Giữa lúc trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng biến đổi một lượng lớn domain, các thể chế tài chính và nhiều doanh nghiệp cũng đang cố thay đổi để có thể bắt kịp thời đại. Tất cả một ngày nào đó thậm chí sẽ có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta đầu tư, gửi tiền ngân hàng, cho vay lấy lãi và ngăn ngừa tội phạm tài chính.
Ở tâm điểm của cuộc cách mạng AI chính là những “thuật toán máy tính tự học” (machine learning algorithm), một phần mềm mà sẽ tự cải thiện bản thân nếu như được nạp vào thêm dữ liệu – khía cạnh mà sẽ giúp ích rất nhiều cho ngành công nghiệp tài chính. Sau đây là một số cách thức mà AI có thể xâm nhập và thay đổi bộ mặt phân khúc này.
Phát hiện gian lận
Khi mà thương mại điện tử trở nên hết sức phổ biến, các thủ đoạn lừa đảo trên mạng cũng đã phát triển theo chiều hướng tương tự. Và như mọi người đều biết, đấu tranh phòng chống các hành vi tội phạm online là một thử thách vô cùng khó khăn. Ngăn cản tất cả các giao dịch khả nghi để chống gian lận là một cách giải quyết, tuy nhiên nó lại tiềm ẩn bên trong mình rất nhiều rủi ro phản tác dụng. Theo một nghiên cứu tiến hành vào năm 2015 bởi Javelin Strategy, số lượng false decline – những giao dịch bị từ chối sai – đã làm các nhà bản lẻ thiệt hại đến 118 tỉ USD. Một phần ba những giao dịch bị từ chối sai còn khiến đánh mất niềm tin ở khách hàng, và tính riêng ở nước Mỹ thì những thiệt hại mà hoạt động trên gây ra thì cao hơn gấp 13 lần so với tác động đến từ những hành vi lừa đảo.
Trí tuệ nhân tạo có thể giúp ích rất nhiều cho chúng ta trong vấn đề này. Thông qua quá trình phân tích đối chiếu, những thuật toán máy tính tự học sẽ phát hiện được các giao dịch lừa đảo mà không thể nào bị phát hiện được bởi con người; cùng lúc đó cải thiện độ chính xác của các xác nhận và giảm lượng false decline.
Hiện tại thì có rất nhiều công ty đang nghiên cứu những phương án ngăn ngừa lừa đảo dựa trên AI. Một ví dụ điển hình chính là công nghệ Decision Intelligence (DI) mới được Mastercard cho ra mắt. Thay vì ràng buộc mình với các qui định đã được viết sẵn, DI sẽ tiến hành dò xét kiểu hình thông qua lịch sử mua sắm và chi tiêu của chủ tài khoản thẻ tín dụng để đặt ra một đường cơ sở, rồi từ đó so sánh và chấm điểm các giao dịch mới. Đây có thể xem như là một bước tiến lớn so với các công nghệ ngăn ngừa gian lận hiện hành, vốn chỉ dựa vào một cách tiếp cận cố định để có thể đánh giá tất cả các giao dịch. Tuy Mastercard không phải là hãng tài chính đầu tiên tích hợp trí thông minh nhân tạo vào phát hiện lừa đảo, thế nhưng số lượng hàng tỉ các giao dịch được xử lí mỗi năm của công ty là quá đủ để giúp các AI “trau dồi và rèn giũa” thuật toán của bản thân.
Một số startup khác như Sift Science thì áp dụng một hướng tiếp cận còn toàn diện hơn. Sift Science thu thập dữ liệu từ hơn 6.000 website, nơi mà giải pháp ngăn chặn lừa đảo của nó được triển khai. Điều này cho phép công ty có thể theo dõi và phân tích thông tin từ nhiều nguồn và thiết bị khác nhau. Sau đó, AI sẽ đối chiếu nhiều mốc dữ liệu bao gồm quá trình thanh toán cùng lịch sử giao dịch trên các website để từ đó xây dựng nên những mô hình hành vi khách hàng chính xác hơn và nhận diện các hoạt động gian lận, lừa đảo.
Chatbot ngân hàng
Trong những năm vừa qua, các chatbot (phần mềm trò chuyện) cấp nguồn bởi những bộ xử lí ngôn ngữ tự nhiên (NLG) và thuật toán máy tính tự học đã trở thành một công cụ mạnh mẽ, cung cấp những trải nghiệm trò chuyện cá nhân đầy thú vị đến người dùng trên các domain khác nhau.
Có vài cách để cho các AI chatbot có thể giúp cải thiện ngành ngân hàng, bao gồm cả việc giúp người dùng quản lí tài sản và tiền tiết kiệm của bản thân. Plum, một chatbot trên Facebook Messenger, giúp chúng ta gửi tiền với lãi suất thấp. Sau khi đăng kí, người dùng có thể kết nối Plum đến với tài khoản ngân hàng, sau đó AI này sẽ phân tích thu nhập cùng thói quen chi tiêu bản thân để từ đó dự đoán số tiền bạn có thể tiết kiệm thêm nữa. Tiếp đến, chatbot sẽ chuyển một lượng nhỏ tiền của bạn sang tài khoản tiết kiệm của Plum vào thời điểm thích hợp và báo cáo tình hình lại cho người dùng định kỳ.
Một ứng dụng khác có tên gọi là Cleo, chatbot mà sẽ hỗ trợ người dùng theo dõi thu nhập và chi tiêu trên nhiều tài khoản khác nhau. AI này sẽ giúp bạn truy vấn dữ liệu tài chính theo cách của một cuộc trò chuyện thông thường, cứ như thể là bạn đang trao đổi với kế toán riêng của mình vậy. Vị “trợ lí” trên còn có thể cho bạn thêm nhiều lời khuyên về cách thức quản lí tiền bạc và tiết kiệm để dành cho những kế hoạch tương lai.
Các ngân hàng hiện cũng đang đẩy mạnh tích hợp chatbot để có thể cải thiện giao diện tự phục vụ của họ – khu vực mà thường nhận được nhiều phàn nàn vì chất lượng nghèo nàn của nó. Bank of America dự định sẽ triển khai chatbot AI Erica (một lối chơi chữ tên ngân hàng của họ) trong thời gian sắp tới. Dịch vụ trên, thứ mà được tiếp cận thông qua giao diện người dùng (UI) bằng giọng nói hay tin nhắn văn bản trên app của ngân hàng, được cam kết là sẽ giúp khách hàng đưa ra những quyết định thông minh hơn và nhanh hơn. Thay vì tự mình điều khiển các hoạt động trên UI, bạn có thể ra lệnh cho Erica để nó làm thay mình, ví dụ như gửi tiền đến một người bạn hay chi trả hoá đơn. AI của chat bot này cũng có khả năng đưa ra nhiều phân tích để giúp bạn quản lí tài chính cá nhân một cách có hiệu quả hơn. Ví dụ, Erica có thể hỗ trợ bạn hoàn thành mục tiêu tiết kiệm thông qua quá trình cung cấp những gợi ý rút ra từ kiểu hình thu nhập và chi tiêu cá nhân.
Thuật toán giao dịch
Nếu có lĩnh vực gì nào đấy mà máy tính luôn luôn là chuyên gia thì đó chắc chắn phải là tính toán số liệu siêu tốc. Nhờ tính năng tự học, các hệ thống máy tính bây giờ có thể xử lí được sự tinh tế và phức tạp của những công việc như là giao dịch chứng khoán. Một loạt các quỹ đầu tư mạo hiểm hiện đã bắt đầu thử nghiệm tính năng trên và thu về được nhiều kết quả mà có thể so bì được với cả trực giác của những chuyên gia hàng đầu.
Sentient Technologies, một công ty AI có trụ sở tại San Francisco đang điều hành một quỹ đầu tư mạo hiểm, đã phát triển một thuật toán mà có thể thu thập hàng triệu điểm dữ liệu để tìm ra các kiểu hình giao dịch và dự báo xu hướng, qua đó giúp nó đưa ra các quyết định mua bán chính xác. Sentient cho chạy thử hàng nghìn tỉ các mô phỏng mà nó lấy được từ nguồn dữ liệu công khai trên mạng. Thuật toán của AI này sử dụng những mô phỏng trên để nhận diện, pha trộn các kiểu hình giao dịch và đưa ra các chiến lược đầu tư mới. Kĩ thuật trên giúp Sentient Technologies có thể tổng hợp đến 1.800 ngày giao dịch chỉ trong có vài phút. Những chiến lược giao dịch thành công, được gọi là “các chuỗi gien”, sau đó sẽ được đem ra thử nghiệm thực tế, nơi mà chúng sẽ tự động tiến hoá khi dần tích luỹ thêm kinh nghiệm.
Một quỹ đầu tư khác, tên là Numerai, sử dụng trí thông minh nhân tạo để trực tiếp đưa ra những lựa chọn giao dịch. Thay vì tự xây dựng thuật toán cho bản thân, họ đã giao phó lại nhiệm vụ này cho hàng nghìn nhà khoa học ẩn danh, những người mà sẽ cạnh tranh với nhau để phát triển nên thuật toán tốt nhất và giành phần thưởng dưới dạng tiền điện tử. Numerai chia sẻ dữ liệu cho các nhà khoa học theo một cách mà bảo đảm chúng sẽ không thể được dùng để sao chép các quyết định giao dịch của quỹ đầu tư, nhưng vẫn cho phép các nhà khoa học tự thiết kế nên các mô hình cho riêng mình.
Tuy vậy, vẫn còn đó rất nhiều thắc mắc về cách các AI sẽ làm thế nào để có thể nắm vững tất cả những phức tạp trong giao dịch chứng khoán, lĩnh vực mà đôi lúc bị tác động bởi những tin tức bất ngờ và không thể dự đoán trước, ví dụ là những phát ngôn gây sốc trên Twitter của Tống thống Mỹ Donald Trump. Phương thức hoạt động của các AI cũng bị nghi ngờ vì nhiều nhà đầu tư truyền thống cho rằng nó thiếu đi tính minh bạch cần thiết. Tuy nhiên, điều rõ ràng là những thuật toán trên có thể cung cấp cho ta một cái nhìn xuyên suốt và các gợi ý mà sẽ giúp người điều hành các hoạt động mua bán trao đổi đưa ra những quyết định tốt hơn.
Tương lai của AI trong ngành tài chính
Trí tuệ nhân tạo mà chúng ta được biết đến ngày nay vẫn đang trong giai đoạn sơ khởi của nó, và vẫn còn rất nhiều rào cản cần phải vượt qua như là những thách thức về pháp lí, đạo đức, kinh tế và xã hội. Tuy nhiên, triển vọng cho một trải nghiệm giao dịch thông minh hơn, ít thiệt hại và riêng tư hơn hiện đang rất là tươi sáng. Tương lại của thế giới tiền tệ có thể nói đang ngày càng trở nên thú vị hơn rất nhiều.
Theo CoinTelegraph
