Năm 2020 chắc chắn là một năm đáng nhớ đối với toàn thế giới, khi đại dịch Covid-19 đã đảo lộn cuộc sống của tất cả mọi người, lấy đi hàng triệu sinh mạng và … Nhiều năm sau, thế giới chắc hẳn sẽ nhắc lại năm 2020 với một cơn rùng mình ớn lạnh.
Tuy nhiên, đối với thị trường tiền mã hóa, có vẻ như chưa bao giờ chúng ta thấy được sự tách biệt lớn đến thế của thị trường này với các loại tài sản truyền thống. Chẳng cần phải nói thì ai cũng biết 2020 là năm mà các đồng tiền điện tử bùng nổ nhất kể từ đỉnh cao năm 2017, dẫn đầu là người anh cả Bitcoin, khi đồng coin này thậm chí đã vượt đỉnh cũ đến 150%.
2020 là một năm bận rộn với thị trường tiền mã hóa, với DeFi, với dòng tiền từ các tổ chức đầu tư, với những bước đi mới từ các dự án lớn cũng như từ phía chính phủ – quá nhiều sự kiện mà nếu không được hệ thống, chúng ta sẽ dễ dàng bỏ sót.
Vậy, trong bài viết dưới đây, hãy cùng Coin68 điểm qua những sự kiện đáng chú ý nhất của thị trường tiền mã hóa trong năm 2020 và từ đó, rút ra những dự đoán cho năm 2021.
Nhìn vào Bitcoin, sẽ thấy được thị trường
1. Những sự kiện lớn của Bitcoin trong năm 2020
Vào ngày 1 tháng 1 năm 2020, giá Bitcoin ở mức 7.238 USD. Sau đó, đồng coin này đã tăng nhẹ vào giữa tháng 2, đạt gần 10.300 USD. Tuy nhiên, ngay khi BTC đang tiến đến mức này, làn sóng tăng giá đã giảm xuống và sự điều chỉnh đã diễn ra.
Khi đại dịch Covid-19 bùng phát vào đầu tháng 2/tháng 3, và cả thế giới hỗn loạn trước biển thông tin lẫn lộn về đại dịch này, các thị trường tài chính nhanh chóng ngả về hướng tiêu cực, từ cổ phiếu, hàng hóa, kim loại đến trái phiếu, và chắc chắn, thị trường tài sản mã hóa cũng không thoát khỏi cuộc tắm máu. Trong vài tuần, hầu hết các đồng coin đều chìm sâu trong sắc đỏ. Bitcoin thậm chí còn giảm xuống mức thấp nhất là 6.400 USD – đánh dấu “ngày thứ 6 đen tối” của thị trường tiền điện tử.
Tuy nhiên, như người ta vẫn hay nói: Thời khắc đen tối nhất là lúc trước bình minh.
Xem thêm: Nhìn lại 2020: 10 khoảnh khắc đáng nhớ của Bitcoin
Cộng đồng tiền điện tử đã không phải đợi quá lâu cho một sự kiện đủ lớn để có thể kéo giá Bitcoin lên: Halving 2020 – sự kiện khiến phần thưởng khối dành cho thợ đào giảm từ 12,5 xuống còn 6,25 BTC, cắt giảm lợi nhuận của thợ đào xuống 50% và hơn thế nữa, một lần nữa nhắc nhở cho chúng ta rằng hoạt động khai thác BTC có thể tốn kém như thế nào. Độ khó khai thác cũng tăng lên kể từ tháng 5 năm 2020 trở đi, làm giảm đáng kể tốc độ khai thác và đưa Bitcoin mới vào thị trường.
Về mặt lý thuyết, điều này được cho là sẽ làm tăng giá trị của Bitcoin nên nhu cầu vẫn giữ nguyên. Mặc dù giá Bitcoin không cho thấy sự tăng hoặc giảm đáng kể trong những tuần sau ngay sau sự kiện halving, nhưng công bằng mà nói rằng điều này đã đóng góp gián tiếp vào đợt tăng giá lớn vào tháng 12 năm 2020 của Bitcoin.
Những tháng sau đó của quý 3 là một khoảng thời gian khá êm đềm, khi Bitcoin dần tích tụ đủ nguồn lực để tưởng thưởng cho những người đã kiên trì với nó trong giai đoạn khó khăn vừa qua. Khi dòng tiền từ các tổ chức đầu tư, với kẻ tiên phong là MicroStrategy, ào ạt đổ vào thị trường, BTC đã ngay lập tức cất cánh. Ngay cả những người lạc quan nhất cũng chỉ mong Bitcoin chạm được đến đỉnh cũ ~20.000 USD của năm 2020 thôi, nhưng đồng coin này còn làm được hơn thế nhiều, khi đến cuối năm 2020, Bitcoin đã vượt mức 28.000 USD, với vốn hóa hơn 530 tỉ USD – những con số cao nhất trong lịch sử.
2. Đâu là tác nhân đẩy Bitcoin trở lại đỉnh cao?
- Những sự kiện lớn
Sự kiện lớn nhất và có sức ảnh hưởng nhất đối với Bitcoin trong năm 2020 chắc hẳn phải là sự kiện Halving, chia nửa phần thưởng khối, tăng độ khó khai thác qua đó trực tiếp tác động đến nguồn cung Bitcoin. Dù có nhiều ý kiến trái chiều về ảnh hưởng của sự kiện này, chắc chắn đây là một trong những tác nhân lớn nhất đẩy giá Bitcoin lên đến mức hiện tại.
Không chỉ các sản phẩm hỗ trợ giao dịch Bitcoin ở mức độ nền tảng như Lightning Network hay ở mức độ người tiêu dùng như Bitcoin ATM đang liên tục được phát triển. Cuối năm 2020, PayPal cũng đã giới thiệu dịch vụ thanh toán tiền điện tử trong ứng dụng của họ. Người dùng hiện có thể chuyển đổi ngay lập tức tiền pháp định của mình để mua và bán các mặt hàng bằng tiền điện tử. Mặc dù họ không thực sự trao quyền sở hữu các đồng tiền cơ bản (chúng chỉ có thể được sử dụng bên trong PayPal) và không thể chuyển sang các ví khác, chúng tôi chắc chắn rằng đây vẫn là giai đoạn bắt đầu của việc áp dụng tiền điện tử bởi các nền tảng tài chính truyền thống.
- Dòng tiền từ các tổ chức đầu tư
Năm 2020 có thể được coi là năm các tổ chức đầu tư đã tiến thêm một bước trong việc công khai xác nhận mối quan tâm của họ đối với tiền điện tử. Mặc dù các khoản đầu tư vào crypto của họ vẫn thường chiếm một tỷ lệ nhỏ trong danh mục đầu tư, nhưng đây là một tín hiệu rõ ràng rằng các nhà đầu tư coi Bitcoin như một loại tiền tệ dự trữ để tối thiểu hóa rủi ro và như một cơ hội không thể phủ nhận để đa dạng hóa danh mục đầu tư.
Xem thêm: Những lý do giúp giá Bitcoin thiết lập mức ATH mới trong năm 2020
Tháng 11/2020, Grayscale Bitcoin Trust (GBTC) đã gây xôn xao thị trường với việc mua thêm hàng chục ngàn Bitcoin với trị giá hơn 1,2 tỷ USD, gấp đôi mức khai thác của các thợ đào trong tháng 11, biến công ty này thành một trong những đơn vị sở hữu nhiều Bitcoin nhất thị trường.
Tuy nhiên, công ty đã công khai nhất về kế hoạch tích lũy tiền điện tử của mình trong những tháng qua chắc chắn là MicroStrategy. CEO MicroStrategy Michael Saylor đã nhiều lần tweet tin tức cập nhật cho các nhà đầu tư của mình. Với hơn 400 triệu USD trị giá được mua chỉ trong mùa hè năm ngoái, công ty hiện sở hữu hơn 40.000 Bitcoin trong danh mục đầu tư.
- Lo ngại về triển vọng kinh tế toàn cầu
Những ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19 đã làm cho ngay cả những nền kinh tế lớn nhất thế giới cũng phải rung chuyển. Đối mặt với sự suy thoái kinh tế đang hiển hiện ngay trước mắt, các quốc gia đều tung ra các gói kích thích/cứu trợ cho nền kinh tế nội địa. Ít thì vài trăm tỷ USD, mạnh tay thì có thể lên đến hàng nghìn tỷ USD như Mỹ. Theo dự báo từ các chuyên gia, nền kinh tế thế giới sẽ chỉ có thể khôi phục nhanh nhất là vào quý 3 năm 2021. Trước những sự không chắc chắn về kinh tế như vậy, việc các nhà đầu tư cá nhân tìm đến tài sản mã hóa để giữ an toàn trước nguy cơ khủng hoảng kinh tế cũng là một tác nhân không nhỏ khiến thị trường crypto bùng nổ.
3. Bitcoin đã trưởng thành như thế nào?
Sau cú sốc năm 2017, thị trường tiền mã hóa đã có thời gian để nhìn lại và nghiêm túc xây dựng những sản phẩm tài chính để phục vụ những “con cá lớn”. Với sự quan tâm của các tổ chức lớn cũng như các cơ quan lập pháp, thị trường tiền mã hóa giờ đã mang dáng dấp trưởng thành hơn rất nhiều.
Altcoin và cơn bão DeFi
1. Ethereum 2.0
Ethereum 2.0 cuối cùng đã ra mắt vào cuối tháng 11 năm 2020, sau nhiều năm chờ đợi, sửa đổi cũng như lên kế hoạch. Việc cải thiện hiệu quả và khả năng mở rộng của mạng lưới luôn được đặt lên hàng đầu trong suy nghĩ của các đội phát triển, nhưng trong khi thiết kế và lập kế hoạch cho việc chuyển sang Ethereum 2.0 có vẻ đơn giản, thì việc bắt tay vào làm và triển khai công nghệ là một câu chuyện hoàn toàn khác. Sau nhiều năm trì hoãn, vào năm 2020, tiếp tục có những phản hồi về ngày ra mắt Phase 0, chức năng staking của Ethereum 2.0 đã chính thức được đưa vào sử dụng.
Việc chuyển từ thuật toán bằng chứng công việc (Proof-of-Work) sang thuật toán chứng minh cổ phần (Proof-of-Stake) cho phép cộng đồng tham gia nhiều hơn vào quy trình giao dịch và các bên liên quan chỉ phải stake 32 ETH trên mạng thông qua hợp đồng ký quỹ để đủ điều kiện trở thành một trong nhiều trình xác thực của mạng. Điều này cho phép người xác thực kiếm tiền từ phần thưởng cho các khối xử lý và nhìn chung là một quy trình công khai và minh bạch hơn nhiều.
2. Hệ sinh thái DeFi
Chà chà, đây rồi, từ khóa hot nhất của năm 2020: DeFi.
Tài chính phi tập trung. Chúng ta sẽ ở đâu nếu không có cơn sốt DeFi của năm 2020?
Vẫn còn là một ý tưởng mơ hồ vào đầu năm 2020, chính trong thời kỳ tồi tệ nhất của đại dịch, DeFi đã chứng kiến sự phát triển bùng nổ, với các dự án mới và thú vị xuất hiện nhanh chóng gần như mỗi tuần, mang đến cho người dùng hàng triệu đô la và nhiều phần thưởng khác miễn là họ đặt cọc tài sản của mình trên bất kỳ mạng lưới phi tập trung nào. Lợi nhuận 100%, 200% và thậm chí 300% là chuyện hết sức bình thường và điều này dẫn đến một dòng chảy lớn của cả những người tham gia thị trường cũ và mới vào không gian DeFi.
Rào cản tham gia và đầu tư vào một dự án DeFi chưa bao giờ thấp như thế này, khi mùa hè năm 2020 đã chứng kiến nhiều dự án với đội phát triển ẩn danh ra đời với các nền tảng mới gần như chỉ sau một đêm. Các dự án này không cần trải qua các bước kiểm tra kỹ thuật hoặc pháp lý và các thành viên trong nhóm thậm chí có thể ẩn danh hoàn toàn, chỉ tương tác với cộng đồng của nó bằng bút danh. Mặt khác, các nhà đầu tư thậm chí không cần phải hiểu về dự án hoặc các tính năng kỹ thuật của nền tảng để đặt cược tài sản của họ và bắt đầu kiếm phần thưởng.
DeFi là minh chứng rõ nét cho các khía cạnh “không nghiêm túc” của tiền điện tử, với các dự án được đặt tên như Yam.Finance, Sushiswap, SUN, v.v. Các nhà đầu tư cũng tham gia vào thị trường mà không cần phải suy nghĩ quá nghiêm túc về nó và có thể kiếm được những phần thưởng khổng lồ, không giống như cách các dự án tiền điện tử được xây dựng truyền thống, chẳng hạn như với ICO hoặc IEO.
Reminder: you do NOT have to participate in “the latest hot defi thing” to be in ethereum. In fact, unless you *really* understand what’s going on, it’s likely best to sit out or participate only with very small amounts.
There are many other kinds of ETH dapps, explore them!
— vitalik.eth (@VitalikButerin) August 14, 2020
Vì 99% các dự án DeFi được xây dựng trên mạng lưới Ethereum, phí giao dịch tăng đột biến trong khoảng thời gian ba tháng và tình trạng tắc nghẽn mạng diễn ra thường xuyên. Tuy nhiên, điều này đã củng cố sự cần thiết đối với Ethereum và ETH, giúp đẩy giá trị của altcoin này lên trong quý đó.
Nhìn vào bảng so sánh sau, khá dễ hiểu vì sao các dự án Fintech có thể thu hút được nhiều người dùng chỉ trong thời gian ngắn.
Tiền điện tử hòa mình vào thế giới thực
1. Xu hướng sàn giao dịch
- DEX vs. CEX
Như mọi năm, dù đã có rất nhiều kinh nghiệm, các sàn giao dịch tập trung (CEX) vẫn gặp phải những thách thức nghiêm trọng, từ vấn đề pháp lý, bảo mật đến những tay chơi mới nổi trên thị trường: các sàn giao dịch phi tập trung (DEX).
Các sàn giao dịch phi tập trung hứa hẹn sẽ tự quản lý các quỹ (tức là ít rủi ro bị hack hơn) và mở ra một thế giới hoàn toàn mới về “công cụ khai thác tiền điện tử”.
Khi Defi phát triển theo cấp số nhân vào năm 2020, việc sử dụng DEX cũng vậy. Các sàn giao dịch phi tập trung như Uniswap và Sushiswap chủ yếu dựa vào hệ thống AMM (Tạo thị trường tự động) để cung cấp cho các nhà giao dịch thanh khoản cần thiết để hoạt động. Các quỹ được gộp lại với nhau và một thuật toán chịu trách nhiệm kiểm soát đường cong giá.
Thật không may, hệ thống này (như bao hệ thống khác) không hoàn hảo và các vấn đề như độ lệch cao vẫn xuất hiện trong hầu hết các trường hợp được xem xét tới. Một điểm khác biệt chính với các sàn giao dịch tập trung là không có sổ đặt hàng (orderbook). Điều này chủ yếu là do Ethereum không thực sự có đủ năng lực cần thiết để xử lý nó. Có những nền tảng cho phép đặt hàng giới hạn (1inch Exchange chẳng hạn) nhưng vẫn còn việc phải làm. Đây là lý do tại sao chúng ta cũng thấy các sàn giao dịch được xây dựng trên các chuỗi khác như Project Serum. DEX này cung cấp trải nghiệm tương tự CEX trên chuỗi khối Solana (có thể xử lý nhiều giao dịch mỗi giây hơn Ethereum).
- Những thương vụ M&A lớn
2020 cũng là năm xảy ra những thương vụ M&A với trị giá hàng trăm triệu USD khiến cộng đồng phải xôn xao như vụ Binance mua lại CoinMarketCap với giá 400 triệu USD. Ở bảng dưới đây, Coin68 đã tổng hợp lại những thương vụ mua bán và sáp nhập lớn nhất trong năm vừa qua.
2. Quy định pháp lý
- Những đợt ICO nhận được nhiều kỳ vọng nhưng thất bại (vì pháp lý – chủ yếu là Mỹ)
Các cơ quan quản lý tài chính trên toàn thế giới đã thắt chặt các quy định và luật lệ giám sát ngành công nghiệp tiền mã hóa một cách rất nghiêm túc trong năm 2020. Các quốc gia như Nhật Bản, Singapore, Hồng Kông và Hàn Quốc đã thực hiện hoặc đang trong quá trình thực hiện các luật kiểm soát nghiêm ngặt để dần dần đưa các doanh nghiệp, dự án tiền điện tử vào khuôn phép như bao công ty tài chính bình thường khác. Ở chiều ngược lại, vẫn có không ít quốc gia lớn bày tỏ thái độ thù địch và gần như muốn loại bỏ sự ảnh hưởng của tiền mã hóa ra khỏi biên giới quốc gia mình, chẳng hạn như Nga và Ấn Độ.
Tại Mỹ, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) đã có một năm tốt đẹp khi sở hữu chuỗi chiến thắng liên tiếp trước các công ty tiền điện tử lớn như Telegram với hệ sinh thái TON và token Gram, cũng như ứng dụng mạng của Canada Kik và token Kik của nó. Đây chỉ là hai trong số các công ty nổi bật hơn mà SEC đã đưa ra toà với lý do kinh doanh chứng khoán bất hợp pháp/chưa đăng ký với cơ quan quản lý này trong năm 2020.
Tuy nhiên, kịch hay để dành phút chót. Ngay trước khi năm 2020 đóng cửa với nụ cười hoan hỉ trên môi những nhà đầu tư Bitcoin, đồng coin với vốn hóa lớn thứ 3 thị trường vào thời điểm đó, XRP, đã vướng vào vụ kiện tụng trị giá 1,3 tỷ USD, mở ra cũng bởi SEC nhằm chống lại Ripple Inc., công ty đứng sau đồng coin này. Họ đang cáo buộc Ripple đã bán chứng khoán chưa đăng ký trong suốt bảy năm qua, kể từ năm 2013.
Chi tiết: SEC chính thức khởi kiện công ty Ripple vì mở bán trái phép 1,3 tỷ USD “chứng khoán” XRP
Điều này đã giáng cho XRP và cả ngành công nghiệp tiền điện tử nói chung một đòn đáng kể, vì SEC dường như nắm trong tay “thượng phương bảo kiếm” để đưa ra các cáo buộc chống lại các công ty tiền điện tử đối với bất kỳ vụ mua bán nào xảy ra trên lãnh thổ nền kinh tế lớn nhất toàn cầu. Trận chiến giữa XRP và SEC vào năm 2021 chắc chắn sẽ là một cột mốc đáng nhớ của thị trường tiền điện tử.
- CBDC – Đồng tiền số quốc gia
Tất nhiên, khi nhắc đến vấn đề pháp lý với tiền mã hóa, chúng ta không thể bỏ qua CBDC – Đồng tiền số do chính các ngân hàng trung ương phát hành. Trong năm 2020, nhiều quốc gia đã tích cực nghiên cứu và thử nghiệm các hệ thống thanh toán và tiền tệ kỹ thuật số.
Bahamas lần đầu tiên công bố CBDC của họ vào tháng 10. Trung Quốc hiện đang thử nghiệm phiên bản của riêng quốc gia này. Canada đang đệ trình lên Quốc hội để được thông qua. Mỹ đã sẵn sàng để bùng nổ, nhưng họ có một số vấn đề cần giải quyết trước.
Năm 2020 đã chứng tỏ sự kém hiệu quả của hệ thống tài chính truyền thống. Các gói kích thích kinh tế bị lạm dụng và khá kém hiệu quả. Từ tình trạng đó, một CBDC sẽ cho phép các ngân hàng trung ương chuyển nguồn lực cho người dân, có nghĩa là không công dân nào bị gặp vấn đề với ngân hàng trong thời điểm cấp bách nhất.
Để đọc chi tiết về CBDC, các bạn có thể xem qua bài viết chuyên sâu của Coin68 tại đây.
Việt Nam ở đâu trong làn sóng tiền mã hóa?
Việt Nam, tất nhiên cũng không đứng ngoài làn sóng Blockchain của thế giới. Ngoài những dự án lớn đã tạo tiếng vang trên thế giới như Kyber Network, Lina, trong năm 2020, Việt Nam đã có thêm một cái tên nữa tiếp tục bơi ra biển lớn Blockchain thế giới: Axie Infinity.
Thêm vào đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ký Quyết định số 2117/QĐ-TTg ban hành danh mục công nghệ ưu tiên nghiên cứu, phát triển và ứng dụng để chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Ở lĩnh vực công nghệ số (Digital Technologies), công nghệ Blockchain giành được một vị trí ưu tiên, đứng ngang hàng với Trí tuệ nhân tạo (Artificial intelligence), Internet vạn vật (Internet of Things), Công nghệ phân tích dữ liệu lớn (Big data analytics).
Điều gì chờ đón ở tương lai?
Một năm là khoảng thời gian rất dài đối với thị trường tiền mã hóa, huống hồ là với năm 2020 với dày đặc các sự kiện quan trọng như thế này. Trong khuôn khổ khiêm tốn của bài viết này, Đội ngũ Coin68 hi vọng có thể giúp các bạn độc giả nắm được những sự kiện có ảnh hưởng lớn nhất đối với thị trường trong khoảng thời gian 12 tháng vừa qua.
Về phần dự đoán những xu hướng của năm 2021, vì bài đã rất dài, Coin68 xin hẹn các bạn trong một bài viết sắp tới, nơi chúng ta sẽ cùng lật mở những điều thú vị trong tương lai của thị trường tiền mã hóa.
Cho đến lúc đó, happy trading!
Đội ngũ Coin68
