Sàn giao dịch phi tập trung đang ngày càng phát triển trong thị trường tiền mã hóa. Một tính năng thực sự đột phá mà mới đây đã xuất hiện là Concentrated Liquidity Market Maker (tạm dịch: nhà tạo lập thanh khoản tập trung). Vậy Concentrated Liquidity Market Maker (CLMM) là gì?Hãy tìm hiểu chi tiết về CLMM qua bài viết dưới đây cùng Coin68 nhé!
Concentrated Liquidity Market Maker (CLMM) là gì? Top 3 dự án sử dụng thanh khoản tập trung trong thị trường Crypto
Concentrated Liquidity Market Maker là gì?
Concentrated Liquidity Market Maker (CLMM) là một loại thuật toán tiên tiến dùng trong nền tảng AMM DEX. Nó cho phép các nhà cung cấp thanh khoản tập trung vào các phạm vi giá cụ thể để tăng tính thanh khoản của cặp token.
"Concentrated liquidity" đề cập đến khả năng của nhà cung cấp thanh khoản (LPs) để chọn một phạm vi giá cụ thể trên đường cong giá để cung cấp thanh khoản.
- Theo Yenwen Feng - Co-founder của Perpetual Protocol.
Trong mô hình này, các nhà cung cấp thanh khoản sẽ chỉ cung cấp thanh khoản trong khoảng giá cụ thể mà giao dịch thường diễn ra, thay vì cung cấp cho toàn bộ giá tài sản trên thị trường.
Ví dụ: Cặp stablecoin USDT/USDC chỉ chạy trong khoảng từ $0.95 - $1.05 nên thanh khoản nằm ngoài vùng đó sẽ không được cung cấp thanh khoản và không tạo ra phần thưởng cho nhà cung cấp thanh khoản.
Theo mô hình Uniswap V3, các nhà cung cấp thanh khoản có thể lựa chọn khoảng giá nhỏ hơn mà họ muốn và phân bổ tài sản của họ trong khoảng giá đó. Sau khi cung cấp thanh khoản, các nhà cung cấp sẽ nhận lại NFT đại diện cho cặp token, khối lượng và khoảng giá mà họ đã cung cấp thanh khoản.
Cơ chế thanh khoản tập trung CLMM cho phép các liquidity provider có khả năng rút tiền và nhận phí giao dịch của họ bất kỳ lúc nào, không cần chờ đợi.
Các liquidity provider có thể kết hợp bất kỳ lượng thanh khoản riêng lẻ nào trong một pool và thu phí giao dịch theo tỷ lệ nhà cung cấp thanh khoản đã cung cấp cho khoảng giá cụ thể.
Tác dụng của mô hình hoạt động của CLMM
AMM là một thuật toán phổ biến nhất được sử dụng bởi các nền tảng DEX trong DeFi hiện nay. Thuật toán này được gọi là Trình tạo lập thị trường tự động.
Phương trình cổ điển của AMM: x*y=k
AMM sử dụng phương trình cổ điển x*y=k để quản lý thanh khoản. Điều này đồng nghĩa với việc phân phối đồng đều tài sản trên toàn đường cong giá. Trong phương trình này, giá trị k là hằng số, trong khi x và y thể hiện tính thanh khoản của hai loại tiền mã hóa tương ứng trong một cặp giao dịch. Tất cả thanh khoản trong AMM đều nằm trong khoảng từ 0 đến vô cực (0, ∞).
Mô hình AMM được sử dụng trong nhiều DEX hàng đầu hiện nay như Uniswap V2, SushiSwap, Bancor, Pancake, Raydium, Quickswap, và nhiều nền tảng DEX khác.
Mô hình AMM được sử dụng trong nhiều DEX hàng đầu hiện nay như Uniswap V2, SushiSwap, Bancor, PancakeSwap, Raydium, Quickswap, và nhiều nền tảng DEX khác.
Để hiểu chi tiết về AMM, bạn có thể tham khảo tại đây: Automated Market Maker (AMM) là gì?
Tuy nhiên, với mô hình này, khả năng thanh khoản của sàn DEX thường rất mỏng và phân tán nên tỉ lệ spread của giá token khi giao dịch sẽ trượt khá lớn, gây ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng,
Để giải quyết vấn đề này thì mô hình Concentrated Liquidity Market Maker (CLMM) được tạo ra.
Cách CLMM hoạt động
Khi giá token nằm trong một phạm vi giá cụ thể, mô hình Concentrated Liquidity Market Maker (CLMM) bắt đầu tổng hợp thanh khoản trong khoảng đó và tiến hành tính phí giao dịch. Mỗi nhà cung cấp thanh khoản sẽ được thưởng một phần của phí này, phụ thuộc vào tỷ lệ đóng góp của họ vào tổng thanh khoản trong phạm vi giá đó.
Khi giá token di chuyển lên và xuống, các nhà cung cấp thanh khoản khác nhau sẽ tham gia để thực hiện các giao dịch. Điều này có nghĩa rằng người dùng có thể thực hiện giao dịch của họ trên tổng thanh khoản được tạo bởi tất cả các vị trí thanh khoản trong phạm vi giá hiện tại, và không có sự phân biệt cho nguồn thanh khoản cụ thể mà họ đang sử dụng.
Mô hình mới của việc tổng hợp thanh khoản mang lại nhiều lợi ích cho cả nhà cung cấp thanh khoản và những người tham gia giao dịch. Hiện nay, nhà cung cấp thanh khoản có khả năng phân bổ vốn cho các khoảng giá ưa thích của họ, tập trung vốn để tối ưu hóa thu nhập từ phí giao dịch và sử dụng thanh khoản một cách hiệu quả hơn. Đồng thời, người giao dịch được hưởng lợi từ tính thanh khoản sâu hơn khi cần thiết nhất và cũng giảm được tỷ lệ trượt giá (slippage rate) cao cho người dùng.
Những lợi ích và hạn chế của mô hình thanh khoản tập trung
Trong cơ chế thanh khoản tập trung (CLMM), khi giá di chuyển ra khỏi phạm vi giá đã định trước, vị thế của người dùng sẽ chuyển sang trạng thái không hoạt động. Chỉ khi giá giao dịch của pool giảm xuống phạm vi do người dùng chỉ định, thì nguồn cung cấp thanh khoản đó mới được sử dụng.
Điều này giúp tối ưu hóa vốn đầu tư và giảm rủi ro cho nhà cung cấp thanh khoản, do đó, đem lại lợi ích cao hơn so với mô hình AMM truyền thống trong DeFi. Tuy nhiên, CLMM không phù hợp với những đồng token có độ biến động giá cao.
Với tính năng thanh khoản tập trung này, nhà cung cấp thanh khoản có thể kiếm được phần phí và phần thưởng cao hơn và có thể giữ số vốn tiết kiệm được bên ngoài, đầu tư vào các tài sản khác nhau, gửi ở nơi khác trong DeFi.
Tính thanh khoản cao hơn xung quanh giá thực tế của cặp token có nghĩa là giúp cho các nhà giao dịch có thể mua bán một lượng lớn các đồng tiền mà không ảnh hưởng đến giá của chúng. Điều này đem lại lợi ích cho các nhà giao dịch khi tìm kiếm tính thanh khoản trong các thị trường DeFi.
Top những dự án sử dụng thanh khoản tập trung
Uniswap
Uniswap V3
Uniswap là một nền tảng giao dịch phi tập trung (DEX) dựa trên blockchain Ethereum, cho phép người dùng trao đổi các token ERC-20 với nhau mà không cần thông qua trung gian trung tâm.
Uniswap v3 là phiên bản mới nhất của nền tảng này, có nhiều thay đổi quan trọng, bao gồm tập trung thanh khoản hơn, nhiều hạng mức phí khác nhau, Oraclgnfdsdasgnfdagfdge dễ tích hợp, sử dụng L2 Optimism để giảm phí giao dịch trên Ethereum, biến các vị thế của nhà cung cấp thanh khoản thành NFT, và cho phép LP tạo lập thị trường ở các mức giá tùy chọn.
Uniswap v3 hy vọng sẽ cung cấp lợi thế cạnh tranh mới và giúp các nhà cung cấp thanh khoản tối đa hóa lợi nhuận. Cuối cùng, Uniswap v3 được tích hợp với giải pháp mở rộng quy mô lớp 2 Optimism để giảm phí giao dịch.
Cetus Protocol
Cetus Protocol
Cetus Protocol là một nền tảng giao dịch tài sản điện tử (AMM-DEX) sử dụng cơ chế Concentrated Liquidity Market Maker (thanh khoản tập trung). Nền tảng này được xây dựng và phát triển trên hệ sinh thái Sui và Aptos.
Mục tiêu của Cetus Protocol là xây dựng một mạng lưới thanh khoản mạnh mẽ và linh hoạt nhằm mang lại trải nghiệm giao dịch tốt nhất cho người dùng DeFi.
Orca
Dự án Orca
Dự án Orca là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) nổi bật được phát triển trên nền tảng Blockchain Solana. Nó cung cấp một nơi để người dùng trao đổi các loại Token một cách rẻ hơn và nhanh chóng hơn so với các sàn DEX khác trên Ethereum. Dự án Orca quan tâm đến trải nghiệm của người dùng và hỗ trợ các loại native token và stablecoin khác trên hệ sinh thái Solana.
Ngoài ra, dự án Orca cung cấp cơ chế thanh khoản tập trung gọi là Whirlpools. Thay vì sử dụng cơ chế Liquidity Pool thông thường, các nhà cung cấp thanh khoản trong Whirlpools cạnh tranh để nhận phí giao dịch và Token Emission.
Tổng kết
Qua bài viết trên, Coin68 đã cung cấp các thông tin về cách mà Concentrated Liquidity Market Maker hoạt động. Mô hình này hỗ trợ rất nhiều cho thị trường DeFi nên có lẽ trong tương lai, các dự án về DEX sẽ áp dụng mô hình CLMM vào việc xây dựng và phát triển. Hy vọng bài viết này giúp ích cho các bạn trong quá trình đầu tư. Chúc các bạn thành công!
Lưu ý: Coin68 không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của các bạn. Chúc các bạn thành công và kiếm được thật nhiều lợi nhuận từ thị trường tiềm năng này!
