Celestia - Dự án tiên phong trong xây dựng Modular Blockchain

Modular Blockchain được kỳ vọng là một trong những bước phát triển tiếp theo, giúp khắc phục những hạn chế của blockchain “cũ”. Trong số các dự án đang phát triển theo hướng này, Celestia là cái tên khá nổi bật. Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về giải pháp, cơ chế hoạt động của Celestia blockchain.

Tìm hiểu về Celestia

Celestia là một modular blockchain, có mục tiêu xây dựng một lớp dữ liệu khả dụng có khả năng mở rộng. Celestia mở rộng quy mô bằng cách tách riêng việc thực thi (execution) khỏi sự đồng thuận (consensus).

Để hiểu về những gì mà Celestia đang hướng đến, anh em cần phân biệt được Monolithic Blockchain và Modular Blockchain.

Monolithic Blockchain (Bitcoin, Ethereum, Solana…) là dạng blockchain thực hiện toàn bộ các công việc Consensus (cơ chế đồng thuận), Data Availability (Tính khả dụng dữ liệu) và Execution (Thực thi) trên cùng một Layer. Điều này khiến cho Monolithic Blockchain luôn không thể giải quyết được trọn vẹn tam đề của blockchain (nếu muốn tăng khả năng mở rộng, phải hy sinh tính bảo mật hoặc phân quyền và ngược lại…).

Modular Blockchain chính là blockchain phát triển theo hướng mới, chia tách 3 thành phần cốt lõi nói trên và xử lý trên các Layer khác nhau, từ đó đảm bảo khả năng mở rộng, tính bảo mật và phân quyền.

Nếu anh em muốn tìm hiểu chi tiết hơn, có thể xem bài viết về Monolithic Blockchain và Modular Blockchain.

Ý tưởng cốt lõi của Celestia là tách riêng việc thực hiện giao dịch khỏi lớp đồng thuận. Việc này sẽ giúp cho lớp đồng thuận chỉ phải chịu trách nhiệm trong việc “đặt hàng các giao dịch” và đảm bảo tính khả dụng của dữ liệu.

So sánh giữa Monolithic Blockchain và Modular Blockchain – Nguồn: Celestia

Từ góc độ kỹ thuật, Celestia là Layer-1 được rút gọn chỉ thực hiện những việc cốt lõi mà Layer-1 cần làm, theo một cách mở rộng: đặt hàng các giao dịch và cung cấp dữ liệu. Celestia chỉ đặt hàng và xuất bản bất kỳ dữ liệu tùy ý nào mà các nhà phát triển và người dùng đưa vào, và không thực hiện bất kỳ tính toán nào. Nhờ vậy, Celestia đảm bảo khả năng mở rộng mà vẫn duy trì được sự bảo mật và phân quyền.

Vì không có môi trường hợp đồng thông minh trực tuyến trong Celestia, nên tất cả việc thực hiện đều diễn ra ngoài chuỗi (off-chain), sử dụng các công nghệ của Optimistic Rollups.

Tóm lại, anh em có thể hiểu đơn giản, mô hình hoạt động của Celestia là sự kết hợp giữa Layer gốc, các Layer-2 để xử lý giao dịch và có kết cấu kết tương tự như Cosmos (cho phép người dùng, dự án xây dựng các chuỗi off-chain).

Celestia dựa trên hai công nghệ chính:

Optimistic Rollups: Điều này cho phép các nhà phát triển tạo chuỗi xác định môi trường thực thi ngoài chuỗi của riêng họ, trong khi sử dụng Celestia cho dữ liệu trên chuỗi và sự đồng thuận.
Bằng chứng về tính khả dụng của dữ liệu: Điều này giúp Celestia có thể mở rộng quy mô để lưu trữ và đạt được sự đồng thuận về khối lượng lớn dữ liệu mà không cần các nút phải tự tải xuống tất cả dữ liệu để xác minh chuỗi.

Những cập nhật quan trọng

Celestia bắt đầu được xây dựng vào năm 2019, ban đầu mang tên LazyLedger. Tháng 03/2021, Celestia đã thành công trong việc huy động 1,5 triệu USD vòng Seed. Những cái tên tham gia thời điểm đó bao gồm: Binance Labs, Maven 11, KR1, Signature Ventures, Divergence Ventures

Trong khoảng thời gian từ 06/2021 đến nay, dự án đã tập trung vào việc triển khai thử nghiệm để hoàn thiện sản phẩm:

Tháng 06/2021, dự án chính thức ra mắt MVP.
Tháng 12/2021, dự án triển khai Devnet.
Tháng 5/2022, triển khai Mamaki Testnet.

Đội ngũ phát triển

Đội ngũ xây dựng Celestia gồm nhiều cái tên nổi bật như:

Mustafa Al-Bassam: người trước đây đã đồng sáng lập Chainspace , một nền tảng hợp đồng thông minh đã được Facebook mua lại .
John Adler: là chuyên gia nghiên cứu về các phương pháp mở rộng Layer-2 của ConsenSys, đồng thời cũng tham gia xây dựng Ethereum 2.0.
Ismail Khoffi: kỹ sư nghiên cứu cao cấp về blockchain, từng làm việc tại các công ty nổi tiếng như Tendermint, Google UK…

Tạm kết

Celestia hiện tại chủ yếu vẫn đang trong giai đoạn phát triển sản phẩm. Với việc triển khai testnet, dự án đang tiến dần đến thời điểm chính thức đưa vào hoạt động. Hiện, Celestia chưa tiến hành thêm vòng gọi vốn nào, tuy nhiên mình dự đoán sắp tới khi testnet hoàn thành và mainet ra mắt, dự án sẽ tiếp tục gọi thêm vốn ở các vòng tiếp theo.

Trong thời gian này, anh em có thể tranh thủ tham gia các chương trình chạy node testnet để nhận được retroactive. Dù chưa chính thức đi vào hoạt động nhưng Celestia cũng đang là một trong những dự án dẫn đầu trong một ngách hoàn toàn mới. Vì vậy, chúng ta có quyền chờ đợi và kỳ vọng sự bùng nổ của nó như những Solana, Avalanche…

Ngoài ra, anh em có thể tìm hiểu thêm về Fuel Network, cũng là một dự án đang xây dựng theo hướng modular blockchain.

Coin68 sẽ tiếp tục cập nhật các thông tin liên quan đến Celestia sớm nhất đến anh em! Hẹn gặp lại trong các bài viết tiếp theo.

Poseidon

Xem thêm các bài viết khác của tác giả Poseidon: