Flash Loan là gì? Tìm hiểu về “con dao 2 lưỡi” của thị trường DeFi

Flash Loan là thuật ngữ không quá xa lạ với những ai quan tâm đến thị trường DeFi. Song, với nhiều nhà đầu tư cá nhân, thuật ngữ này vẫn là khá xa lạ. Vậy Flash Loan là gì? Những cái tên nào đang đi đầu trong mảng phát triển này và tiềm năng của nó là như thế nào? Hãy cùng Coin68 tìm hiểu qua bài viết dưới đây để tự đưa ra những quyết định đầu tư thật đúng đắn cho cá nhân mình nhé!

Flash Loan là gì? Tìm hiểu về “con dao 2 lưỡi” của thị trường DeFi

Flash Loan là gì ?

Flash Loan thực chất là “vay nóng” hay “vay nhanh”?

Khác với các thuật ngữ đơn giản, vốn có thể mô tả bằng một dòng, Coin68 xin phép được mô phỏng về quá trình thực hiện Flash Loan, nhằm giúp bạn đọc phần nào nắm được khái niệm trước khi chúng ta đi sâu vào vấn đề nhé.

Quy trình Flash Loan gồm 3 bước cơ bản:

• Vay tài sản X ở một nền tảng DeFi A

• Sử dụng tài sản X này để tạo ra lợi nhuận ở một nền tảng DeFi B

• Sau đó hoàn trả phần gốc và lãi cho số tiền bạn đã vay ở nền tảng A

Mô hình hoạt động của Flash Loan

Vậy có cần thế chấp tài sản để vay ở nền tảng A không? 

Câu trả lời là không. Tất cả các bước vay và trả nợ đều được thực hiện thông qua một hợp đồng thông minh duy nhất - khi bạn hoạt động và sử dụng hợp đồng thông minh, việc vay và trả nợ sẽ được thực hiện ngay trong một nốt nhạc.

Đối với các yêu cầu về mặt kỹ thuật, nếu bạn không thanh toán ngay trong giao dịch vừa hoàn thành, hệ thống sẽ đánh dấu giao dịch của bạn là "thất bại" và quá trình vay tiền sẽ không được thực hiện. Do đó, khó có thể lợi dụng lỗ hổng này để lừa đảo hoặc đánh cắp tiền.

Dựa trên quy trình trên, Coin68 nghĩ rằng cụm từ "vay nhanh" sẽ giải thích Flash Loan một cách tốt hơn. Hình thức này không áp dụng mức lãi suất quá cao và không yêu cầu tài sản thế chấp như khái niệm "vay nóng" thường được hiểu. Tuy nhiên, nếu bạn đã hiểu quy trình của Flash Loan, tốt nhất vẫn là giữ nguyên thuật ngữ này bằng tiếng Anh để tránh những hiểu lầm không đáng có khi trao đổi. 

Lợi ích của Flash Loan

Nói cũng dài dòng rồi, chắc nhiều người sẽ thấy smart contract rồi quy trình ở trên quá lằng nhằng và thắc mắc “Thế cơ hội là gì từ cái Flash Loan này?”. Hãy điểm qua những cách mà người dùng có thể tận dụng Flash Loan để có thể kiếm lợi nhuận nhé!

Arbitrage

Arbitrage (tạm dịch: giao dịch ăn chênh lệch) là khi các lập trình viên thấy giá tài sản X trên nền tảng A (ví dụ là 1200 USD) cao hơn trên nền tảng B (ví dụ là 1000 USD), họ có thể vay ở B, bán ở A, rồi sau đó về lại B hoàn trả X. Lợi nhuận bây giờ là 200 USD, tất nhiên là chưa trừ đi phí giao dịch. Đây là cách thức ứng dụng phổ biến nhất của Flash Loan.

Tái cấu trúc khoản vay

Tái cấu trúc khoản vay có thể được thực hiện theo hai cách sau đây:

Đổi tài sản thế chấp (Collateral Swap): Flash Loan cho phép dễ dàng chuyển đổi từ tài sản thế chấp A sang tài sản thế chấp B. 

Ví dụ: Nếu bạn đang thế chấp ETH và muốn chuyển sang thế chấp LINK, bạn có thể sử dụng Flash Loan để vay số tiền cần thiết. Sau đó, bạn nạp số tiền vay từ Flash Loan vào nền tảng để lấy lại ETH thế chấp ban đầu, bán ETH và mua LINK để tạo lệnh thế chấp mới. Cuối cùng, bạn hoàn trả lại khoản vay Flash Loan ban đầu.

Thay đổi nền tảng vay: Ngoài việc chuyển đổi tài sản thế chấp, Flash Loan cũng cho phép bạn dịch chuyển khoản vay từ một nền tảng A (ví dụ: Maker) sang một nền tảng B (ví dụ: Compound) một cách thuận lợi, mà không cần phải nạp thêm tài sản thế chấp.

Nhờ vào Flash Loan, người dùng có thể linh hoạt tái cấu trúc khoản vay của mình, bao gồm việc thay đổi tài sản thế chấp và chuyển đổi nền tảng vay mà không gặp khó khăn về việc cung cấp thêm tài sản thế chấp.

Liquidation (Thanh lý)

Nhiều nền tảng lending sẽ phạt người dùng 3 đến 15% nếu tài sản thế chấp của bạn giảm dưới ngưỡng cho phép và bị thanh lý.

Do đó, việc có một đoạn lập trình giúp “tự thanh lý” bằng Flash Loan là vô cùng hữu ích. Khi thị trường giảm xuống mức bạn muốn thanh lý, lệnh bán ra này sẽ được kích hoạt và giúp bạn tránh việc bị phạt bởi nền tảng.

Dù gì thì mức phí giao dịch 0,09% vẫn tốt hơn rất nhiều so với việc bị phạt tới 15% phải không nào?

Vì sao Flash Loan chưa quá phổ biến?

Vì sao Flash Loan  chưa phổ biến

Quá rõ ràng để nhận thấy, yếu điểm đầu tiên của Flash Loan là nó hết sức phức tạp và không phải ai cũng đủ kiên nhẫn để nghiên cứu cũng như hiểu biết cặn kẽ về hình thức này.

Yếu điểm thứ hai chính là việc Flash Loan phổ biến hơn với giới lập trình viên, những người có thể tận dụng các cơ hội mua bán chênh lệch nhanh với con bot do mình tự tạo lập. Chưa có quá nhiều công cụ hỗ trợ tập người dùng phổ thông tiếp cận sản phẩm này.

Tiếp đó, Flash Loan vô tình làm khuếch đại lỗ hổng cũng như hạn chế của oracle hiện tại, dẫn đến việc hàng loạt nền tảng bị tấn công Flash Loan. Tuy nhiên, điều này một phần đến từ hạn chế của các chỉ số giá oracle chứ không hoàn toàn là lỗi của hình thức Flash Loan này. 

Dưới đây là các dự án từng bị tấn công Flash Loan lớn nhất.

• Ngày 13/03/2023: Euler Finance - 197 triệu USD

• Ngày 17/04/2022: Beanstalk - 182 triệu USD

• Ngày 27/10/2021: Cream Finance - 130 triệu USD

• Ngày 30/04/2022: Fei Protocol - 80 triệu USD

• Ngày 20/05/2021: Pancake Bunny - 45 triệu USD

• Ngày 13/02/2021: Alpha Finance - 37,5 triệu USD

• Ngày 21/09/2021: Vee Finance - 34 triệu USD

• Ngày 02/05/2021: Spartan Protocol - 30,5 triệu USD

“Flash Loan attack” (hay tấn công Flash Loan) là thủ thuật mà các hacker sẽ dùng lỗ hổng Oracle, đẩy giá stablecoin lên cao để đánh lừa nền tảng cho vay rằng họ đã hoàn trả đầy đủ. Tất nhiên, đó chỉ là con số ghi nhận trên nền tảng cho vay, chứ thực tế thì các hacker không trả token mà đã cao chạy xa bay.

Kỳ vọng ở các sản phẩm Flash Loan

Với những ứng dụng đề cập ở trên, dễ dàng nhận thấy, nhu cầu của Flash Loan sẽ càng lớn mạnh nếu mảng Lending và Borrowing trên DeFi phát triển. Nhìn lại Total Value Locked (TVL hay tổng giá trị được khoá trên nền tảng) của mảng DeFi, một xu hướng tăng xuất hiện một cách vô cùng rõ rệt.

Tổng giá trị được khoá trên các nền tảng lending. Nguồn: DeFiLlama

Chúng ta cũng đang dần thấy độ phủ của các dự án hỗ trợ Flash Loan trở nên dày hơn. Các nền tảng cung cấp dịch vụ Flash Loan phổ biến có thể kể đến như:

• Aave: Đây được coi là sản phẩm đi đầu trong công cuộc phát triển dịch vụ Flash Loan.

• dYdX: 3 token được hỗ trợ và không tốn phí là ETH, DAI và USDC.

• Uniswap V3: hơn 100 token được hỗ trợ cùng mức phí 0.3%.

Tổng kết

Flash Loan là một công nghệ tài chính phát triển trên nền tảng blockchain, cho phép người dùng vay một lượng lớn tiền tệ tạm thời mà không cần đảm bảo tài sản. Flash Loan thường được thực hiện trong một giao dịch duy nhất và yêu cầu người dùng trả lại số tiền vay trong cùng một giao dịch đó.

Tuy Flash Loan mang lại nhiều lợi ích và tiềm năng, người dùng cần thận trọng và hiểu rõ về các rủi ro và hạn chế của công nghệ này trước khi sử dụng. Việc nắm bắt được cơ chế hoạt động của Flash Loan và áp dụng nó một cách an toàn và có trách nhiệm là rất quan trọng để đảm bảo sự bền vững và an toàn của hệ thống DeFi.

Lưu ý: Thông tin trên đây không phải là lời khuyên đầu tư, Coin68 không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của các bạn. Chúc các bạn thành công và kiếm được thật nhiều lợi nhuận từ thị trường tiềm năng này.