Trong thời gian gần đây, thị trường tiền điện tử nói chung và Bitcoin nói riêng liên tục xôn xao các tin tức về ETF, và mới đây nhất là ETN. Vậy hai khái niệm kia là gì và đâu mới là yếu tố giúp vực dậy Bitcoin một cách thật sự?
ETN vs. ETF: Đâu mới là “ước mơ” thật sự của nhà đầu tư Bitcoin?
Mối liên hệ giữa ETF và ETN với Bitcoin
Đã có những nỗ lực được tạo nên để giúp nhà đầu tư có thể tham gia vào thị trường Bitcoin mà không nhất thiết phải trực tiếp sở hữu Bitcoin. Các dạng sản phẩm phái sinh – như là hợp đồng tương lai – trong thời gian qua liên tục được giới thiệu với công chúng, và chính nhờ nó mà Bitcoin mới có thể lập nên kỳ tích lịch sử $20,000 hồi cuối năm 2017.
Tuy nhiên, “món hời” tốt nhất dành cho giới đầu tư – chủ yếu là ở cấp tổ chức, những người mà vẫn đang lo ngại trước rủi ro biến động giá quá lớn nếu nhảy vào tiền điện tử – chính là “quỹ hoán đổi danh mục” (exchange-traded fund – ETF). Cộng đồng từ lâu đã kiến nghị về vấn đề này lên Uỷ ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) để xin thiết lập một cơ chế ETF Bitcoin, bắt đầu từ đề xuất của anh em tỉ phú Winklevoss hồi tháng 3 năm ngoái.
Trong khi đó, một sản phẩm phái sinh khác mang tên Bitcoin Tracker One, vốn đã được giao dịch trên sàn Nasdaq Stockholm từ hồi năm 2015, cung cấp cho thị trường một cái gọi là “chứng khoán hoán đổi danh mục” (exchange-traded fund – ETN) – và trong tuần qua, nó bỗng nhiên được cho giao dịch với đô la Mỹ.
ETN có thể xem như là một phương án thay thế “mềm” dành cho cái ETF Bitcoin mà nhiều người đang nóng lòng mong muốn, nhưng kể cả khi nhà đầu tư Mỹ được phép tiếp cận đến nó, thì thị trường cũng không có quá nhiều phản ứng đáng ghi nhận trước tin tức này.
Dường như kể cả khi cơ hội mua ETN đã rộng mở trước mắt, giới đầu tư Hoa Kỳ – và cục tiền khổng lồ mà Phố Wall có thể mang đến cho Bitcoin – vẫn không chịu “cắn câu”. Chẳng có một chút hào hứng nào phát ra từ thị trường, nơi từ trước đến nay vẫn khét tiếng là thừa sức lên xuống dữ dội chỉ vì bất kì tin tức cả lớn lẫn nhỏ. Điều này có thể là do sự thật rằng ETN không phải là ETF, song cũng xuất phát từ tâm lý bi quan dài hạn lúc này về triển vọng tăng trưởng giá trị trở lại của Bitcoin nói riêng và tiền điện tử nói chung.
ETF là gì? ETN là gì?
Nói đơn giản thì hai dạng phái sinh trên sẽ cho phép người ta đầu tư vào Bitcoin một cách an toàn hơn vì sẽ không phải trực tiếp sở hữu đồng tiền điện tử này, nhưng chúng không phải là không có những lời gièm pha.
ETF là một kiểu chứng khoán giao dịch được mà theo sát một chỉ số giá của một quỹ, một loại hàng hoá hay một rổ các tài sản – mà trong trường hợp này thì là Bitcoin. Vậy, điều sẽ xảy ra trong trường hợp SEC Hoa Kỳ cấp phép cho ETF Bitcoin là đơn vị điều hành ETF sẽ trực tiếp mua một lượng Bitcoin nhất định để dựa vào giá trị của chúng để tạo nên cổ phần, sau đó chào bán chúng đến với nhà đầu tư.
Do đó, ETF khiến các tổ chức đầu tư cảm thấy dễ chịu và quen thuộc hơn khi bản thân họ đã có thói quen đổ tiền vào ETF của những lớp tài sản và hàng hoá khác, và đây cũng là lí do vì sao nhiều người cho rằng đây sẽ là một yếu tố sẽ kéo một nguồn thanh khoản khổng lồ mới đổ vào Bitcoin.
Trái lại, ETN thì chỉ được xem như là một kiểu ETF “mềm”, là một công cụ chứng khoán nợ được bảo đảm giá trị bởi người phát hành nó, như là ngân hàng, chứ không phải loại tài sản mà nó đại diện. Thường thì ETN được tạo nên cho các tài sản vì những “lí do bí mật” không thể xếp vào ETF.
Người nói có, kẻ bảo không
Cuộc tranh luận về liệu cái nào trong 2 dạng sản phẩm trên mới thật sự cần thiết cho hệ sinh thái tiền điện tử thường bị phóng đại lên quá mức bởi cộng đồng và bản chất “xô bồ” của lĩnh vực này. Nào là nhà đầu tư, nhà phát triển Blockchain. Chuyên gia “làm giàu không khó” cho đến “dân cuồng” crypto và những người hoài nghi, mỗi một bên thì có ít nhất một quan điểm cho riêng mình.
Điển hình là việc Andreas Antonopoulos, một trong những học giả đáng kính nhất trong giới Bitcoin và Blockchain, mới vừa lên tiếng phản đối ý tưởng ETF Bitcoin, lập luận rằng:
“Tôi sẽ đập tan cái bong bóng của chính các bạn. Tôi biết có nhiều người mong muốn ETF sẽ thành hiện thực, để rồi có thể “to the moon” và “mua Lambo” các kiểu như vậy. Tôi cũng nghĩ kiểu gì nó chẳng phải xảy ra, nhưng đây là một ý tưởng tồi tệ. Tôi phản đối ETF. Tôi nghĩ ETF Bitcoin sẽ mang lại nhiều hại hơn là lợi cho hệ sinh thái.”
Chỉ trích của Antonopoulos không xuất phát từ việc ETF sẽ làm rớt giá hay chặn đứng nguồn đầu tư. Thật ra, nhận định của ông là như sau:
“Ai ai cũng quá hào hứng với ETF, bởi vì chúng ta đã đều thấy ở các thị trường khác là một khi ETF xuất hiện – ví dụ như với vàng – thì giá ngay lập tức gia tăng nhanh chóng, do bỗng nhiên loại hàng hoá ấy trở nên dễ tiếp cận với nhiều nhà đầu tư hơn. Và con số này chỉ có thể tăng lên thêm mà thôi.”
Tuy nhiên, mặt tối của nó là luôn hiện diện ở đâu đấy những cáo buộc là các thị trường xuất hiện ETF thì đều bị thao túng giá trị nặng nề. Và việc mở ra ETF chỉ càng tạo cơ hội dễ dàng hơn để các tổ chức đầu tư làm giá hàng hoá – không chỉ giới hạn ở thị trường giao dịch ETF không thôi mà còn rộng lớn hơn rất là nhiều.”
Lí do ETN không đủ sức “hồi sinh” thị trường
Cân nhắc đến giả định rằng ETF có thể khiến giá một loại tài sản “bay” nhờ giới thiệu các tổ chức đầu tư đến với thị trường, thật bất ngờ khi một thông báo về loại hình tương tự – cụ thể là ETN từ nay đã được giao dịch với đô la Mỹ – lại chẳng mảy may lay chuyển thị trường.
Chí ít thì một phương án nhỏ hơn, “an toàn” so với ETF sẽ là lựa chọn tối ưu hơn dành cho các tổ chức, nhưng có vẻ như các đầu tư này vẫn đang chờ đợi một tín hiệu gì đó khác nữa, hoặc là họ còn quá bi quan với tình cảnh lúc này.
Jeff Killburg, nhà sáng lập kiêm CEO của KKM Financial, giải thích rằng Bitcoin cùng tính biến động lên xuống không lường của nó sẽ tiếp tục là một rào cản cho đến khi nào ETF xuất hiện, còn ETN thì vẫn gần như chẳng thấm vào đâu.
“Tôi nghĩ biến động sẽ vẫn cứ còn đó, song tất cả thật sự đang phụ thuộc vào quỹ hoán đổi danh mục. Những nhà đầu tư dài hạn, mong muốn giá tăng này phải hiểu rằng mọi người cần được tiếp cận đến một sản phẩm ETF toàn cầu, và nếu điều đó trở thành hiện thực – chắc chắn là sau ít lâu nữa thôi – thì quá trình dâng trào giá trị sẽ được nối lại.”
Killburg rõ ràng đang cực kỳ lạc quan về sức tác động của ETF lên thị trường, và đây cũng là quan điểm của Bart Smith, trưởng bộ phận tài sản điện tử của công ty đầu tư Susquehanna International Group, người mà cũng cho rằng tuy ETN đúng là có gây chú ý, song không thể nào bì được với những gì mà ETF có thể mang lại.
“Điều mà bạn đang chứng kiến bây giờ là ta đã trở về nơi xuất phát. Cách đây một tháng, mọi người đều bàn tán một cách niềm nở về phá cản, nhưng đây là thị trường giá giảm. Cho đến khi nào ta lập đỉnh mới thì sẽ chẳng có thêm nhà đầu tư nhảy vào lĩnh vực này đâu.”
Smith chia sẻ cùng nhận định với Killburn khi cho rằng ETN không tiềm năng bằng ETF:
“ETN sẽ không đáng chú ý trừ khi được đích thân SEC chấp nhận. Một ETF tại Hoa Kỳ – được đăng ký và quản lý hoàn toàn bởi SEC – sẽ có tác động sâu rộng hơn. Dù vậy, nếu có một luồng gì đó giúp đưa thêm tiền vào giá của Bitcoin thì tất nhiên hướng biến động phải là đi lên rồi.”
Cuộc săn tìm “chén thánh” ETF lại tiếp tục
Khi mà giờ đây ETN đã được giới thiệu đến với nhà đầu tư Mỹ, cộng với đó là hàng loạt các dạng phái sinh hợp đồng tương lai cung cấp bởi những định chế tài chính hàng đầy, Bitcoin vẫn không chịu vươn lên những nấc cao mới. Ấy vậy mà niềm tin kỳ vọng và sự phấn khích dành cho khả năng ETF Bitcoin thì vẫn không thuyên giảm, bất chấp việc SEC đã ra phán quyết trì hoãn một loạt các đơn xin thiết lập hình thức này.
Tuy không ai có thể dự đoán chính xác 100% giá trị Bitcoin trong tương lai và cách nó sẽ phản ứng lại trước tin tức tiếp theo về ETF, thế nhưng ta có thể thấy từ tâm lý chung của thị trường là ảnh hưởng của nó sẽ cực kì vang dội. Nhận định rằng đang còn đó một núi tiền từ các tổ chức đầu tư truyền thống chực chờ được đổ vào thị trường Bitcoin hiện vẫn là suy nghĩ chung của không ít người trong số chúng ta.
Câu hỏi tiếp theo cần đặt ra là, nếu rào cản trên rốt cuộc rồi cũng sẽ bị kéo sập, liệu như vậy đã là đủ để đồng tiền điện tử số 1 thế giới Bitcoin trèo lên lại được cái đỉnh $20,000 thêm một lần nữa?
Theo CoinTelegraph
