Hi anh em, mình tin rằng trong thời điểm thị trường suy thoái cũng là lúc tuyệt vời để chúng ta research và tìm ra những dự án thực sự tốt. DeFi đã từng bùng nổ và có một mùa hè tuyệt vời vào năm 2021, tuy nhiên, hiện tại hầu hết các dự án đều đang gặp khó khăn. Trong chuỗi bài viết “Nhìn lại DeFi” này, chúng ta sẽ cùng phân tích xem những dự án top đầu đang làm gì nhé! Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ bắt đầu với Uniswap.
Nhìn lại DeFi (Phần 1): Uniswap và hành trình giữ vững vị thế dẫn đầu
Tổng quan về dự án
Uniswap là một dự án thuộc dạng AMM DEX, cho phép người dùng thêm thanh khoản, mua bán trao đổi các loại token một cách phi tập trung.
Cơ chế hoạt động cốt lõi của Uniswap là AMM – Auto Market Makers dựa trên công thức x*y=k. Anh em có thể tìm hiểu thêm về cơ chế này tại đây.
Điểm khác biệt cốt lõi giữa một sàn DEX như Uniswap với một sàn CEX như Binance là:
- Tại Uniswap, anh em không cần KYC (xác thực danh tính) như Binance mà chỉ cần một ví như Metamask là có thể thực hiện giao dịch.
- Tài sản sẽ nằm trên ví của anh em (ví dụ Metamask), được quản lý riêng biệt bởi chính anh em (thông qua private key), khác với Binance, tài sản của chúng ta vẫn do Binance quản lý.
- Người dùng hay dự án có thể tự do thêm các loại token, thêm thanh khoản và trao đổi, trong khi đó với Binance anh em chỉ trade các cặp do sàn niêm yết.
- Hoạt động của Uniswap được vận hành phi tập trung, do DAO quyết định, trong khi đó Binance thì sẽ do CZ và team lãnh đạo quyết định.
Những cập nhật đáng chú ý của Uniswap nửa đầu 2022
Giữ vững vị thế là sàn DEX lớn nhất Ethereum và ngành DeFi
Vào tháng 05/2021, sàn đã cán mốc 1 nghìn tỷ USD tổng khối lượng giao dịch sau gần 4 năm hoạt động.
Uniswap cũng công bố số liệu thị phần cho thấy kể từ tháng 07/2020, khối lượng giao dịch của họ cũng thường chiếm 70-80% toàn bộ các DEX của Ethereum. Đây cũng là mốc thời gian mà phiên bản Uniswap v3 đi vào hoạt động ổn định, cũng như đối thủ SushiSwap suy sụp vì các lục đục nội bộ.
Thị phần của Uniswap so với các sàn DEX khác trên Ethereum. Nguồn: Uniswap
Tỷ lệ người dùng Uniswap với người dùng DeFi trên Ethereum. Nguồn: Uniswap
Đội ngũ phát triển dự án cũng tự tin khẳng định Uniswap v3 có tính thanh khoản sâu hơn trong cặp giao dịch ETH/USD, ETH/BTC và các cặp ETH khác so với nhiều sàn CEX hàng đầu khác.
Uniswap mới đây cũng bác bỏ cáo buộc bị tấn công đưa ra bởi CEO sàn Binance.
Xét về khối lượng giao dịch, trong top 5 sàn DEX có volume lớn nhất trong 24h qua, Uniswap có đến 3 đại diện là Uniswap v3 trên Ethereum, Uniswap v3 trên Polygon và Uniswap v2 – với tổng volume là hơn 1,3 tỷ USD.
Thống kê các sàn DEX có khối lượng giao dịch 24h lớn nhất, dữ liệu lấy từ CoinGecko vào 12:00 PM ngày 25/07/2022
Theo chia sẻ của chính nhà sáng lập Uniswap Hayden Adams, trong 7 ngày gần nhất, sàn DEX này đã thu về gần 9 triệu USD phí giao dịch, cao hơn cả tổng phí giao dịch trên Ethereum, Binance Smart Chain và Bitcoin cộng lại.
— hayden.eth ? (@haydenzadams) July 25, 2022
Cập nhật quản trị với Seatbelt
Tháng 01/2022, Uniswap đã phối hợp với Scopelift ra mắt sản phẩm Seatbelt – một bộ thử nghiệm cho các đề xuất quản trị. Seatbelt có thể được sử dụng cho bất kỳ DAO nào hoạt động theo dạng Governor Bravo, như Uniswap hay Compound. Seatbelt sẽ gồm các kiểm tra ban đầu và tạo báo cáo đề xuất trước khi việc bỏ phiếu thực hiện để những người bỏ phiếu biết được các thông tin quan trọng, từ đó đưa ra quyết định bỏ phiếu chính xác. Một số kiểm tra mà Seatbelt thực hiện gồm:
- Liệt kê tất cả các địa chỉ được tham chiếu – bất kỳ địa chỉ nào được đề xuất tương tác.
- Xác nhận tất cả các hợp đồng được tham chiếu bởi đề xuất đã được xác minh trên Etherscan
- Liệt kê tất cả các thay đổi trạng thái và các sự kiện phát sinh từ việc thực hiện đề xuất
Multichain Uniswap
Trước đây, Uniswap chỉ tập trung phát triển trên hệ sinh thái Ethereum. Cùng với những thay đổi của thị trường, trong đó đáng kể nhất là phí gas trên Ethereum tăng cao, đồng thời các giải pháp Layer-2 ngày một trở nên thuận tiện, dễ sử dụng, Uniswap đã bắt đầu chuyển hướng xây dựng Multichain. Hiện, anh em đã có thể sử dụng Uniswap trên Ethereum, Arbitrum, Polygon và Optimism.
Ra mắt Uniswap Labs Ventures
Tháng 04/2022, Uniswap Labs Ventures chính thức được ra mắt, với mục tiêu hỗ trợ xây dựng các dự án Web 3 và ngay lập tức công bố danh mục đầu tư của mình, gồm các dự án như: MakerDAO, AAVE, LayerZero (cầu nối chuyển dịch tài sản đa chuỗi), Tenderly (là một nền tảng được xây dựng để hỗ trợ các developers trên Ethereum),….
Tích hợp với Coinbase Dapp
Vào tháng 05/2022, người dùng trên Coinbase đã có thể truy cập trực tiếp vào các Dapp dựa trên Ethereum thông qua ví Coinbase bắt đầu từ giữa tháng 5. Uniswap đã được đưa vào danh sách các Dapp cùng với các giao thức blue-chip khác và các dịch vụ Web3. Tính năng này ban đầu được triển khai cho người dùng ở Hoa Kỳ nhưng dự kiến sẽ bao gồm tất cả người dùng sau khi hoàn chỉnh.
Mua lại Genie
Uniswap đã mua lại nền tảng marketplace NFT Genie để hỗ trợ thêm các sản phẩm liên quan đến NFT. Theo đó, sớm nhất là vào Q3/2022, Uniswap sẽ tích hợp chức năng giao dịch NFT vào giao diện DEX trên web của mình. Dự án cũng sẽ tạo các API và tiện ích về NFT để khiến nền tảng của mình “trở nên toàn diện trong mắt người dùng và các nhà phát triển web3”.
Như vậy, trong nửa đầu năm 2022, Uniswap không còn tập trung vào việc phát triển sản phẩm mà đã chú trọng hơn đến việc mở rộng thị trường (multichain), đầu tư vào các sản phẩm mới có thể hỗ trợ và trở thành nhân tố trong hệ sinh thái của Uniswap (thông qua Uniswap Labs Ventures), cũng như xây dựng và phát triển DAO để gia tăng yếu tố phi tập trung.
Theo quan điểm cá nhân của mình, mặc dù những cập nhật trên không liên quan đến sản phẩm cốt lõi, nhưng cũng là các cập nhật quan trọng để hỗ trợ dự án mở rộng và phát triển.
Những con số thống kê
Là một sàn giao dịch, những số liệu đầu tiên mà chúng ta quan tâm là TVL (tổng tài sản khóa trên giao thức) và volume (khối lượng) giao dịch.
Biểu đồ thể hiện TVL và Volume trên Uniswap từ tháng 05/2021 đến 23/07/2022 – Nguồn: Uniswap
Nếu so sánh với cùng kỳ năm ngoái, TVL của Uniswap tăng 144.2% (từ 1.81 tỷ USD tăng lên 4.42 tỷ USD), Volume 24H tăng 18.7% (từ 747.66 triệu USD lên 887.97 triệu USD). Nếu tính từ đầu năm 2022, TVL của Uniswap tăng 6% (4.16 tỷ USD tăng lên 4.41 tỷ USD), trong khi đó Volume 24h giảm 14.6% (1.04 tỷ USD giảm còn 887.96 triệu USD).
Nhìn chung, mặc dù thị trường trong 06 tháng đầu năm 2022 đã suy giảm khá rõ rệt, tuy nhiên TVL và Volume giao dịch của Uniswap vẫn ổn định, thậm chí có tăng nhẹ (TVL). Điều này đến từ một số nguyên nhân sau:
- Khi thị trường suy thoái, sẽ có hoạt động rút tiền ra khỏi thị trường => có nhiều giao dịch (bán ra), góp phần làm cho volume không bị sụt giảm.
- Việc tham gia của các tổ chức trong kinh doanh chênh lệch giá góp phần làm gia tăng khối lượng giao dịch.
Thanh khoản trên Uniswap từ tháng 11/2021 đến nay – Nguồn: Dune Analysis/Messari
Anh em có thể thấy ngay được thanh khoản trên Uniswap đã sụt giảm từ đầu năm 2022 với mức giảm 27.2% (từ 6.32 tỷ USD vào đầu năm 2022 giảm về 4.6 tỷ USD tính đến 23/7/2022). Nếu so sánh tương quan với mức giảm của các đồng coin (ETH giảm đến 60% tại thời điểm viết bài, UNI cũng giảm 64%) thì chúng ta có thể thấy mức sụt giảm thanh khoản nói trên của Uniswap là không đáng kể (vì một phần lớn thanh khoản trên Uniswap chính là các đồng coin/token).
Biểu đồ số lượng trader hoạt động hằng ngày trên Uniswap – Nguồn: Dune Analysis / Messari
Số lượng người dùng (trader) hoạt động trên Uniswap cũng giảm 33% (từ 46,706 active traders vào đầu năm giảm còn 31,173 active traders tính đến 23/7/2022). Nguyên nhân chính của việc này chính là do thị trường sụt giảm mạnh, gây thua lỗ và dẫn đến tâm lý muốn rời bỏ của nhiều người dùng.
Tiếp theo, chúng ta sẽ cùng nhau xem xét về số tiền fees được chia cho LP (Liquidity Provider – nhà cung cấp thanh khoản) trên Uniswap:
Biểu đồ LP Fees trên Uniswap V2 và V3 – Nguồn: Uniswap
Trong biểu đồ nói trên, chúng ta sẽ chỉ quan tâm đến 2 thông số là V2 và V3 Fees (V2/V3 Agg Fee là số liệu tính toán dựa trên các mã thông báo mà Dune tổng hợp được). Nhìn chung, LP Fee trên Uniswap đã bị giảm khá mạnh tính từ đầu năm cho đến nay. Đây cũng là hệ quả tất yếu khi lượng active traders hay volume đều giảm. Ngoài ra, LP fee sẽ được chia theo token/coin mà anh em add LP, vì vậy việc fee tính theo USD giảm là điều dễ hiểu khi giá token/coin đều giảm mạnh.
Cuối cùng, chúng ta sẽ cùng nhau xem xét doanh thu của Uniswap và số lượng người nắm giữ token UNI.
Biểu đồ thể hiện Total Revenue và số lượng người nắm giữ UNI – Nguồn: Token Terminal
Doanh thu của Uniswap trong 7 tháng đầu năm 2022 cũng ghi nhận mức giảm lớn. Tuy nhiên, trung bình mỗi ngày, revenue của Uniswap vẫn đạt con số > 1 triệu USD. Đây chính là điều mà mình muốn nhấn mạnh, bởi vì Uniswap vẫn đang kiếm ra tiền và nhờ vậy, duy trì và phát triển được dự án, kể cả trong thời điểm thị trường suy thoái.
Số lượng người nắm giữ UNI tăng lên, tuy vậy mức tăng không đáng kể. Điều này đến từ việc UNI vẫn chỉ được dùng chủ yếu trong quản trị, thiếu khá nhiều use case tạo ra buy-demand cho đồng token này.
Tạm kết
Qua những phân tích nói trên, chúng ta có thể rút ra một vài kết luận:
- Uniswap vẫn đang trong quá trình phát triển và mở rộng thị trường. Điểm tích cực ở đây là việc giao thức đã hướng đến xây dựng theo hướng Multichain, đồng thời đầu tư và hỗ trợ các dự án khác để tạo ra một hệ sinh thái phục vụ tốt hơn cho mục đích phát triển.
- Trong bối cảnh thị trường rơi vào khó khăn, Uniswap cũng không thể là trường hợp đặc biệt. Hầu như các chỉ số đều giảm, tuy vậy, xét một cách công bằng, Uniswap vẫn đang duy trì được TVL, thanh khoản và Volume tương đối ổn định. Đây chính là kết quả của việc phát triển theo hướng Multichain, giúp người dùng thực hiện giao dịch nhanh và chi phí rẻ hơn.
- LP Fees và Revenue đều giảm, tuy nhiên xét theo giá trị USD thì vẫn ở mức tương đối lớn (nếu so sánh với các dự án khác trong cùng ngách). Đây là cơ sở để giữ thanh khoản ở lại và duy trì dự án trong thời kỳ khó khăn.
- UNI vẫn là điểm bất cập của Uniswap. Trong tương lai, để token này bùng nổ, Uniswap cần đưa ra các đề xuất mới để thêm use case, tạo buy-demand cho UNI.
Anh em có đang hold chặt tay UNI? Ý kiến anh em thế nào? Đừng quên theo dõi Coin68 để tiếp tục đồng hành cùng tụi mình trong series “Nhìn lại DeFi” nhé!
Poseidon
Xem thêm các bài viết khác của tác giả Poseidon:
