Thế giới tiền điện tử đang ngày càng trưởng thành và kéo theo đó là gia tăng căng thẳng trong cuộc tranh luận về giao thức đồng thuận dài hạn. Kết quả của nó sẽ định hình tương lai của toàn bộ mạng lưới và cộng đồng người sử dụng.
Mục đích của một thuật toán đồng thuận trong Blockchain là để giúp các thành viên tham gia cộng đồng có thể nhất trí về trạng thái hiện tại của hệ thống mà không cần phải tin tưởng lẫn nhau hay cần một vị trí quyền lực trung tâm.
TẤT CẢ BẮT ĐẦU TỪ “PROOF OF WORK”
Phương thức sử dụng ‘Proof of Work’ trong đào tiền ban đầu dựa trên ý tưởng muốn khai thác mỗi block bất kì thì cần phải bỏ ra một lượng công sức nhất định. Điều này cho phép người sử dụng chỉ cần chọn ra chuỗi block hợp lệ dài nhất thì đó chính là chuỗi chính xác.
Tuy nhiên, ‘Proof of Work’ lại cực kì thiếu hiệu quả trong khoản tiêu thụ điện năng. Vì thế, việc sử dụng nó rất tốn kém và thúc đẩy các thợ đào chỉ tập trung vào tỉ lệ băm. Như vậy, thay vì tạo cho ta một mạng lưới phân quyền đúng nghĩa, việc tập trung khai thác trên thực tế lại biến các hội thợ đào thành những điểm tập trung quyền lực.
Một phương pháp thay thế cần được xúc tiến.
SỰ TẬP TRUNG CHUYỂN SANG “PROOF OF STAKE”
Cơ bản thì thuật toán ‘Proof of Stake’ chẳng có liên hệ gì đến việc đào tiền hết. Thay vào đó, nó chú trọng việc xác nhận. Nhân tố cụ thể chịu trách nhiệm cho các block tiếp theo trong chuỗi là thuật toán ‘Proof of Stake’. Nhưng để tránh việc tập trung sức mạnh này, thuật toán có trong nó một chút ngẫu nhiên. Ít nhất, việc biểu quyết phải được chia đúng cách để hạn chế tạo ra một hệ thống tập trung quyền lực.
Trong ‘Proof of Stake’, mỗi người xác nhận cần phải có chút rủi ro. Những rủi ro này đều được ràng buộc, nghĩa là các thành viên của mạng lưới phải đặt cọc một khoản tiền nhất định và dùng nó như vật thế chấp để chứng thực cho block bất kì.
Đối với ‘Proof of Work’, mọi người chấp nhận chuỗi từ việc đo lượng công sức đã bỏ vào đó.
Còn ở ‘Proof of Stake’, người sử dụng phải chọn tin cái chuỗi mà có lượng thế chấp vào nó cao nhất.
Ở thế giới tiền điện tử, ‘Proof of Work’ vẫn được xem là thuật toán đồng thuận được chấp nhận rộng rãi nhất. Tuy nhiên, một vài dự án đầy triển vọng như là NXT, BitShares và Ethereum đều đã hoặc đang chuyển sang tích hợp ‘Proof of Stake’.
Ngay cả trong cộng đồng Bitcoin, một vài thành viên đang cân nhắc thay đổi cơ chế ‘Proof of Work’ của nó để có thể giải quyết rắc rối quy mô và cải thiện hiệu suất hoạt động của mạng lưới.
Nhưng liệu còn phương án nào khác tốt hơn hay không?
Sắp có một dự án được bắt đầu triển khai vào ngày 1/5 tới, sử dụng loại công nghệ vượt xa ‘Proof of Work’ và ‘Proof of Stake’. Tên của nó là VIVA và cải tiến mà nó giới thiệu cho cộng đồng là ‘Proof of Authority’.
“PROOF OF AUTHORITY” LÀ GÌ?
VIVA giới thiệu khái niệm ‘Proof of Authority’ như là một thuật toán giúp thực hiện giao dịch ngay lập tức và đồng thuận liên tục trên một mạng lưới phân quyền đúng nghĩa.
Báo giới gần đây đã phỏng vấn William Banks, Giám đốc Công nghệ của VIVA, là hãy so sánh ‘Proof of Authority’ với hai mô hình ‘Proof of Work’ và ‘Proof of Stake’.
“Tuy ‘Proof of Stake’ có một vài ưu điểm nhất định nhưng nó vẫn chưa phải là hoàn hảo. Vấn đề ở đây là chuỗi được xác nhận với lượng đặt cọc cao nhất chưa chắc là phục vụ cho lợi ích chung của mạng lưới.”
“Thực chất, ‘Proof of Stake’ đang gặp phải nhiều vấn đề vì con người duy lí thường hành động vì lợi ích riêng của họ. ‘Proof of Stake’ có hiệu quả chỉ vì mục tiêu của nhà đầu tư chịu nhiều rủi ro nhất thường giống với cộng đồng. Nhưng trong trường hợp xảy ra cộng đồng, những nhà đầu tư ấy có thể nắm trong tay mọi quyền quyết định.”
ĐIỀU QUAN TRỌNG LÀ PHẢI LUÔN NGHĨ VỀ MỤC TIÊU CUỐI CÙNG
Thuật toán ‘Proof of Stake’ được tạo ra để giải quyết các vấn đề của ‘Proof of Work’. Nhưng để đạt được điều này thì phải phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố.
Trước tiên, lượng tiền thế chấp và lợi ích mà nhà đầu tư muốn có phải được cân nhắc kĩ.
Thứ hai, phải kiểm tra xem thử quyết định cuối cùng của họ có phải là giống với ý kiến chung của cộng đồng hay không. Cuối cùng, cần phải cân nhắc liệu cộng đồng có chấp thuận với quyết định đó.
Banks nói:
“Tuy nhiên, các thuật toán ở trên lại không tính đến những nhà đầu tư lâu dài mà đã xác định mục tiêu rõ ràng ngay từ đầu.”
Mô hình ‘Proof of Authority’ được VIVA đề xuất đã loại bỏ đi một số quan niệm bình đẳng trong các mô hình đồng thuận yếu kém hơn, thay thế chúng bằng các chữ kí mã hóa và hợp đồng kinh doanh được mạng lưới chứng nhận và quy định thực hiện.
Quyền lực trong thuật toán này nằm ở sự cho phép của luật pháp trong giải quyết tranh chấp giữa nhiều thành phần, dựa trên việc thế chấp loại tài sản này để đổi lấy cái khác.
Như vậy, nếu có bên nào không đồng thuận, bên còn lại có thể tự động tiếp quản tài sản và thế chấp của họ với mục tiêu cuối cùng là không làm ảnh hưởng đến người dùng.
Banks tiếp tục giải thích:
“Trong kịch bản này, chẳng có gì bị thiệt hại cả và nếu như phá sản – trường hợp xấu nhất – xảy ra đối với người phát hành các khoản tiết kiệm chưa thanh toán thì cho đến khi tất cả chúng được giải quyết, người đó lại phải chấp nhận theo quan điểm đồng thuận chung.
Mỗi thành viên cộng đồng đều có vai trò riêng biệt và mạng lưới có thể tự phản ứng lại các biến động về giá thông qua việc tăng hay giảm năng lượng dùng cho hệ thống tại một khu vực nhất định hay trên phạm vi toàn cầu. Giá và nguồn cung trong VIVA được sử dụng như là chân ga và chân phanh của một chiếc ô tô vậy.
TÁI PHÁT MINH LẠI BLOCKCHAIN…
Đội ngũ VIVA cho biết là Blockchain của họ có nhiều khác biệt to lớn so với các phiên bản trước.
Nó được thiết kế để giống một chuỗi đa chiều hơn là chuỗi thẳng của Blockchain truyền thống. Nhờ vậy, hệ thống của VIVA được cho là sẽ có thêm nhiều tính năng hơn mạng trung lập, ví dụ dữ liệu được liên kết, đo đạc và có thể truyền đi nhiều nơi cùng cơ chế hoạt động được tối ưu hóa. Điều này giúp giải quyết nhiều rắc rối của Blockchain như việc phải đổi hướng mạng lưới sang nhiều cấu hình tùy chọn khác nhau theo công việc cần xử lí.
Thông qua việc chuyển thông tin từ Mạng lưới Nội dung định vị được (CAN), VIVA tạo điều kiện để phát triển một hệ thống năng nổ và thông minh hơn nữa. Thay vì làm lại mọi thứ từ đầu, đội ngũ VIVA đã tận dụng nghiên cứu đầu tư đáng giá hàng trăm triệu đô la của IBM và Intel bằng cách kích hoạt một đợt forrk Hyperledger Fabric.
VIVA hiện đang sở hữu mô hình tiền điện tử ba lớp gồm VIVA Crowns, VIVA Coins và một công cụ có tên là vX, vốn đi kèm với các chương trình lưu trữ tiền mặt như vUSD, vMNX, vEURO… Trong hệ thống, VIVA Crowns là loại tài sản ảo không thể phân chia được bảo mật bởi mã hoá hiện đại nhất. Nó cho phép chủ sở hữu quyền truy cập mạng lưới, tạo lập một “xưởng đúc tiền” và nhận Giấy chứng nhận tài sản cứ mỗi 90 ngày cho lượng tiền VIVA được đúc.
Đúng vậy, trong mạng lưới VIVA, tiền không được đào lên mà được đúc. “Xưởng đúc tiền” ở đây có thể được xem như là sự kết hợp giữa một đại lí block lớn với một hội thợ đào, và được phép tiến hành các hoạt động kinh doanh, chỉ trừ việc bán VIVA Coin ra thị trường mở. Những nhà đầu tư VIVA Crown mà không vận hành các xưởng có thể bán lại Giấy chứng nhận tài sản của mình cho người khác để họ trang trải chi phí.
…VỚI NHIỀU CHỨC NĂNG MỚI
Mạng lưới VIVA hiện tại đã vượt xa cái mà ban đầu chỉ được xem như một đồng tiền thuật toán khác. Từ lúc khởi nguồn, nó đã dựa vào các ứng dụng ngoài đời thực để có thể đem sức sống vào bên trong mạng lưới. Ví dụ, TradeWik là một điểm trao đổi tiền điện tử lấy tiền mặt, đồng thời cũng là cánh cổng chính để truy cập vào VIVAconomy. Đây là xưởng đúc tiền đầu tiên trên Mạng lưới VIVA và hiện đang ở giai đoạn Beta.
Tất cả các giao dịch trên TradeWik đều được tiến hành bằng VIVA Coins, với một vài cặp trao đổi khác như là giữa VIVA Coins và Bitcoin, Ethereum, Litecoin, Steem, Dash, Golos, XAU/GBG, USD, MXN.
Một ứng dụng khác của VIVA Business Application là Cashola – hệ thống giao dịch ngang giá tích hợp tin nhắn để thực hiện mua bán. Giải pháp này sẽ cung cấp cho những người không sở hữu smarthphone mà thay vào đó chỉ có một chiếc điện thoại thông thường khả năng tiến hành chuyển khoản. VIVA cũng đang có kế hoạch xin mở rộng giấy phép kinh doanh chuyển tiền để có thể phát triển thêm các dịch vụ và làm lĩnh vực này trở nên đơn giản và thuận tiện hơn cho người dùng.
Bên cạnh đó, VIVA đã xây dựng xong MedicAxess, một ứng dụng được hy vọng sẽ trở thành nhân tố thay đổi cục diện trong ngành y tế. App này cho phép người sử dụng lưu trữ tất cả hồ sơ bệnh án của mình thay vì phân tán chúng khắp các phòng khám, bệnh viện và những nơi cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ. Người dùng cũng sẽ được quyền quyết định ai có thể xem thông tin của mình khi họ tìm đến những địa điểm khám chữa bệnh. Yếu tố khác biến MedicAxess thành một phát minh độc đáo là việc nó cho phép nhà cung cấp dịch vụ y tế có thể lưu trữ hồ sơ dữ liệu một cách an toàn và miễn phí. Họ chỉ phải trả một khoản phí nhỏ mỗi khi truy cập theo yêu cầu của bệnh nhân.
Cuối cùng, VIVA còn cho ra mắt POETS (Proof of Educational Transcript System). Trong tương lai không xa, ứng dụng trên sẽ kết nối tất cả các trung tâm giáo dục đào tạo lại với nhau thành một mạng lưới duy nhất, hoạt động dựa trên tín chỉ của sinh viên. Học sinh có thể tự lựa chọn khoá học và thậm chí cả giảng viên cho mình, tự thu thập tín chỉ suốt cả đời và khi đã đủ điều kiện, họ có thể đổi lượng tín chỉ đó lấy tấm bằng tốt nghiệp. Nhiều danh nhân nổi tiếng đã nói về sự học cả đời, và giờ đây nó có thể được thực hiện thông qua POETS của VIVA.
Đội ngũ VIVA đang xây dựng nên cả một hệ sinh thái toàn diện và kêu gọi mọi thành viên của cộng đồng tiền điện tử cùng tham gia. Vào ngày 1/5, VIVA sẽ triển khai đợt ICO đầu tiên của họ, kéo dài đến 21/5. Trong khoảng thời gian này, 6500 đồng VIVA Crowns sẽ được chào bán. Sau đó thì mỗi tuần sẽ chỉ có 1 Crowns được đúc ra và tỉ lệ giới hạn phát hành cuối cùng sẽ là 42000 Crowns.
