Celestia là gì? Tìm hiểu về dự án tiên phong trong xây dựng Modular Blockchain

Modular Blockchain được kỳ vọng là một trong những bước phát triển tiếp theo, giúp khắc phục những hạn chế của blockchain “cũ”. Trong số các dự án đang phát triển theo hướng này, Celestia là cái tên khá nổi bật. Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về giải pháp, cơ chế hoạt động của Celestia blockchain.

Celestia – Dự án tiên phong trong xây dựng Modular Blockchain

Celestia là gì?

Celestia là một modular blockchain, có mục tiêu xây dựng một lớp dữ liệu khả dụng có khả năng mở rộng. Celestia mở rộng quy mô bằng cách tách riêng việc thực thi (execution) ra khỏi sự đồng thuận (consensus). 

Celestia là gì?

Nhờ vậy, Celestia Blockchain có thể tạo ra một môi trường phi tập trung cho các blockchain có thể phát triển và hoạt động hiệu quả tố bằng phương thức chia sẻ nhiều tác vụ cho nhiều mạng lưới được liên kết với nhau. 

Bởi vì tính đặc trưng của công nghệ Modular, Celestia blockchain tập trung hỗ trợ, mở rộng quy mô và tính bảo mật cho các ứng dụng của Web3.

Điểm nổi bật của Celestia

Cách vận hành

Cách vận hành của Celestia Blockchain tương tự mạng lưới điện, ngoại trừ thay vì cung cấp điện, Celestia cung cấp tài nguyên thiết yếu để cung cấp năng lượng cho blockchain có thể hoạt động như: sự đồng thuận và tính sẵn có của dữ liệu (data avaibility). Tương tự như cách bất kỳ ai cũng có thể cắm vào lưới điện để cấp nguồn cho thiết bị của họ, bất kỳ ai cũng có thể cắm vào mạng của Celestia để cấp nguồn cho chuỗi khối của riêng họ. Token Celestia là loại tiền bạn sử dụng để thanh toán tiền điện.

Mô hình vận hành đơn giản hóa của Celestia Blockchain

Cách vận hành của Celestia Blockchain được hiểu đơn giản như sau:

• Lớp đồng thuận sẽ được đảm nhiệm bởi Celestia blockchain.
• Lớp thực thi tồn tại trên blockchain của riêng nó, cho phép tối ưu hóa và chuyên môn hóa cho các trường hợp sử dụng cụ thể.

Đặc tính riêng

• Dễ dàng phát triển các ứng dụng: giảm chi phí triển khai và duy trì blockchain của riêng
• Cung cấp tính linh hoạt: có khả năng tùy chỉnh cho phù hợp nhu cầu người dùng.
• Tăng cường khả năng mở rộng: cho phép truy cập vào các ứng dụng web3 cho mọi người có nhiều không gian khối hơn.

Phân biệt Monolithic Blockchain và Modular Blockchain

Celestia là một modular blockchain, có mục tiêu xây dựng một lớp dữ liệu khả dụng có khả năng mở rộng. Celestia mở rộng quy mô bằng cách tách riêng việc thực thi (execution) khỏi sự đồng thuận (consensus).

Monolithic Blockchain (Bitcoin, Ethereum, Solana…) là dạng blockchain thực hiện toàn bộ các công việc Consensus (cơ chế đồng thuận), Data Availability (Tính khả dụng dữ liệu) và Execution (Thực thi) trên cùng một Layer. Điều này khiến cho Monolithic Blockchain luôn không thể giải quyết được trọn vẹn tam đề của blockchain (nếu muốn tăng khả năng mở rộng, phải hy sinh tính bảo mật hoặc phân quyền và ngược lại…).

Modular Blockchain là blockchain phát triển theo hướng mới, chia tách 3 thành phần cốt lõi nói trên và xử lý trên các Layer khác nhau, từ đó đảm bảo khả năng mở rộng, tính bảo mật và phân quyền.

Ý tưởng cốt lõi của Celestia là tách riêng việc thực hiện giao dịch khỏi lớp đồng thuận. Việc này sẽ giúp cho lớp đồng thuận chỉ phải chịu trách nhiệm trong việc “đặt hàng các giao dịch” và đảm bảo tính khả dụng của dữ liệu.

So sánh giữa Monolithic Blockchain và Modular Blockchain – Nguồn: Celestia

Từ góc độ kỹ thuật, Celestia là Layer-1 được rút gọn chỉ thực hiện những việc cốt lõi mà Layer-1 cần làm, theo một cách mở rộng: đặt hàng các giao dịch và cung cấp dữ liệu. Celestia chỉ đặt hàng và xuất bản bất kỳ dữ liệu tùy ý nào mà các nhà phát triển và người dùng đưa vào, và không thực hiện bất kỳ tính toán nào. Nhờ vậy, Celestia đảm bảo khả năng mở rộng mà vẫn duy trì được sự bảo mật và phân quyền.

Vì không có môi trường hợp đồng thông minh trực tuyến trong Celestia, nên tất cả việc thực hiện đều diễn ra ngoài chuỗi (off-chain), sử dụng các công nghệ của Optimistic Rollups.

Tóm lại, anh em có thể hiểu đơn giản, mô hình hoạt động của Celestia là sự kết hợp giữa Layer gốc, các Layer-2 để xử lý giao dịch và có kết cấu kết tương tự như Cosmos (cho phép người dùng, dự án xây dựng các chuỗi off-chain). 

Celestia dựa trên hai công nghệ chính:

• Optimistic Rollups: Điều này cho phép các nhà phát triển tạo chuỗi xác định môi trường thực thi ngoài chuỗi của riêng họ, trong khi sử dụng Celestia cho dữ liệu trên chuỗi và sự đồng thuận.
• Bằng chứng về tính khả dụng của dữ liệu:  Điều này giúp Celestia có thể mở rộng quy mô để lưu trữ và đạt được sự đồng thuận về khối lượng lớn dữ liệu mà không cần các nút phải tự tải xuống tất cả dữ liệu để xác minh chuỗi.

 Lộ trình phát triển của Celestia

Lộ trình phát triển của Celestia Blockchain

Celestia bắt đầu được xây dựng vào năm 2019, ban đầu mang tên LazyLedger. Tháng 05/2021, dự án đổi tên thành Celestia và tập trung vào việc triển khai thử nghiệm để hoàn thiện sản phẩm:

• Tháng 06/2021: Dự án chính thức ra mắt MVP. 
• Tháng 12/2021: Dự án triển khai Devnet. 
• Tháng 05/2022: Triển khai Mamaki Testnet.
• Tháng 09/2022: Triển khai Incentivied Tesnet.
• Tháng 10/2023: Triển khai Mainnet.

Đội ngũ phát triển

Đội ngũ xây dựng Celestia gồm nhiều cái tên nổi bật như:

• Mustafa Al-Bassam: người trước đây đã đồng sáng lập Chainspace , một nền tảng hợp đồng thông minh đã được Facebook mua lại .
• John Adler: là chuyên gia nghiên cứu về các phương pháp mở rộng Layer-2 của ConsenSys, đồng thời cũng tham gia xây dựng Ethereum 2.0.
• Ismail Khoffi: kỹ sư nghiên cứu cao cấp về blockchain, từng làm việc tại các công ty nổi tiếng như Tendermint, Google UK,…

Nhà đầu tư

Vào tháng 03/2021, Celestia đã huy động thành công 1,5 triệu USD tại vòng Seed với sự tham gia của các quỹ đầu tư như Binance Labs, Maven 11, KR1, Signature Ventures, Divergence Ventures. Tiếp đó, vào tháng 10/2022, dự án  tiếp tục kêu gọi thành công 55 triệu USD dẫn đầu bởi Polychain Capital và Bain Capital cùng với Coin Base Ventures, Jump Crypto, Delphi Digital.

Tokenomics

Tỷ lệ phân bổ và lịch phát hành token

Tỷ lệ phân bổ token TIA

Token TIA được phân bổ và phát hành như sau:

• Core Contributors - 17,6%: Khóa trong vòng 12 tháng sau đó phát hành 33% tại tháng đầu tiên, 67% còn lại vesting tuyến tính trong 3 năm. 
• Seed Round - 15,9%: Khóa trong vòng 12 tháng sau đó phát hành 33% tại tháng đầu tiên, 67% còn lại vesting tuyến tính trong 2 năm. 
• Series A&B - 19,7%: Khóa trong vòng 12 tháng sau đó phát hành 33% tại tháng đầu tiên, 67% còn lại vesting tuyến tính trong 2 năm. 
• R&D và Ecosystem - 26,8%: Mớ khóa 25% tại TGE, 75% còn lại sẽ vesting từ 1 đến 4 năm. 
• Public Allocation - 20%: Bao gồm Genensis Drop và Incentivized Testnet (7,4%) và Future Initiatives (12,6%). Tất cả đều mở khóa 100% tại TGE.

Lịch phát hành token TIA

Token use case

Token TIA được sử dụng cho các mục đích sau:

• Trả phí cho các blogspace.
• Boostrap cho có rollup mới.
• Stake nhằm bảo vệ mạng lưới.
• Quản trị.

Celestia airdrop

Vào ngày 26/09/2023, Celestia đã công bố thông tin về chương trình airdrop mới nhất của họ. Theo thông báo này, dự án đã thực hiện snapshot vào ngày 01/01/2023 để xác định những người đủ điều kiện tham gia airdrop và đã có khoảng 7.579 lập trình viên và 576.653 địa chỉ ví on-chain đáp ứng điều kiện nhận airdrop token TIA.  

Celestia airdrop

Ngoài việc thông báo airdrop cho người dùng, Celestia còn tiết lộ thêm về các điều kiện để nhận được airdrop từ dự án, bao gồm: 

• Là nhà phát triển và researcher, bao gồm cả những người đã đóng góp cho cộng đồng Publics Good và hạ tầng chính của Eth Research. 
• Những địa chỉ ví  hoạt động tích cực trên blockchain Ethereum và các layer 2. 
• Đã stake và sử dụng IBC relayer trên mạng lưới Cosmos Hub và Osmosis. 

Thời gian claim token TIA  sẽ kéo dài đến 07:00 PM ngày 17/10/2023  theo giờ Việt Nam. Để kiểm tra xem ví của mình có đủ điều kiện nhận airdrop hay không, bạn có thể truy cập vào https://genesis.celestia.org/ . 

Tạm kết

Thông qua bài viết tổng quan về dự án Celestia trên đây, Coin68 hy vọng bạn đọc sẽ nắm được những thông tin cơ bản về dự án này để tự đưa ra quyết định đầu tư cho riêng mình. Chúc bạn đầu tư thành công!

Lưu ý: Thông tin trong bài viết không được xem là lời khuyên đầu tư, Coin68 không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định nào của các bạn.