Axiom là gì? Dự án truy xuất và xác minh dữ liệu on-chain trên Ethereum với công nghệ ZKP

Axiom là một "ZK coprocessor" (bộ đồng xử lý ZK) cung cấp cho các smart contract quyền truy cập và thực hiện tính toán tất cả dữ liệu on-chain trên Ethereum. Axiom được xây dựng dành cho những nhà phát triển có thể truy vấn lịch sử dữ liệu on-chain bằng Zero-Knowledge Proofs và dùng chúng để tạo ra các DApp “siêu dữ liệu” với tính bảo mật cao từ Ethereum. Hãy cùng Coin68 tìm hiểu về Axiom qua bài viết dưới đây nhé!

Axiom là gì?

Axiom là một "ZK coprocessor" (bộ đồng xử lý ZK) cung cấp cho các smart contract quyền truy cập và thực hiện tính toán tất cả dữ liệu on-chain trên Ethereum. Tương tự như cách GPU tăng hiệu suất cho CPU, Axiom tăng cường khả năng đồng thuận của blockchain cho phép tất cả các nút xác thực đồng ý với các tính toán do EVM thực hiện dựa trên Zero-Knowledge Proofs.

Axiom là gì?

Axiom được xây dựng dành cho những nhà phát triển có thể truy vấn lịch sử dữ liệu on-chain đã được chứng minh hợp lệ trên Ethereum bằng Zero-Knowledge Proofs. Sau đó, những nhà phát triển có thể tích hợp dữ liệu đó vào smart contract để tạo ra các DApp “siêu dữ liệu” với tính bảo mật cao từ Ethereum.

Bạn có thể quan tâm:

Cơ chế hoạt động của Axiom

Cách thức chứng minh dữ liệu hợp lệ của Axiom

Những nhà phát triển thực hiện các truy vấn vào Axiom để truy cập lịch sử và thực hiện tính toán tất cả dữ liệu on-chain trên Ethereum. Axiom đáp ứng các truy vấn này theo 3 bước:

Đọc: Axiom sử dụng ZK proofs để đọc các block header (tiêu đề khối), state (trạng thái), transaction (giao dịch) và receipt (biên nhận) từ bất kỳ block nào trong lịch sử dữ liệu trên Ethereum một cách trustless (không cần tin cậy). Tất cả dữ liệu on-chain của Ethereum được mã hóa theo một trong các dạng này, nghĩa là Axiom có thể truy cập bất cứ thứ gì mà một nút lưu trữ dữ liệu đầy đủ có thể truy cập.
Tính toán: Sau khi dữ liệu đã được nhập vào, Axiom áp dụng các nguyên tắc tính toán đã được xác minh lên đó. Tính hợp lệ của từng phần tính toán được xác minh bằng ZK proof.
Xác minh: Axiom đi kèm với kết quả của mỗi truy vấn với ZK proof hợp lệ cho thấy dữ liệu đầu vào được nạp vào và tính toán chính xác từ Ethereum. Sau khi xác minh ZK proof on-chain trong smart contract của Axiom xong, kết quả cuối cùng sẽ có sẵn một cách đáng tin cậy để các smart contract khác có thể sử dụng.

Bằng cách đọc từ dữ liệu gốc từ Ethereum, Axiom có thể tương tác với bất kỳ hệ thống on-chain nào, bao gồm cả Layer 1 cơ sở như Ethereum và các Layer 2 rollup. Điều này có nghĩa là Axiom có thể cung cấp những cải tiến dựa trên ZK cho các ứng dụng phi tập trung mà không cần chúng phải thay đổi quá nhiều. Khả năng mới này mở ra một cách để tăng cường khả tính toán dữ liệu dành cho các Layer 2 rollup mới.

Cách nhà phát triển sử dụng Axiom cho smart contract của họ

Có 3 thành phần mà các nhà phát triển sẽ tận dụng bao gồm:

Smart contract “AxiomV1Query”
Axiom SDK
Smart contract của nhà phát triển

Để truy vấn dữ liệu này từ Axiom và sử dụng nó trong ứng dụng của bạn, bạn có thể làm theo các bước sau:

Gửi truy vấn trực tuyến: Xây dựng truy vấn bằng Axiom SDK và gửi truy vấn trực tuyến tới smart contract “AxiomV1Query”.
Chờ hoàn thành truy vấn: Off-chain prover (Trình chứng minh off-chain) sẽ lập chỉ mục, tạo ra kết quả truy vấn và chứng minh tính hợp lệ của nó trong ZK. Sau khi bằng chứng được xác minh on-chain, kết quả được ghi vào smart contract “AxiomV1Query” và lưu trữ dưới dạng Merkle-ized.
Đọc kết quả truy vấn: Sau khi kết quả đã được ghi vào, nhà phát triển có thể sử dụng Axiom SDK để xác minh kết quả một lần nữa với smart contract “AxiomV1Query” và sử dụng chúng trong smart contract của họ.

Những tính năng của Axiom

Hiện tại, Axiom đang cho người dùng sử dụng 3 tính năng trong phiên bản demo bao gồm:

Chứng minh tuổi của ví: Người dùng có thể chứng minh số block mà tài khoản của họ thực hiện giao dịch đầu tiên bằng cách nhập địa chỉ ví của mình.
Chứng minh giá trị TWAP của cặp giao dịch ETH-USD trên Uniswap V3: Người dùng có thể chứng minh giá trị TWAP (trung bình trọng số theo thời gian) của pool ETH-USD trên Uniswap V3 giữa hai block on-chain bất kỳ mà không cần sử dụng các checkpointing (điểm kiểm tra).
Truy cập tính ngẫu nhiên từ RanDAO: Người dùng có thể truy cập vào sự ngẫu nhiên được tạo ra bởi Ethereum Consensus Layer thông qua cơ chế RandDAO. Các giá trị ngẫu nhiên này có sẵn cho Execution Layer và có thể được truy cập trong trường dữ liệu prevRandao của block header của bất kỳ block nào sau quá trình post-merge (hợp nhất). Điều này cho phép người dùng sử dụng các giá trị ngẫu nhiên trong việc thực thi các smart contract và các hoạt động khác trên blockchain nhằm đảm bảo tính tin cậy.

Những tính năng trong bản demo của Axiom

Ứng dụng của Axiom

On-chain Accounting (Kế toán on-chain): Các giao thức xác thực phi tập trung, quản lý tài sản hoặc cung cấp dữ liệu có sẵn có thể yêu cầu truy cập vào các hành động lịch sử của operators (người vận hành) và thực hiện tính toán các chức năng thanh toán phức tạp. Ví dụ: Giao thức liquid staking trên Ethereum có thể sử dụng Axiom để truy cập chữ ký của người xác thực lịch sử và thực hiện tính toán để theo dõi bằng cách xác minh chúng. Tương tự, giao thức quản lý tài sản có thể sử dụng Axiom để đánh giá hiệu suất hoạt động từ trước đến nay.

DeFi: Axiom có thể cập nhật các tham số cho các giao thức DeFi một cách thông minh dựa trên lịch sử dữ liệu on-chain. Ví dụ: Axiom có thể hỗ trợ giao thức cho vay quyền truy cập vào tỷ lệ tài sản thế chấp của đối thủ trong khoảng thời gian gần đây để nó cập nhật các thông số nhằm tăng khả năng cạnh tranh. Tương tự, các nền tảng AMM có thể điều chỉnh phí dựa trên ước tính do Axiom cung cấp về biến động thị trường gần đây.

Quản trị off-chain: Với Axiom, toàn bộ quy trình quản trị có thể được xác minh bằng ZK proof on-chain, từ nhập trọng số quản trị đến kiểm tra tính hợp lệ của phiếu bầu. Điều này đảm bảo quản trị off-chain có những đảm bảo tương tự như quản trị on-chain mà không tốn kém quá nhiều chi phí.

Trustless oracle: Nhiều giao thức sử dụng các oracle tập trung để truy vấn dữ liệu đã được cam kết on-chain một cách trustless (không cần tin cậy) gồm phí gas hoặc dữ liệu giao dịch NFT. Axiom thay thế các oracle tập trung này bằng một giải pháp hoàn toàn trustless để tránh được sự phụ thuộc quá mức vào các nhà oracle operator.

Đội ngũ phát triển

Những thành viên nổi bật trong đội ngũ phát triển của Axiom bao gồm:

Jonathan Wang: Ông là Co-Founder của Axiom.
Yi Sun: Ông là Co-Founder của Axiom.
Nathan F.: Ông là COO của Axiom.

Nhà đầu tư và đối tác

Hiện tại, Axiom chưa có thông tin cụ thể về những vòng gọi vốn, nhà đầu tư và đối tác của họ. Coin68 sẽ cập nhật ngay khi có thông tin mới nhất từ phía dự án.

Tổng kết

Axiom là một ZK coprocessor (bộ đồng xử lý ZK) cung cấp cho các smart contract quyền truy cập và thực hiện tính toán tất cả dữ liệu on-chain trên Ethereum. Tương tự như cách GPU tăng hiệu suất cho CPU, Axiom tăng cường khả năng đồng thuận của blockchain cho phép tất cả các nút xác thực đồng ý với các tính toán do EVM thực hiện dựa trên Zero-Knowledge Proofs.

Axiom có thể được ứng dụng vào on-chain accounting (kế toán on-chain), DeFi, quản trị off-chain và trustless oracles. Thông qua bài viết này chắc các bạn đã phần nào nắm được những thông tin cơ bản về dự án Axiom để tự đưa ra quyết định đầu tư cho riêng mình.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết không được xem là lời khuyên đầu tư, Coin68 không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định nào của các bạn.