Ở phần trước chúng ta đã tìm hiểu Bitcoin là gì. Trong phần này chúng ta tìm hiểu Làm thế nào để mua Bitcoin, phương pháp thông thường, mẹo khi mua Bitcoin nhé.
Chuẩn bị gì trước khi mua Bitcoin
Trước tiên hết, bạn cần phải tìm một nơi lưu trữ Bitcoin. Trong thế giới tiền tệ kỹ thuật số, thì nơi lưu trữ Bitcoin được gọi là ‘ví’ và có nhiều dạng ví khác nhau với đa dạng chức năng kết nối, lưu trữ hay bảo mật để bạn có thể lựa chọn cho mình.
Nhưng bạn nên lưu ý rằng ví của bạn về mặt kỹ thuật không thực sự trữ Bitcoin. Thay vào đó, nó trữ một private key, dùng để kết nối địa chỉ Bitcoin và tài khoản của bạn. Những mật khẩu kỹ thuật số này được yêu cầu để ký xác nhận một giao dịch và nếu người dùng vô tình làm mất, họ sẽ mất quyền truy cập đến số dư của mình, đồng nghĩa là mất đi khoản tiền đó.
Có năm loại ví BTC chính: máy tính, điện thoại, trực tuyến, ổ cứng và trên giấy.
Các loại ví Bitcoin thông dụng
Máy tính cá nhân
Đây là loại ví được cài đặt trên máy tính của người dùng, cho phép kiểm soát hoàn toàn quỹ Bitcoin và tương đối bảo mật. Có những ví máy tính dày cho phép người dùng tải các block và kiểm soát tính xác thực, cũng như cung cấp quyền quản lý bảo mật độc lập đối với tài sản của họ. Ở khía cạnh khác, các ví mỏng không yêu cầu người dùng phải tải về block và có thể tải về dễ dàng trên các thiết bị cầm tay.
Điện thoại
Lợi ích chính của ví điện thoại là quỹ người dùng sẽ luôn nằm trong vòng tay kiểm soát. Đây cũng là một hình thức thanh toán thuận tiện khi người dùng chỉ cần sử dụng mã QR. Trong một vài trường hợp, người dùng cũng có thể tận dụng tính năng kết nối trường gần để có thể giao dịch mà không cần thiết phải nhập đầy đủ thông tin. Một tính năng phổ biến của ví di động là không phải ứng dụng đầy đủ, tức là không bao gồm toàn bộ dữ liệu của mạng luối Bitcoin. Toàn bộ dữ liệu này để tải về sẽ chiếm vài GB bộ nhớ.
Trực tuyến
Nếu sử dụng ví trực tuyến, private key của người dùng sẽ được lưu trữ trực tuyến, trên một máy chủ do một người nào đó điều khiển và đồng thời kết nối với internet. Mặc dù khá ưu việt khi cho truy cập quỹ người dùng tại bất kỳ nơi nào trên thế giới từ bất kỳ thiết bị nào, vẫn luôn tồn tại rủi ro bị tấn công hoặc là bị tổ chức thứ ba chi phối. Những rủi ro này chỉ có thể được cải thiện bằng cách thực hiện các biện pháp bảo mật chứ không thể khắc phục triệt để.
Ví cứng
Ví cứng là các loại thiết bị cầm tay lưu trữ các private key và giúp thực hiện thanh toán. Có nhiều loại ví cứng khác nhau, nhưng tất cả đều cho phép người dùng có thể mang tiền thu gọn trong ví của mình.
Ví giấy
Đây có lẽ là loại ví nghe lạ nhất song cũng là loại ví an toàn nhất để lưu trữ Bitcoin. Ví giấy về bản chất là mã QR do thiết bị chuyên dụng tạo. Một loại mã là public key, địa chỉ dùng để nhận BTC. Một loại mã khác là private key, sử dụng để chi tiêu Bitcoin tại địa chỉ ví.
Mua Bitcoin ở đâu
Mua Bitcoin không hề dề dàng như mọi người thường tưởng tượng.Tuy nhiên hiện nay đã có nhiều cách đa dạng để người dùng có thể chọn lựa. Mỗi lựa chọn sẽ có một tính năng, ưu điểm khác nhau phù hợp với nhu cầu, một vài trong số đó thậm chí còn không cần đến kết nối Internet hoặc ví BTC.
ATM
Mặc dù còn rất mới, ATM Bitcoin đã xuất hiện tại nhiều thành phố trên thế giới với số lượng vẫn đang gia tăng. Các máy ATM thu phí từ 3 đến 8% theo tỷ giá bình thường hơi đắt, song ưu điểm nằm ở trải nghiệm mua Bitcoin tuyệt vời dành cho khách hàng.
Bạn cần bỏ tiền mặt vào ATM hoặc là quét mã QR trên ví cá nhân hoặc nhân hóa đơn giấy với mã code cùng hướng dẫn chuyển khoản vào ví bạn. Khi Bitcoin ngày càng nổi tiếng, các ATM này càng trở nên phương thức tiện lợi để mua tiền điện tử.
Bạn có thể tìm được trụ ATM Bitcoin gần nhất trên bản đồ dịch vụ CoinATMRadar.
Thẻ quà tặng
Bitcoin thường được sử dụng để mua các thẻ quà tặng, vì nó ẩn danh và đôi lúc rẻ hơn khi sử dụng tiền mặt. Bản thân các thẻ quà tặng này cũng có thể trao đổi với BTC. Bạn cần phải mua một thẻ quà tặng từ một nhà bán lẻ, đăng nhập vào sàn giao dịch nơi người bán chấp nhận thanh toán bằng thẻ quà tặng như Paxful. LocalBitcoins,… để thực hiện giao dịch.
Tùy thuộc vào người mua, họ có thể yêu cầu nhìn thấy hình ảnh thực của mã quà tặng ở phía sau thẻ và hóa đơn từ cửa hàng mà nó được phát hành, trong khi một số khác chỉ cần e code. Một bạn mở một giao dịch, lượng Bitcoin mà bạn mong muốn mua được sẽ được website giữ, vì vậy bạn không cần phải lo lắng về việc lừa đảo
Sàn giao dịch
Người mua Bitcoin tiềm năng sẽ tìm thấy được một loạt các sàn giao dịch. Tìm được một sàn giao dịch thích hợp phải dựa vào nhiều yếu tố, và có thể địa điểm là yếu tố tiên quyết nhất. Một sàn giao dịch có thể bị chính phủ yêu cầu đáp ứng các điều kiện KYC (Tìm hiểu rõ thông tin khách hàng) hoặc AML (Đạo luật chống rửa tiền). Vì vậy, để có thể bắt đầu giao dịch trên các sàn giao dịch hiện hành, bạn cần phải trải qua thủ tục khá rườm rà. Ví dụ hầu hết các sàn giao dịch đều yêu cầu bạn kết nối với một tài khoản ngân hàng trước khi được phép giao dịch. Điều này đồng nghĩa là bạn đang đánh đổi rủi ro bị khai thác thông tin cá nhân.
Tuy nhiên, sàn giao dịch cũng cho bạn những lựa chọn khác. Nhìn chung tùy vào nhu cầu và các tiêu chí mà bạn có thể đưa ra quyết định của mình khi lựa chọn sàn giao dịch. Các sàn giao dịch đều cung cấp dịch vụ thông qua các thiết bị điện tử nhưu điện thoại, máy tính, cho phép người dùng truy cập ở bất kỳ đâu. Ngoài ra, bạn cũng nên lưu ý rằng mỗi sàn sẽ có các chính sách thanh toán, mức độ bảo mật, hạn mức, phí, yêu cầu xác nhận khác nhau.
Sàn giao dịch Bitcoin
Danh sách các sàn giao dịch nổi bật nhất hiện nay được dựa trên dữ liệu từ CoinmarketCap
| Tên | Phương pháp thanh toán | Bảo mật | Mức độ yêu cầu xác nhận | Phí |
| Bitfinex | Chuyển khoản ngân hàng, Ethereum, Dash Monero, Zcash | 2-step verification, universal 2nd factor, withdrawal protection, Advanced API key permissions, email encryption | Không yêu cầu gửi tiền điện tử vào tại khoản, gửi tiền USD hoặc EUR yêu cầu xác nhận ID | 0% – 0.1% |
| BitFlyer | Chuyển khoản ngân hàng, thẻ tín dụng, Bitcoin | Người thật xác nhận giao dịch, ví trữ lạnh | Tạo tài khoản bằng một email và bổ sung vài chi tiết xác minh | 0.01%-0.15% |
| BitStamp | Chuyển khoản, thẻ tín dụng SEPA, SWIFT | 2-step authentication, Sàn giao dịch đặt dưới sự quản lý của cơn quan quản lý Tài chính Pháp | Xác minh danh tính (ID scans, Bằng chứng hộ khẩu) | 0.1%-0.25% |
| BTCC | Chuyển khoản | SSL encrypted traffic, real-time internal controls, ví trữ lạnh | Xác minh danh tính (ID scans) | 0.1%-0.2% |
| Coinbase | Chuyển khoản, liên kết ngân hàng, thẻ tín dụng, Paypal | Tính năng Vault (chia sẻ tài khoản với nhiều người dùng và cần sự đồng thuận để thực hiện giao dịch), bảo hiểm FDIC chô cư dân Hoa Kỳ, ví trữ lạnh | Xác minh danh tính (ID scans), Xác minh hạn mức thẻ tín dụng nếu cần | 1,49%-3,99% |
| GDAX | Chuyển khoản ngân hàng, thẻ tín dụng | 2-step authentication, dịch vụ email bảo mật, ví trữ lạnh | Xác minh danh tính (ID scans) | 0.01%-0.25% |
| Gemini | Bitcoin, Ethereum, Chuyển khoản và ACH | 2-step authentication, bảo hiểm FDIC dành cho cư dân Hoa Kỳ, ví trữ lạnh | Xác minh danh tính (ID scans) | 0.25% |
| itBit | Chuyển khoản | 2-step authentication, bảo hiểm FDIC dành cho cư dân Hoa Kỳ, ví trữ lạnh | Xác minh danh tính (ID scans, Bằng chứng hộ khẩu) | Không |
| Kraken | Chuyển khoản ngân hàng, Altcoins | 2-step verification, master key để khôi phục tài khoản, khóa tài khoản toàn cầu, dịch vụ bảo mật email | Họ tên đầy đủ, DoB, Xác minh quốc gia, số điện thoại, địa chỉ | 0.16% – 0.26% |
Ngoài dịch vụ giao dịch, hầu hết các sàn giao dịch đều có dịch vụ ví; tuy nhiên, đây là cách rủi ro nhất để lưu trữ tiền điện tử. Mặc dù là một tổ chức tài chính hợp pháp, song, các sàn giao dịch không có độ bảo mật như các ngân hàng hiện hành.
P2P
Nếu bạn muốn giữ các giao dịch Bitcoin bí mật, bạn sẽ không muốn dính dáng đến định chế ngân hàng nhưng lại đang sống ở thành phố, mua bán trực tiếp với các thương nhân sẽ là cách tốt nhất để mua Bitcoin. Trong nhiều website và diễn đàn, LocalBitcoins là nền tảng nổi tiếng nhất để thực hiện các giao dịch trực tiếp.
Trước đây, khi mà Bitcoin chỉ mới nổi, những giao dịch trực tiếp chỉ xảy ra trong nhà của người bán. Ngày nay, khi BTC trở nên phổ biết hơn, mọi người trải qua nhiều vụ lừa đảo và bắt đầu cảnh giác hơn trước khi đưa ra quyết định mua bán. Hầu hết các giao dịch hiện nay đều được công khai và các bên đều phải có những biện pháp đề phòng khi giao dịch một lượng tiền lớn. Bên cạnh đó, người mua cần truy cập ví của mình để có thể xác nhận giao dịch. Vì thế mang theo điện thoại hoặc laptop có kết nối Internet là một điều nên làm.
Những ai không thực sự muốn hình thức mặt đối mặc có thể tham gia vào các meetup Bitcoin tại địa phương, nơi mà các nhóm tìm hiểu trau dồi kiến thức BTC ở nhau.
Tất nhiên, bạn không cần thiết phải gặp người bán trực tiếp để thực hiện giao dịch. Một vài người bán đã tiếp cận với cách giao dịch qua mạng, nhưng bạn phải thực sự hết sức cẩn trọng, vì bạn đang đặt cược rất lớn đối với chính số tiền của mình. Bạn có thể chọn dịch vụ thanh toán PayPal để tránh trường hợp mất tiền oan, nhưng hầy hết người bán hiện nay đều thích nhận được tiền cứng vì tính biến động của giá Bitcoin.
Tùy vào người bán mà bạn sẽ phải trả từ 5 đến 10% phí cho sự tiện lợi và tính riêng tư tính theo giá gốc sàn giao dịch. Một số người bán có thể thỏa thuận giá trước khi gặp, trong khi một số khác chỉ bán Bitcoin đúng với tỷ giá BTC được thiết lập tại thời điểm giao dịch.
Quỹ tín thác
Quỹ đầu tư tín thác là một dạng đầu tư chọn lọc mà tiền của các nhà đầu tư sẽ được tập hợp lại thông qua việc chào bán số lượng cổ phần xác định. Khi Bitcoin chập chững bước vào ngưỡng cửa của thế giới tài chính, một loại hình đầu tư tín thác BTC ra đời chỉ là vấn đề về thời gian.
Quỹ đầu tư tín thác Bitcoin (BIT), phương tiện đầu tư công liên quan đến Bitcoin đầu tiên cho phép mọi người tiếp cận với tiền điện tử mà không phải trực mua, bán và trữ. BIT chỉ đầu tư tập trung vào Bitcoin và tăng thêm giá trị của mình chủ yếu từ chênh lệch giá trị của BTC. Quỹ tín thác gần đây có giá trị thị trường lên tới 1,8 tỷ đô la, tăng gần 1.600 % trong vòng 2 năm. Mặc cho những con số ấn tượng, một số chuyên gia đầu tư cho rằng quỹ này chẳng là gì ngoài một bong bóng sắp vỡ.
Quỹ đầu từ tín thác Bitcoin là loại hình quỹ đầu tiên và duy nhất trong ngành công nghiệp này. Hiện cũng có nhiều quỹ cấu trúc tương tự tham gia vào thị trường, song BIT là ông lớn duy nhất trong cuộc chơi này. Về sau, khi ngành công nghiệp tiền điện tử phát triển hơn, những mô hình quỹ khác tham gia vào thị trường là một điều không nên bàn cãi. Khi đó, áp lực sẽ bớt đè lên BIT, và Bitcoin sẽ củng cố được vị thế là đồng tiền điện tử lớn nhất thế giới.
Những khó khăn khi mua Bitcoin
Thẻ tín dụng hay PayPal
Có thể đáng ngạc nhiên là dù hình thức giao dịch bạn đang sử dụng là gì, không hề dễ dàng mua được Bitcoin với thẻ tín dụng hoặc PayPal. Điều đó phải tùy thuộc vị trí của bản ở đâu trên bản đồ thế giới. Các sàn giao dịch thường tránh hai hình thức thanh toán này và yêu cầu người dùng phải kết nối với tài khoản ngân hàng. Hầu hết người bán lẻ cũng tránh hình thức giao dịch trên và chỉ thích tiền tươi.
Lý do đơn giản là với hai hình thức thanh toán này, bạn có thể “quay ngược” tiến trình thanh toán chỉ bằng cách gọi điện cho công ty phát hành thẻ. Trong khi đó giao dịch Bitcoin thì không thể đảo ngươc.
Những cảnh báo về mua bán Bitcoin
Tình trạng pháp lý tại quốc gia bạn
itcoin chắc chắn thu hút được sự chú ý của nhiều cơ quan hành pháp, cơ quan thuế và cơ quan lập pháp. Tất cả họ đều đang cố gắng “hiểu được” Bitcoin và đưa nó vào một khung pháp lý có sẵn. Hoạt động mua bán Bitcoin của bạn có hợp pháp hay không? Câu trả lời là còn tùy thuộc vào nơi bạn sinh sống nữa cơ. Về cơ bản: nếu bạn không dùng Bitcoin để phạm pháp, thì bạn cũng chẳng đang vi phạm pháp luật.
Rủi ro bảo mật
Cần phải nhớ rằng mặc dù các sàn giao dịch đều yêu cầu bạn phải chứng minh danh tính, các dịch vụ này trên thực tế, nói một cách công bằng, không có mức độ bảo mật cao như các ngân hàng. Ví dụ, nếu sàn giao dịch phá sản hoặc bị hacker tấn công, chính sách bảo hiểm của sàn thường hạn chế và hầu như không bồi thường gì. Trường hợp này đã từng xảy ra tại một sàn giao dịch Trung Quốc có tên là Mt Gox. Sàn này tuyên bố phá sản và thừa nhận mất 750.000 BTC của khách hàng sau khi một nhân sự cấp cao qua đời. Vì nằm ngoài khung pháp lý, các nhà hành pháp vẫn không thể tự tin xử lý những trường hợp như vậy vì họ không muốn để lại những án lệ xấu.
Lời khuyên về mua bán Bitcoin
Khi đầu tư vào Bitcoin, bạn cần phải giữ gìn private key (giống như mã PIN ATM vậy) một cách bí mật nhất, và chỉ sử dụng nó để thực hiện giao dịch. Ví dụ, bạn có thể bảo mật ví của mình bằng mật khẩu mạnh, dự phòng ví hoặc chọn ví lạnh để trữ BTC offline. Một số sàn sẽ có tùy chọn “multisigvault” để trữ các key của bạn. Hoặc các địa chỉ đa chữ ký cho phép nhiều người kiểm soát một địa chỉ bằng một public key. Vì vậy, khi một ai đó muốn sử dụng ví, cần phải có chữ ký của tất cả đến giao dịch được thực hiện.
Cuối cùng, mặc dù hầu hết sàn giao dịch đều cung cấp dịch vụ ví, cần phải nhớ rằng đây không phải là hoạt động chính của các sàn. Ngoài ra, trong quá khứ cũng đầy rẫy những sàn giao dịch đóng cửa hoặc ôm quỹ khách mà chạy. Vì thế, nếu quyết định mua Bitcoin từ sàn giao dịch, bạn nên chuyển tiền vào ví riêng và đảm bảo an toàn.
