn vốn mà Aptos gọi lớn hơn rất nhiều so với Sui blockchain (350 – 36 triệu USD) tính tới thời điểm hiện tại. Vậy nên điều này cũng phần nào nhận định rằng, các quỹ lớn vẫn chưa có quá nhiều hứng thú với Sui, có lẽ do ảnh hưởng từ xu hướng tổng quan từ thị trường nên họ đặt việc quản lý nguồn vốn lên đầu để tránh bị rủi ro thất thoát.
Đội ngũ phát triển
Sui
Cho đến hiện tại, đội ngũ phát triển chính của dự án Sui Network vẫn không có sự thay đổi hay cập nhật thông tin về mặt nhân sự và phần lớn tất cả thành viên trong MystenLabs đều ẩn danh và chỉ được biết đến là những thành viên cũ từ Facebook.và Diem Network.
Aptos
Trái ngược với Sui Network, đội ngũ thành viên bên dự án Aptos bắt đầu lộ diện.
Đội ngũ thành viên đã được xác nhận và lộ diện bên Aptos bao gồm:
Co-founder + CTO: Avery Ching
Research Scientist: Alin Tomescu
Blockchain researcher: Rati Gelashvili
If you ride motorcycles and do other fun things like commit to polynomials, Verkleize your trees, aggregate signatures or proofs, make HVZK interactive protocols non-interactive and/or write Rust code, then apply to @AptosLabs and we’ll take you for a ride! (@rgelash@sherry_xzy) pic.twitter.com/TdwcfNrBpr
Nhận định tổng quan và góc nhìn cá nhân về 2 blockchain Sui và Aptos
Sau khi có một cái nhìn tổng quan về Sui và Aptos, cá nhân mình nhận định là 2 blockchain này có khả năng sẽ nổi lên trong chu kỳ tiếp theo khi xu hướng thị trường sẽ còn đi xuống trong thời gian tới. Nếu so sánh về tiềm năng thì Aptos có thể có lợi thế lớn hơn so với Sui khi thành công gọi vốn 350 triệu USD để làm quỹ phát triển hệ sinh thái blockchain và hệ sinh thái còn Sui chỉ có 36 triệu USD trong thời kỳ khó khăn sắp tới (có thông tin rằng Sui gọi được 200 triệu đô trong Series B nhưng vẫn ít hơn Aptos).
Mặc dù Aptos đã gọi vốn nhiều hơn Sui nhưng nhưng để xác định Aptos và Sui dự án nào tiềm năng hơn là một điều rất khó. Tuy nhiên, không thể phủ định rằng cả 2 đều sử dụng ngôn ngữ Move để phát triển sản phẩm của mình. Cho nên, đây không chỉ là cơ hội đầu tư mà còn là một cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực blockchain.
Thông qua bài viết này các bạn đã phần nào nắm bắt được những thông tin cơ bản về dự án để tự đưa ra quyết định đầu tư cho riêng mình. Coin68 không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của các bạn. Chúc các bạn thành công và kiếm được thật nhiều lợi nhuận từ thị trường tiềm năng này.
