Năm 2023 đánh dấu tròn 25 năm tính từ ngày Hal Finney phát biểu về “zero-knowledge proof” vào năm 1998. Ngoài việc được công chúng chú ý vì là người tiên phong ủng hộ những phát kiến vĩ đại và được ví như “người tạo ra lửa" trong thời kỳ đồ đá của Internet, Hal Finney còn được biết đến như người dùng đầu tiên của Bitcoin sau Satoshi Nakamoto. Vậy Hal Finney là ai? Hãy cùng Coin68 tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây.
Hal Finney là ai? Tiểu sử về người dùng đầu tiên được airdrop bởi chính Satoshi Nakamoto
Hal Finney là ai?
Harold Thomas Finney II sinh năm 1956 tại California và mất vào năm 2014 tại Arizona, Mỹ. Cơ thể của ông hiện đang được bảo quản bởi tổ chức Alcor Life Extension Foundation với hy vọng khoa học ở tương lai có thể hồi sinh ông ở thể trạng tốt hơn.
Hal Finney là một kỹ sư máy tính, nhà mật mã học nổi tiếng người Mỹ, chính vì niềm đam mê đối với mật mã mà Hal Finney đã nhận được cơ hội mà bất kỳ một nhà đầu tư trong thị trường tiền mã hoá nào cũng thèm khát. Điều đó không gì khác đó là được nhận airdrop từ chính cha đẻ Bitcoin, Satoshi Nakamoto.
Giao dịch P2P đầu tiên giữa Hal Finney và Satoshi Nakamoto
Ngày 11/01/2009, Hal Finney đã nhận được 10 BTC từ chính người sáng tạo ra Bitcoin và blockchain cùng tên. Điều này đến từ việc ông là một trong những người sử dụng blockchain này và báo cáo những lỗi của nó cho Satoshi Nakamoto. Từ đó, giao dịch on-chain đầu tiên của Bitcoin đã được tạo ra và Hal Finney trở thành người đầu tiên được nhận airdrop trước cả khi thuật ngữ này được phổ biến trong thị trường tiền mã hoá.
Running bitcoin
— halfin (@halfin) January 11, 2009
Trong một bài viết trên diễn đàn Bitcointalk, Hal Finney cũng cho biết ông là một trong những thợ đào đầu tiên ngoài Satoshi Nakamoto đào Bitcoin. Tuy nhiên, ông cũng chia sẻ rằng bản thân đã tắt máy đào vì dù không dùng đến sức mạnh của GPU nhưng máy tính của ông rất nóng và không thể thực hiện tác vụ nào khác trừ việc đào BTC.
Chân dung Hal Finney
“Tôi đã đào Bitcoin ở block thứ 70 và là người nhận được 10 BTC đầu tiên từ Satoshi như một giao dịch thử cho blockchain cùng tên, sau đó tôi tiếp tục trao đổi với Satoshi qua email, chủ yếu là báo lỗi để ông ấy có thể sửa chúng. Khi Satoshi thông báo về sự ra mắt của phần mềm, tôi đã lập tức tải và dùng thử nó, tôi nghĩ tôi là người sử dụng Bitcoin đầu tiên trừ Satoshi.”
Người ủng hộ phát kiến vĩ đại trước thị trường những 25 năm
Ít người biết được rằng, Hal Finney trước khi nổi tiếng thế giới nhờ vào việc được Satoshi Nakamoto airdrop 10 BTC thì ông đã được công chúng biết đến nhờ vào việc là người tạo ra hệ thống mã hoá PGP. Và cũng không bất ngờ với việc ông là một trong những người tin vào zero-knowledge proof ở thời điểm năm 1998, khoảng thời gian mà thậm chí Internet còn là điều vô cùng xa lạ với nhiều người.
[1998] Hal Finney: A zero-knowledge proof of possession of a pre-image of a SHA-1 hash
byu/KAX1107 inBitcoin
Dành cho những ai chưa biết thì zero-knowledge proof là một bằng chứng chỉ đưa ra kết quả mà không tiết lộ quá trình nhận biết kết quả đó. Nói một cách dễ hiểu thì chúng ta đều biết luật hấp dẫn Newton tồn tại và chấp nhận nó nhưng chúng ta chưa bao giờ thật sự hiểu cách mà Newton chứng minh nó tồn tại. Trong bài phát biểu của Hal Finney 25 năm trước, ông đã mở đầu nó bằng câu nói:
“Tôi muốn chứng minh với bạn rằng tôi biết một thông điệp đã được mã hoá bằng hàm băm SHA-1 mà không cần phải cho bạn biết về nội dung của thông điệp. Nó là bằng chứng zero-knowledge và tôi đã viết một chương trình để làm điều đó, sau đây tôi sẽ giải thích với bạn về nó.”
Như Coin68 đã từng đề cập trong bài viết hồi 2019, hàm băm đóng vai trò như một chuỗi mã khoá dữ liệu, trừ khi bạn là người tạo ra nó, nếu không việc đảo ngược phương trình để tìm ra biến số còn khuyết là việc hoàn toàn bất khả thi. Khi bị đảo ngược để giải mã, hàm băm sẽ tạo ra lượng kết quả tăng theo cấp số nhân. Để nói đơn giản hơn thì chúng ta đều biết số π có giá trị là 3,14 nhưng chúng ta không thể quy kết rằng π + 1 = 3,14 + 1 vì chữ số thập phân của π có thể chạy lên đến hàng nghìn số và giá trị 3,14 là giá trị chúng ta được học chứ không phải là điều thực tế diễn ra.
Bên cạnh đó, Hal Finney cũng được biết đến như là một trong những người đầu tiên yêu cầu sử dụng NFT. Điều này được minh chứng thông qua email của Hal Finney gửi đến Cypherpunks ngày 17/01/1993.
Trên thực tế, tại thời điểm bài phát biểu này diễn ra, zero-knowledge proof hay tiền mã hoá vẫn còn là điều khá mơ hồ đối với công chúng. Chỉ vài năm trở lại đây khi các Layer 2 trên Ethereum thực sự phát triển và cuộc đua trở nên nóng hơn thì khái niệm này mới một lần nữa được thế giới biết đến. Như vậy có thể thấy, tầm nhìn và khả năng của Hal Finney đã đi trước nhân loại hơn 1 phần 4 thế kỷ.
Một người theo chủ nghĩa transhumanism (siêu nhân học)
Dù tài năng và mang đến cho thế giới những phát kiến mới nhưng số phận lại đối xử với Hal Finney một cách không thể nào bất công hơn. Cụ thể, cùng năm Hal Finney nhận được 10 BTC từ Satoshi Nakamoto thì ông cũng được chẩn đoán mắc bệnh ALS khiến ông bị teo một bên cơ thể. Dù đã tích cực luyện tập nhưng ông vẫn không thể đẩy lùi bệnh tật, những năm tháng cuối đời của ông hoàn toàn phải nhờ vào xe lăn.
Thế nhưng 1 người có thể đi trước nhân loại 1 phần 4 thế kỷ chưa bao giờ mang tâm thế của một người bỏ cuộc. Cả Hal Finney và CEO của Alcor Life Extension Foundation đều chia sẻ chung một tầm nhìn theo chủ nghĩa vị lai, theo đó con người có thể tiến xa hơn về mặt thể chất trong tương lai khi công nghệ sinh học phát triển vượt bậc. Điều này giải thích cho việc cơ thể của Hal Finney hiện đang yên nghỉ ở nhiệt độ -196 độ C trong một cơ sở của Alcor ở bang Arizona, Mỹ.
Cùng Coin68TV tìm hiểu thêm về Hal Finney thông qua series Bổ Não tập 11:
Tổng kết
Bên trên là những thông tin về Hal Finney, một lập trình viên có tầm nhìn xa và sâu rộng nhất mà thế giới từng chứng kiến. Những công trình mà ông thực hiện không chỉ giúp mở ra một thị trường tài chính mới mà nó còn tạo ra những giải pháp mà đến tận ngày nay, thị trường tiền mã hoá vẫn đang sử dụng và phát triển nó. Thông qua bài viết, Coin68 hy vọng đã mang đến cho người đọc góc nhìn tổng quan nhất về Hal Finney và những gì ông đã đóng góp cho thị trường tiền mã hoá.
