Marinade Finance đề xuất giải pháp xử lý vấn nạn MEV bot trên Solana

Marinade Finance đã đề xuất giải pháp đối phó với vấn nạn" MEV bot" trên Solana nhằm giảm thiểu tác hại cho người dùng và đảm bảo tính phi tập trung trên mạng lưới.

Marinade Finance đề xuất giải pháp xử lý vấn nạn MEV bot trên Solana. Ảnh: DL News

Vào ngày 11/12, giao thức liquid staking hàng đầu trên Solana Marinade Finance đã công bố đề xuất quản trị nhằm giải quyết vấn nạn "MEV bot" trên blockchain này, đồng thời xử lý các validator không uy tín trên Solana nhằm giữ vững tính phi tập trung của mạng lưới.

The new governance proposal, "Tackling Malicious Validators and Democratizing MEV on Solana," is ready for community feedback. https://t.co/LrgyQ10DO8

— Marinade 🛡️ (@MarinadeFinance) December 10, 2024

Vấn nạn MEV bot trên Solana hiện nay

Trong môi trường lý tưởng, MEV giúp validator tối ưu hóa giá trị mà họ nhận được. Tuy nhiên, khi bị lạm dụng, nhiều người tham gia MEV thường sử dụng bot để giao dịch chênh lệch giá hoặc tấn công sandwich những người dùng số đông.

Trên Solana, vấn nạn sử dụng MEV bot để trục lợi ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn sau khi Jito Labs thông báo đóng cửa tính năng mempool vào đầu năm nay, với lý do rằng mempool đang bị lợi dụng để gây thiệt hại cho người dùng qua hình thức MEV và phải ngừng hỗ trợ tính năng này vì lợi ích chung cho hệ sinh thái Solana. 

Mặc dù mục đích của Jito Labs là giảm thiểu các tác động tiêu cực của MEV, nhưng điều này lại vô tình thúc đẩy sự phát triển của các private mempool, nơi mà nhiều nhà điều hành kiếm được hàng trăm nghìn USD bằng cách cho phép các bot sandwich attack sử dụng MEV tham gia vào các mempool này. Ngoài ra, điều đó cũng đẩy người dùng phải bỏ ra thêm tiền phí để ngăn không cho giao dịch của mình bị tấn công.

Theo trang tin tức CoinDesk, nhà điều hành DeezNode đã đề xuất cung cấp cho các trình xác thực tham gia vào private mempool của mình 50% lợi nhuận thu được từ MEV. Đây là một lời mời khó từ chối đối với nhiều validator muốn gia tăng lợi nhuận.

Jito and the Solana Foundation escalated a fight against validators believed to be enabling costly sandwich attacks.https://t.co/mBjxFYA05X@realDannyNelson reports

— CoinDesk (@CoinDesk) June 10, 2024

Lượng private mempool gia tăng đã cố ý "tiếp tay" cho các cuộc tấn công sandwich attacks, sử dụng MEV. Theo nhà nghiên cứu Ben Coverston, MEV bot khét tiếng trên Solana có tên "arsc" có thể kiếm tới hàng triệu USD lợi nhuận mỗi ngày. 

MILLIONS of dollars in MEV are siphoned away DAILY by vpe (aka arsc), the top sandwich bot. But the worst part? This isn’t just about MEV—it’s about centralization of MEV. And it’s the greatest threat to Solana’s decentralization I’ve seen.

Solana’s volume is skyrocketing, and… pic.twitter.com/v6mlSQhtg1

— Ben ⌛ (@HypoNyms) December 10, 2024

Hồi tháng 06/2024, con bot này đã "bỏ túi" 30 triệu USD lợi nhuận chỉ trong 2 tháng và sau nửa năm, con số này đã lên tới hàng trăm triệu USD.

Thống kê ví thu lợi từ bot arsc. Nguồn: Solscan (12/12/2024)

Điều đáng lo ngại là  toàn bộ số tiền kiếm được dùng để đem đi "staking", giúp thực thể sở hữu con bot này trở thành một trong những validator có thể tạo ra nhiều tác động trên Solana.

Khi validator của arsc nắm quyền kiểm soát lớn hơn trên mạng lưới, bot này có thể dễ dàng thực hiện thêm nhiều cuộc tấn công sandwich khác nhờ khả năng sắp xếp giao dịch theo hướng có lợi cho mình. Trọng số stake cao hơn không chỉ tăng cơ hội để validator của arsc được chọn xác thực giao dịch, mà còn giúp bot này nhận phần thưởng staking lớn hơn.

Mức lợi nhuận "kép" này đang dần biến arsc thành một thế lực trên Solana khi vừa "moi tiền" người dùng, vừa "hưởng lợi" từ hệ thống validator.

Tại thời điểm viết bài, đã có tới 167 triệu USD được stake từ bot arsc, và con số này sẽ tiếp tục gia tăng nếu không có biện pháp can thiệp. Coverston cảnh báo:

"Nếu xu hướng này tiếp tục, arsc có thể trở thành validator lớn nhất trên Solana trong vòng 1-2 năm tới," ông Ben Coverston nhận định.

Thống kê ví staking của bot arsc. Nguồn: Solscan (Ngày 12/12/2024)

Giải pháp được đề xuất để giải quyết vấn nạn MEV bot trên Solana

Nhận thấy nguy cơ rõ ràng từ MEV, Marinade Finance đã đề xuất một loạt biện pháp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực từ MEV. Dự án thừa nhận rằng MEV không thể bị loại bỏ hoàn toàn nhưng tác động của MEV có thể được quản lý hiệu quả và giá trị của nó có thể được phân phối công bằng hơn thông qua việc:

• Thành lập Ủy ban Giám sát Validator
  
  

  • Tạo ra một ủy ban gồm các chuyên gia và thành viên cộng đồng uy tín để rà soát danh sách validator hiện tại.
    
    
  • Xác định và đưa vào black list các validator không minh bạch nếu có bằng chứng rõ ràng về hành vi vi phạm.
    
    
  • Áp dụng các biện pháp phạt bao gồm thu hồi tài sản stake từ validator trong black list và chuyển stake này sang các validator đáng tin cậy hơn.

• Triển khai lại public mempool
  
  

  • Đề xuất mở lại public mempool để dân chủ hóa quyền truy cập MEV và ngăn chặn quyền lực tập trung vào các private mempool.
    
    
  • Phân bổ MEV đồng đều hơn.

• Tài trợ nghiên cứu MEV trên Solana
  
  

  • Sử dụng quỹ từ MNDE DAO để hỗ trợ một dự án nghiên cứu chuyên sâu về MEV.
    
    
  • Nghiên cứu sẽ tập trung phân tích xu hướng, rủi ro, cơ hội của MEV, đề xuất chiến lược giảm thiểu tác hại và phát triển công cụ minh bạch cho hoạt động MEV.

Vấn nạn MEV bot không chỉ xuất hiện trên Solana mà còn xảy ra trên nhiều blockchain khác, điển hình là Ethereum. Tuy MEV mang lại nhiều thách thức, các chuyên gia cũng phải thừa nhận rằng nó không thể bị loại bỏ hoàn toàn mà thay vào đó, các dự án đã có những cách riêng để xử lý MEV một cách tối ưu.

Chẳng hạn, MetaMask đã triển khai tính năng Smart Transactions, giúp người dùng tiết kiệm phí giao dịch và "ẩn danh" trước các MEV bot. Tương tự, Pyth Network cũng giới thiệu tính năng Express Relay, loại bỏ hoàn toàn MEV trong quá trình xử lý và trả lại hàng triệu USD lợi ích cho các ứng dụng DeFi. 

Coin68 tổng hợp