Thời gian gần đây Terra (LUNA) có rất nhiều thông báo khủng liên quan đến các con số cũng… rất khủng. Mình cũng khá thắc mắc về mô hình mới này, nên cũng đã đảo qua một vài thống kê, dưới đây là những gạch đầu dòng để anh em quan tâm LUNA có thể có những góc nhìn riêng cho mình nhé!
Xem thêm:
- Terra sắp đốt thêm 1,1 tỷ USD LUNA, tái phát hành dưới dạng stablecoin UST
- Giá LUNA và TVL của hệ sinh thái Terra đồng loạt lập ATH mới
Cơ chế mint-burn có lỗ hổng nào không?
Đầu tiên chúng ta đến với câu hỏi UST được tạo ra bằng cách nào? Để dễ hình dung, anh em sẽ có 2 bên bàn cân gồm LUNA (đồng để điều phối) và UST (stablecoin).
- Nếu UST > 1 USD: Hệ thống sẽ burn (huỷ khỏi lưu thông) LUNA với giá trị tương ứng ở thời điểm đó, để phát hành thêm UST. Khi cung tăng lên, UST sẽ tự động giảm về 1u. Ví dụ, UST có giá 1,01 USD, LUNA có giá 10 USD. Bạn mua 100 USD LUNA (tức 10 LUNA) để huỷ khỏi lượng cung. Lúc này, bạn mint ra 100 UST, bán 100 UST thu về 101 USD và lãi 1%.
- Nếu UST < 1 USD: Hệ thống bây giờ sẽ đem UST redeem (hiểu nôm na là đi đòi) lại LUNA. Việc này sẽ làm UST giảm cung, từ đó giúp tăng và neo về vùng 1 USD. Ví dụ, UST có giá 0,99 USD. Bạn mua 100 UST tốn 99 USD, redeem lại LUNA với tỷ giá thị trường là 10 USD thì sẽ nhận được 10 LUNA. Bạn đem bán 10 LUNA này nhận lại 100 USD, từ có lãi 1 USD so với 99 USD đã bỏ ra ban đầu.
Thoạt nghe qua thì chúng ta thấy UST được bảo chứng hợp lý đó, nhưng điều gì xảy ra nếu LUNA được burn để mint thật nhiều UST. Khi đó dòng người đổ xô fomo vào LUNA và với Narratives là “nguồn cung đang được giảm” thì giá sẽ càng tăng mạnh, lúc này, 1 LUNA sẽ mint ra được nhiều UST hơn. Cũng từ ví dụ ở trên, nếu 1 LUNA bây giờ tăng lên 100 USD, bạn chỉ mất 1 LUNA để mint ra 100 UST.
Lượng UST này tiếp tục được xoay vòng để nạp vào LUNA để tạo thêm đà tăng. Nhưng câu hỏi đặt ra là liệu đến một ngày dòng tiền từ LUNA chốt lời và đổ sang các stablecoin khác như USDC hay USDT thì sao? UST đã được mint ra trước đó sẽ được bảo chứng bằng gì? Mình nghĩ là bằng niềm tin, vì USD cũng được bảo chứng bằng niềm tin.
DAI của MakerDAO xử lý vấn đề này bằng cách dự trữ một lượng % lớn USDC trong Treasury của mình để bảo chứng. Tuy nhiên đây vẫn không phải là lựa chọn tốt, vì USDC là đồng stablecoin tập trung và có quyền đóng băng một ví bất kỳ.
Nhưng đó là một câu chuyện khác, và có thể anh em đọc đến đây đang nhảy ra từ khoá “Bitcoin”. Cứ bình tĩnh nhé, giờ thì hãy trở lại với câu hỏi tiếp theo liên quan đến UST.
20% lãi suất từ Anchor Protocol?
Nếu bạn thắc mắc vì sao Terra bơm khẩn cấp 450 triệu USD cho quỹ Treasury của Anchor Protocol (ANC), hãy theo dõi đồ thị dưới đây.
Dễ dàng nhận thấy, sự phân tách vô cùng rõ ràng giữa nhu cầu gửi/deposit UST vào (để hưởng lãi 20%) và nhu cầu vay/borrow UST để sử dụng.
Với mô hình của Anchor, họ sẽ có 2 nguồn thu chính (a) lãi từ các tài sản bAsset người dùng thế chấp vào (hiểu nôm na là tài sản này được đi staking để tạo thêm yield cho Anchor) và (b) lãi từ việc cho vay. Một vài nguồn thu “khác” ví dụ như airdrop, phí thanh lý.
Đầu bên kia, chi phí sẽ là 19-20% trả cho người dùng gửi UST.
Như vậy, phép tính bây giờ sẽ là 8% (lãi từ các tài sản Asset) + 12,6% (lãi Anchor cho vay) x 50% (vì người dùng chỉ thường được vay tối đa 50% lượng tiền họ đã thế chấp). Phép tính này đưa ra một con số xấp xỉ 14-15%.
Đó là dòng tiền thu vào, nhưng ở đầu dòng tiền ra, con số là 19,5% -> mô hình này của Anchor khiến họ bị “thâm hụt” 4-5% trên mỗi 1 USD họ thu hút được.
Và đó là lí do Anchor nghĩ ra một đề xuất, đó là dùng ANC để thưởng thêm cho người vay, kích thích thêm doanh thu từ người đi vay UST. Và đề xuất này chắc chắn sẽ tăng lực bán đè lên ANC.
Giải thích câu hỏi vì sao Terra phải bơm tiền cho quỹ Treausry của Anchor, tất nhiên là để bù lắp cho khoảng chênh 4-5% đã đề cập ở trên.
Some quick stats:$UST mcap today: $14.1b
Anchor deposits: $9.4b$LUNA price: $98When $LUNA was at ATH ($103) in December the $UST mcap was at $9.9b and Anchor deposits: $5b.
This tells us two things:
-Anchor yield reserve draining faster
-A new $LUNA ATH seems very likely— Route 2 FI (@Route2FI) March 9, 2022
Với tình hình hiện tại, LUNA sẽ tiếp tục được bơm nhờ hơi thở của UST và lượng Yield Reserve sẽ tiếp tục được hút cạn để thưởng cho người dùng. Anh em có thể hiểu điều này giống việc đốt tiền để educate cách người dùng mint ra UST vậy.
Câu hỏi đặt ra, liệu mức lãi 20% từ Anchor Protocol có thực sự là lãi? Hay đơn giản đó là bù đắp cho rủi ro việc bạn hodl UST? UST được mint ra nhiều, vậy thì giờ hãy nói về use case của stablecoin này nhé!
Tính ứng dụng của UST
Vốn hoá thị trường của UST hiện đang dao động quanh 15 tỷ USD và không có dấu hiệu dừng lại.
Tuy nhiên, như đã đề cập ở phần trước, 10 tỷ UST là con số được deposit vào Anchor Protocol. Như vậy, phát hành ra 15 tỷ thì đã có 10 tỷ bị kẹt trong ngân hàng và nằm im để chờ hưởng lãi, trong 10 tỷ này thì phân phối ra được 2 tỷ UST (dưới dạng cho vay). Như vậy, ta có thể nói 8 tỷ UST đang KHÔNG được luân chuyển và 8/15 là tỷ lệ nhiều anh em cần chú ý và theo dõi, vì nó phản ảnh được tính “ứng dụng” của UST.
Trong 7 tỷ đang lưu thông còn lại và toả đi các chain khác, phần lớn được stake trong các pool thanh khoản để hưởng mức yield cao từ chính LUNA. Bằng chứng là rất nhiều volume giao dịch của UST thường đến từ các cặp stablecoin. Điều này phản ánh việc đội ngũ đang nỗ lực để neo đậu giá của đồng UST của mình, thay vì nghĩ đến định hướng sử dụng UST cho việc giao dịch giống như DAI làm với ETH và BTC.
Anh em nào quan tâm việc farm các cặp stablecoin thì có thể tìm hiểu sâu hơn trong bài chia sẻ dưới đây nhé!
>> Xem thêm: Farm stablecoin – Một vài lưu ý để tránh bị “rớt tiền”
Một ý khác mình muốn đề cập là Astroport cũng dùng UST để làm reward (song song với nhận thưởng token Governance như các sản phẩm khác). Vậy tại sao lại có một thiết kế tokenomic kiểu này? Điều này sẽ giúp tăng áp lực bán UST để kéo đồng tiền này về 1u, đặc biệt là khi nhu cầu “mua để deposit” UST rất lớn, khiến đồng tiền này liên tục tăng trên 1 USD.
UST có phải là CDO?
Từ việc stablecoin UST ít được ứng dụng là nơi lưu trữ tài sản, chúng ta có thể nói về một nghi vấn khác, đó là liệu UST đơn giản chỉ là “giấy ghi nợ” với các tài sản bảo chứng là “nồi lẩu” giữa LUNA và BTC, ETH?
Mới đây LFG thông báo huy động thêm 1 tỷ USD dưới dạng BTC. Việc này được tiến hành bằng cách bán LUNA cho các quỹ đầu tư, từ đó đổi về BTC và lưu trữ trong quỹ Treasury. Việc này xét cho cùng thì sẽ giúp đa dạng hoá tài sản dự trữ, giảm thiểu rủi ro cho LUNA và đồng UST. Điều này thì nhiều synthetic stablecoin cũng triển khai, nhưng nếu thiếu một thành tố ổn định trong Treasury, có thể nói LUNA đang rất tự tin vào hệ thống mint-burn của mình.
Tạm dừng ở đây, tua lại năm 2008, khi thuật ngữ CDO (collaterized debt obligation) khuynh đảo phố Wall. Hiểu nôm na, họ sẽ trộn các khoản vay với mức tín dụng kém, rủi ro cao với các khoản vay có tín dụng tốt, từ đó tạo ra một thứ gọi là CDO. Người mua CDO thì tưởng là vớ được món hời, vì lãi cao mà an toàn vì chất lượng được các cơ quan đánh giá điểm uy tín cao. Để rồi sau đó, à không còn sau đó đâu…
Trên Anchor, tổng giá trị được thế chấp của nLUNA gấp 5 lần bETH (4,5 tỷ so với 900 triệu). Và 2 thành tố này dùng kết hợp để vay 2 tỷ UST. Khi các tài sản này tăng giá, người đi vay có thể vay thêm nhiều UST (giống việc giá nhà đất 2008 tăng thêm giúp người ta có thể tiếp tục vay nhiều hơn). Khi thị trường lao dốc, liệu các tờ chứng chỉ nợ bạn cầm trong tay có thể giúp bạn đòi lại được lượng tài sản tương ứng?
Đừng quên lượng BTC bảo chứng mới đây đến từ nguồn tiền mà các quỹ mua LUNA với giá discount, và họ hoàn toàn có quyền chốt lời trong thị trường phải không?
Liệu có trường hợp “xấu của xấu” không?
Một trong những lý giải cho bước đi của LFG với Bitcoin, đó chính là họ sợ “Death Spiral” – tạm dịch là vòng lặp chết chóc.
Sẽ ra sao nếu thị trường xấu, LUNA rớt giá và UST < 1 USD. Đây có thể là thế tiến thoái lưỡng nan, vì sao?
- Vì nếu mua LUNA (để làm bệ đỡ cho giá LUNA) để burn và mint ra UST, lúc này cung UST tăng lên và UST sẽ càng giảm xa khỏi vùng 1 USD.
- Vì nếu mua UST để redeem lại LUNA, lúc đó LUNA sẽ càng giảm và vòng lặp tiếp tục tiếp diễn.
Trường hợp này có thể gọi là hi hữu và là rất xui thì mới gặp phải. Đó có thể là khi tổ hợp của các trường hợp sau đây diễn ra cùng lúc:
- Thị trường giảm vì Bitcoin (lúc đó Treasury của LUNA cũng sẽ giảm) kéo theo LUNA giảm.
- UST bị lệch thanh khoản ở một pool nào đó, khi người ta muốn bán UST để mua các đồng an toàn hơn.
Và liệu trường hợp này có khả năng xảy ra hay không, thì thú thật cá nhân mình không thể kết luận được.
Tạm kết
Trên đây là những thông tin mình tổng hợp được, cũng như là các câu hỏi cá nhân mình tự đặt ra xoay quanh câu chuyện của Terra, LUNA và UST. Bản thân mình không phải là “Cố vấn Tài chính” do đó những ghi chú trên đây chỉ mang tính chất thông tin và không được xem là lời khuyên đầu tư. Hi vọng những chia sẻ trên đây là hữu ích và mong nhận được những phản hồi tích cực từ anh em!
Coin68 tổng hợp
Có thể bạn quan tâm:
