Tiếp tục Series Tokenomics Research, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về cơ chế hoạt động của giao thức tín dụng Goldfinch và xem liệu token GFI của dự án đã được tích hợp hiệu quả chưa nhé.
Tokenomics Research #2: Nhìn nhận về tiềm năng của Goldfinch (GFI) trong thời gian tới
Giới thiệu về Goldfinch
Goldfinch (GFI) là một giao thức tín dụng phi tập trung, cho phép người dùng vay tiền điện tử nhưng không cần tài sản thế chấp.
Các giao thức tín dụng (lending) không còn xa lạ khi đã có rất nhiều cái tên lớn thành công như AAVE, Compound, MakerDAO… Tuy nhiên, hầu hết các giao thức vay và cho vay hiện nay đều yêu cầu người dùng phải thế chấp tài sản (thông thường là crypto) để vay, vì vậy, nó chỉ mới giải quyết được một phần nhu cầu thị trường.
Vay tín chấp (vay không cần tài sản thế chấp) là một thị trường hết sức tiềm năng và có market size cực kỳ lớn. Tuy nhiên, vay tín chấp mặc dù đã phổ biến trong tài chính truyền thống nhưng vẫn còn rất ít được nhắc đến trong crypto, nguyên nhân chính có lẽ là việc khó xác định được danh tính + uy tín của người vay. Điều này làm tăng rủi ro cho khoản vay, khiến nhiều công ty không muốn phát triển mảng này.
Bằng cách kết hợp nguyên tắc “tin cậy thông qua sự đồng thuận”, Goldfinch tạo ra một cách để đánh giá người vay dựa trên mức độ tín nhiệm thay vì dựa trên tài sản thế chấp.
Hiện tại, vì hoạt động dưới dạng tín chấp, Goldfinch chỉ giới hạn khách hàng của mình, tức bên vay (Borrower) là những tổ chức tín dụng trong tài chính truyền thống. Nói một cách dễ hiểu hơn, nhu cầu về vốn của các tổ chức tín dụng truyền thống (Ngân hàng, các bên cho vay tín chấp…) là rất lớn, trong khi tài sản thế chấp của họ có hạn. Để mở rộng thị trường và khách hàng, họ có thể vay tài sản crypto (USDC) sau đó quy đổi ra fiat trên thị trường truyền thống và cho vay lại.
Cách Goldfinch hoạt động
Trước khi phân tích sâu về tokenomics, mình muốn điểm qua một chút về cách Goldfinch hoạt động.
Cách Goldfinch hoạt động – Nguồn: Goldfinch
Các thành phần tham gia vào giao thức bao gồm: Bên vay (Borrower), Bên cung cấp vốn (Backer và Liquidity Provider), Người kiểm duyệt (Auditor). Để hiểu được vai trò của từng thành phần, mình sẽ giải thích sâu hơn về cách Goldfinch vận hành.
Đầu tiên, các Auditor sẽ chịu trách nhiệm kiểm tra uy tín, lịch sử tín dụng của Borrower, sau đó phê duyệt nếu họ đủ yêu cầu. Auditor sẽ phải thế chấp một lượng GFI nhất định để đảm bảo tính chính xác trong việc phê duyệt (nếu vi phạm sẽ bị phạt một phần hoặc toàn bộ GFI đã đặt cọc). Sau khi bỏ phiếu xong, Auditor sẽ được thưởng một phần GFI (do bên vay chi trả).
Borrower sẽ thiết lập các Borrower Pool, trong đó gồm các tham số như tổng số tiền sẽ vay, lãi suất, thời hạn trả, thời hạn thanh toán, phí trả chậm…
Để Borrower Pool hoạt động tốt và ổn định, thu hút được dòng vốn thì các điều kiện nói trên cần hợp lí, cân bằng giữa bên vay và bên cho vay => người tạo lập pool cần có trách nhiệm trong việc thiết lập pool. Thông thường, bên vay sẽ chọn ra một số người tạo lập pool. Những người này sẽ nhận thêm phần thưởng (được gọi là phí khởi tạo).
Sau khi các Borrower Pool được đề xuất, các Investor có thể cung cấp vốn cho Pool này thông qua 2 cách:
- Cung cấp trực tiếp với tư cách là Backer
- Cung cấp gián tiếp thông qua giao thức (tự động phân bổ vốn), với tư cách là Liquidity Provider.
Vậy hai vai trò trên có gì khác nhau? Để phân cấp rủi ro, Goldfinch đã tạo ra 2 vai trò nói trên. Backer chính là những người tự đưa ra quyết định cho vay sau khi đánh giá Borrower Pool, họ chịu rủi ro lớn nhất (Junior Tranche), vì vậy, họ sẽ được hưởng lợi nhuận cao hơn. Khi càng nhiều Backer ủng hộ một Borrower Pool, Pool đó có độ uy tín cao hơn => nguồn vốn của Liquidity Provider lúc này mới phân bổ nhiều hơn về Pool đó. => Liquidity Provider chịu rủi ro thấp hơn (Senior Tranche).
Khi người vay trả nợ, số tiền sẽ được thanh toán cho Senior Tranche trước, sau đó mới đến Junior Tranche (rủi ro cao hơn).
Tokenomics
Goldfinch có 2 loại token là GFI và FIDU, trong đó GFI là native token.
FIDU là token đại diện cho khoản tiền gửi của Liquidity Provider vào nhóm Senior Tranche. Khi các Liquidity Provider cung cấp tiền cho Senior Tranche, họ sẽ nhận được một lượng FIDU tương đương. FIDU có thể được quy đổi thành USDC trong Goldfinch với tỷ giá hối đoái dựa trên giá trị tài sản ròng của Senior Pool, trừ đi 0,5% phí rút tiền.
FIDU không có quá nhiều điều để nói. Token chính mà chúng ta quan tâm là GFI. GFI là token gốc của Goldfinch, tổng cung là 114.285.714 token. Hiện đã có hơn 22 triệu token lưu hành trên thị trường (theo dữ liệu của CoinmarketCap – Ngày 18/9/2022).
Tính năng
- Quản trị: GFI hodler có quyền tham gia quản trị dự án.
- Incentives: GFI sẽ được phân bổ cho những người tham gia cung cấp thanh khoản.
- Thưởng thêm cho các Backer, Auditor
- Staking: gồm backer staking & auditor staking. Cụ thể: Backer có thể staking GFI để báo hiệu sự ủng hộ của mình cho một Borrow Pool nhất định, Auditor sẽ cần staking GFI để đảm bảo trách nhiệm trong quá trình phê duyệt người vay.
- Grants: GFI có thể được dùng để tài trợ cho các ý tưởng hoặc đóng góp có ý nghĩa (do cộng đồng biểu quyết).
Phân bổ Token
Phân bổ token GFI – Nguồn: Goldfinch
Trong đó, anh em cần tập trung vào một số nhóm phân bổ sau:
Early Supporters: 21,6% được phân bổ cho một nhóm gồm hơn 60 người đã đầu tư 37 triệu USD để giúp xây dựng giao thức. Số token này sẽ bị khóa trong 6 tháng đầu, hạn chế chuyển nhượng trong 12 tháng và mở khóa dần trong 3 năm.
Early & Future Team: 28,4% được phân bổ cho nhóm Goldfinch ban đầu gồm hơn 25 nhân viên, cố vấn… Nhóm này sẽ bị khóa 4 hoặc 6 năm (với những người làm full-time) và 3 năm (với người làm part-time). Tất cả đều khóa trong 6 tháng đầu rồi mới trả dần, hạn chế chuyển nhượng trong 12 tháng.
Lịch mở khóa token
Lịch mở khóa token GFI – Nguồn: Goldfinch
Phân tích:
(1) Các quỹ đầu tư, nhà đầu tư và Team đã nắm số lượng 50% tổng cung. Đây là một con số tương đối lớn. Tuy nhiên, vì GFI ban đầu được dùng với vai trò quản trị, cho nên theo mình team và các quỹ đầu tư sẽ nắm phần nhiều chủ yếu vì mục đích định hướng dự án đúng theo mong muốn.
(2) Lịch trình mở khóa cho 50% token nói trên khá dài. Đây là yếu tố có ý nghĩa trong việc đồng hành dài hạn của Team và quỹ đầu tư với dự án.
(3) Mặc dù có kha khá tính năng, tuy nhiên bull-case GFI chưa lớn khi mà nguồn cầu đến chủ yếu từ việc mua để stake của Auditor và Backer (mình sẽ phân tích cụ thể ở phần dưới).
Flywheel cho GFI
GFI trong mô hình hoạt động của Goldfinch
Về cơ bản, Auditor và Borrower là những người có nhu cầu mua GFI, trong đó Auditor là người cần stake GFI lâu dài. Ngoài ra, Backer cũng có thể stake GFI để ủng hộ Borrower Pool. Như vậy, hiện tại, động lực mua và nắm giữ GFI chỉ đến chủ yếu từ Auditor và Backer.
Với flywheel như trên, để GFI có thể tăng giá, giao thức cần đảm bảo:
- Số lượng Auditor và Backer tăng nhanh, tương đương với phần thưởng cho họ đủ hấp dẫn.
- Lượng GFI mà các Auditor cần stake phải lớn, vừa để đảm bảo trách nhiệm của họ khi thực hiện công việc, vừa để tạo nguồn cầu cho GFI.
- Giao thức cần tạo ra động lực để người nắm giữ GFI tham gia việc quản trị + stake GFI.
- Giảm tỷ trọng GFI trả thưởng, thay vào đó là USDC.
Tuy nhiên, chỉ với một flywheel như trên vẫn còn là khá ít cho GFI. Hiện, giao thức đang có tổng TVL khoảng hơn 100 triệu USD, trong đó hơn 99 triệu USD đã được kích hoạt cho vay.
Một vài con số ấn tượng về Goldfinch
Revenue (Doanh thu) của giao thức trong 30 ngày gần đây nhất là hơn 100.000 USD. Với việc đang hoạt động tương đối hiệu quả, Goldfinch có thể triển khai những đề xuất nhất định cho GFI như sau:
(1) Cover Pool: Tương tự như Maple Finance, Goldfinch hoàn toàn có thể xây dựng Cover Pool để phòng ngừa rủi ro thanh lý của các khoản vay, nhất là khi họ hoạt động theo mô hình tính chấp. Cover Pool có thể hoạt động như sau: Người dùng cần mua GFI và cung cấp thanh khoản kết hợp giữa GFI và USDC theo tỷ lệ nhất định, trong đó GFI sẽ chiếm tỷ trọng nhỏ hơn.
Sở dĩ chúng ta không nên sử dụng toàn bộ GFI cho Cover Pool bởi vì bản chất đây là Pool bảo hiểm rủi ro, sẽ bị thanh lý trước hết khi xảy ra sự cố, nếu như chúng ta dùng GFI làm tài sản sẽ dẫn đến hai hệ quả:
- GFI bị bán tháo ồ ạt khi Cover Pool kích hoạt
- GFI giảm giá => tổng giá trị Cover Pool giảm xuống, kém hiệu quả
(2) Mô hình ve-GFI: Theo mình, giao thức có thể cho phép holder GFI stake nhận ve-GFI để vừa khuyến khích quyền quản trị, vừa được chia một phần fee thu được từ hoạt động hoặc giảm fee đối với các Borrower.
Tình hình nắm giữ token
Dữ liệu về top holder của GFI – Nguồn: Nansen (18/9/2022)
Có thể thấy hầu như các ví top holder GFI đều đang chưa có động thái gì lớn và vẫn giữ token ở nguyên trong ví. Số token giảm nhiều nhất chủ yếu đến từ ví phát airdrop cho người dùng và ví staking.
Dữ liệu về Volume và tổng số lệnh trade token GFI – Nguồn: Nansen (18/9/2022)
Anh em có thể thấy volume giao dịch và số lượng giao dịch của GFI đều đang rất thấp. Điều này cho thấy các ví lớn vẫn không có động thái xả. Chủ yếu giao dịch đến từ nhà đầu tư/trader nhỏ lẻ.
Tạm kết
GFI là token có vai trò nhất định trong nền kinh tế của giao thức Goldfinch, tuy nhiên còn nhiều điểm cần tiếp tục xây dựng và hoàn thiện để tạo ra một flywheel hoàn hảo hơn. Cá nhân mình vẫn đưa GFI vào diện theo dõi vì nhiều lý do, trong đó có việc Goldfinch là dự án khá chỉnh chu, được nhiều quỹ đầu tư lớn ủng hộ và đang vận hành, xây dựng ổn định. Nếu thời gian tới, dự án tiếp tục cải thiện tokenomic thì mình nghĩ đây cũng sẽ là một cơ hội để anh em có thể nghiên cứu, nắm bắt.
Hẹn gặp lại anh em trong các bài viết tiếp theo!
Poseidon
Xem thêm các bài viết khác của tác giả Poseidon:
