Trong thời gian qua, Canto là một Layer-1 cực kỳ “hot” khi token của dự án đã tăng hơn x6 lần chỉ trong chưa đầy 1 tháng. Canto cũng được rất nhiều KOL trên Twitter nhắc đến. Vậy, dự án này là gì và liệu có nên xuống tiền vào thời điểm này? Anh em cùng mình tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Đánh giá Canto (CANTO): Blockchain Layer-1 mới có thật sự đáng kỳ vọng?
Canto (CANTO) là gì?
Canto (CANTO) là một dự án Layer-1 được xây dựng với mục tiêu xây dựng DeFi theo đúng những gì mà nó hướng đến: phi tập trung, phân quyền, chi phí rẻ và dễ tiếp cận, ra mắt vào tháng 08/2022.
Canto được xây dựng trên cơ chế đồng thuận Tendermint của Cosmos, vận hành bởi các Canto Validator Node và lớp thực thi là EVM thông qua trình xây dựng SDK Cosmos.
Các sản phẩm cốt lõi ban đầu của Canto gồm:
- Canto DEX: một DEX miễn phí cho các Liquidity Provider (nhà cung cấp thanh khoản).
- Canto Lending Market: một pool lending folk từ Compound v2.
- Stablecoin NOTE: là một stablecoin được phát hành bởi Canto Lending Market.
CANTO là native-token của dự án. Ban đầu, tổng cung của CANTO sẽ là 1.000.000.000 (1 tỷ) token. Trong tương lai, CANTO có thể tiếp tục lạm phát và tăng tổng cung tuỳ theo nhu cầu của mạng lưới.
Anh em có thể tìm hiểu chi tiết thêm về CANTO trong bài viết này.
Về công dụng, CANTO hiện tại chủ yếu được dùng để Staking và làm phần thưởng cho hoạt động Liquidity Mining, song cũng có thể dùng trong Governance (quản trị giao thức). Trong đó, anh em cần lưu ý về việc phân bổ token cho hoạt động Liquidity Mining:
- 45% lượng token sẽ được dùng để thưởng cho hoạt động liquidity mining trong dài hạn và được phân bổ trong 5 – 10 năm tới.
- 35% lượng token sẽ được dùng để thưởng cho hoạt động liquidity mining ngắn hạn, được phân bổ trong những tháng tới
Thông tin về phân bổ và lịch phát thải của CANTO. Nguồn: Messari
Những điểm nổi bật của Canto
Để thực hiện được mục tiêu của mình, Canto tập trung vào 3 lợi thế cạnh tranh:
- Miễn phí cho các Liquidity Provider (LP): những người cung cấp thanh khoản trên Canto sẽ hoàn toàn được miễn các chi phí liên quan (nạp/rút thanh khoản).
- Hạn chế lạm phát tương lai: Các giao thức DeFi trên Canto sẽ được xây dựng cho cộng đồng, không phát hành token và sử dụng token như một phương thức “vay mượn từ tương lai” để thu hút thanh khoản.
- Hạn chế tối đa việc “sở hữu” người dùng: Canto sẽ chỉ là nền tảng thanh khoản, việc thao tác sẽ được đẩy chủ yếu đến các giao thức bên thứ 3.
Nhận xét:
Thông thường, các dự án DeFi sẽ sử dụng chính token của mình để thu hút thanh khoản và người dùng thông qua các chương trình như Liquidity Rewards, Retroactive…
Việc hạn chế ra mắt token cho các giao thức DeFi có thể là thách thức đối với chính bản thân dự án trong việc thu hút thanh khoản và người dùng. Để giải quyết vấn đề này, Canto sẽ đi theo con đường sau:
Thu hút thanh khoản thông qua việc miễn phí các chi phí cho nhà cung cấp thanh khoản, đồng thời cho phép các giải pháp DeFi bên thứ 3 xây dựng trên lớp thanh khoản của mình => thu hút người dùng thông qua trải nghiệm giao dịch tốt => thu được nhiều chi phí hơn => tiếp tục thu hút thanh khoản.
Hướng đi này này mặc dù có ưu điểm là tránh được sự “lạm phát trong tương lai” của nhiều dự án DeFi cũ; tuy nhiên, việc cung cấp/rút thanh khoản thực tế có thể không mất quá nhiều chi phí, vì vậy việc mới chỉ đánh vào việc giảm chi phí cho LP có thể không phải là điều kiện đủ hấp dẫn.
Bên cạnh đó, nếu anh em tìm hiểu về tokenomics của dự án sẽ thấy ngay được bản chất Canto cũng đang dùng token CANTO để khuyến khích thanh khoản thông qua các phần thưởng cho việc cung cấp thanh khoản. Khác biệt duy nhất giữa Canto với các hệ sinh thái truyền thống chính là ở điểm này, khi họ sử dụng luôn token của Layer-1 thay vì tạo ra thêm các token của dự án khác.
Đội ngũ phát triển và hậu thuẫn
Hiện tại, thông tin về đội ngũ phát triển dự án vẫn còn là ẩn số. Dự án cũng không trải qua bất kỳ lần gọi vốn nào.
Tình hình hoạt động thực tế
Canto hiện tại đã phát triển các sản phẩm gồm Bridge, Staking, LP Interface, Lending-Borrowing và Governance.
Bridge
Là cầu nối để luân chuyển tài sản giữa Canto và các hệ sinh thái khác, ban đầu sẽ là Ethereum.
Theo số liệu trên Dune Analytics, tổng dòng tiền đã luân chuyển giữa Ethereum và Canto tính đến trưa ngày 30/01 rơi vào khoảng 347 triệu USD, trong đó dòng tiền chuyển vào là 225,5 triệu USD, dòng tiền chuyển ra là 194,95 triệu USD.
Số liệu về hoạt động của Canto Bridge – Nguồn: Dune, @sohwak (30/01/2023)
Là một bridge của một hệ sinh thái mới và chỉ vừa đi vào hoạt động từ tháng 08/2022, tổng số tiền 347 triệu USD luân chuyển giữa Ethereum và Canto cho thấy cầu nối này đang hoạt động khá tốt và ổn định.
Các tài sản chính được luân chuyển chủ yếu là stablecoin (USDC, USDT) và WETH.
Staking
Hiện tại, Canto đang có 93 validator đang hoạt động, với tổng giá trị staking đạt khoảng 95,97 triệu USD, chiếm khoảng 50% vốn hoá lưu hành. Trong đó, anh em cần chú ý việc 3 ví đầu tiên nắm giữ hơn 30% tổng số token staking.
Các validator lớn nhất trên Canto tính đến trưa ngày 30/01/2023
Lending & Borrowing
Mô hình hoạt động của sản phẩm này sẽ tương tự như Compound, tức cho phép người dùng sử dụng các loại tài sản crypto để thế chấp và vay những loại tài sản crypto khác theo tỷ lệ nhất định. Hiện tại, Canto Lending chỉ mới cho phép 2 loại tài sản thế chấp là USDC và USDT. Trong tương lai, dự án sẽ tiếp tục bổ sung các loại tài sản khác, bao gồm cả LP Token để đa dạng hoá tài sản thế chấp.
Theo số liệu trên DeFiLlama, tổng tài sản trên Canto Lending hiện đang đạt khoảng 47,9 triệu USD, trong đó số tài sản đã cho vay đạt 267.570 USDT. Số liệu nói trên cho thấy hiệu quả sử dụng vốn trên Canto hiện tại đang rất thấp. Hầu như tiền được deposit vào hệ sinh thái chỉ để farming nhận về CANTO.
Canto DEX & LP Interface
Đây là sản phẩm để người dùng cung cấp thanh khoản cho Canto DEX cũng như thực hiện các giao dịch. Hiện có 5 pool cung cấp thanh khoản gồm CANTO/ATOM, CANTO/ETH, CANTO/NOTE, NOTE/USDC và NOTE/USDT.
5 pool thanh khoản đang được hỗ trợ trên Canto tính đến trưa ngày 30/01/2023
Anh em có thể thấy pool stablecoin NOTE/USDC và NOTE/USDT đang có TVL cao nhất. Điều này cũng rất dễ hiểu khi mà việc cung cấp thanh khoản bằng stablecoin khá an toàn, hầu như sẽ không chịu rủi ro Impermanent Loss. Cặp thanh khoản CANTO/NOTE cũng là cặp có thanh khoản rất tốt vì hầu hết người dùng đều cần mua CANTO bằng stablecoin để tham gia vào hệ sinh thái.
Governance
Là sản phẩm cho phép người nắm giữ token được biểu quyết để thực hiện các đề xuất liên quan đến quản trị giao thức. Anh em có thể staking CANTO của mình để tham gia vote.
Tổng kết
Về cơ bản, mô hình của Canto sẽ hoạt động theo cơ chế Free Public, tức tập trung vào việc xây dựng và trao quyền cho cộng đồng. Khác với các dự án Layer-1 khác chỉ xây dựng cơ sở hạ tầng làm nền tảng cho các giao thức, Canto sẽ xây dựng cả những mảnh ghép cơ bản quan trọng nhất của DeFi: DEX, Lending và Stablecoin mà không cần 3 dự án riêng biệt. Việc này giúp cho Canto tập trung toàn bộ giá trị về đồng tiền CANTO của dự án.
Tuy vậy, chúng ta cũng cần nhìn nhận một điều là Canto còn rất “non trẻ”. Volume giao dịch lớn là lý do mà thị trường đang fomo về dự án này, nhưng thực tế volume đó chủ yếu đều từ cặp CANTO/NOTE. Nếu CANTO giảm giá, volume sẽ nhanh chóng suy giảm theo.
Bên cạnh đó, mảnh ghép lending của Canto cũng còn hạn chế. Nhìn chung, dòng tiền vào hệ sinh thái thời điểm này chủ yếu đề đầu cơ vào CANTO hoặc farming nhận reward (cũng là CANTO). Do đó, CANTO có thể sẽ gặp phải áp lực xả mạnh trong thời gian tới.
Ngoài ra, anh em cũng cần chú ý rủi ro khi đội ngũ phát triển dự án hoàn toàn ẩn danh. Thiết kế tokenomics của dự án cũng cho thấy sẽ có lạm phát lớn từ hoạt động Liquidity Mining trong thời gian tới (35% tổng cung) và trong dài hạn (45% tổng cung). Vì vậy, mặc dù hiện tại Canto là một từ khoá rất hot dễ gây fomo, nhưng nếu anh em không có một vị thế tốt, hãy cẩn thận khi xuống tiền.
Trên đây là những suy nghĩ của mình về layer-1 Canto (CANTO) ở thời điểm hiện tại. Hẹn gặp lại anh em trong các bài viết tiếp theo!
Poseidon
Xem thêm các bài viết khác của tác giả Poseidon:
