Đặt vấn đề
Giữa năm 2021, chúng ta đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ của làn sóng Play-to-Earn, đặc biệt là tựa game Axie Infinity. Sự tăng trưởng này đã khiến GameFi và NFT trở nên phổ biến trong nhà đầu tư tiền mã hóa hơn bao giờ hết. Một lý do không nhỏ khiến cho Axie Infinity phát triển mạnh mẽ như vậy có lẽ đến từ mô hình cho thuê NFT.
Mô hình này sẽ gồm 2 đối tượng tham gia: người nắm giữ nhiều NFT và người có nhu cầu chơi game nhưng không có đủ vốn để đầu tư vào NFT. Người nắm giữ NFT sẽ cho người có nhu cầu chơi game thuê NFT để cùng nhau chia sẻ lợi nhuận kiếm được từ game. Chính từ điều này đã giúp tối đa hóa giá trị sử dụng của NFT trong Axie Infinity và mang tới cho tựa game này rất nhiều người chơi mới.
Nhận diện được tầm quan trọng của tính năng cho thuê NFT, các tựa game sau này như Pegaxy hay CyBall đã phát triển một hệ thống cho thuê tự động hóa hơn Axie Infinity. Tuy nhiên, hệ thống cho thuê này vẫn ở mức độ cơ bản và phần lớn các thông tin được kiểm soát và lưu trữ trên máy chủ tập trung của dự án.
Khi thị trường NFT phát triển thì nhu cầu cho thuê NFT lại càng cần thiết và không chỉ dừng lại ở những dự án GameFi. Hãy tưởng tượng NFT là một loại hình tài sản và có tính năng sử dụng. Bạn sở hữu một tài sản nhưng chưa có nhu cầu sử dụng nó thì cho thuê sẽ là cách thức tối đa hóa lợi nhuận.
Hiện tại, vì không có một tiêu chuẩn riêng được thiết lập cho việc thuê NFT nên một cách tiếp cận khá phổ biến là sử dụng quyền sở hữu tạm thời. Chủ sở hữu sẽ chuyển nhượng quyền sở hữu cho người dùng (người muốn thuê NFT) cùng với một lượng tiền thế chấp từ phía người dùng để đảm bảo rằng NFT sẽ được trao trả lại sau khi thời gian thuê hoàn tất.
Tuy nhiên, với mô hình này, chủ sở hữu gốc sẽ không có quyền kiểm soát với NFT đã cho thuê và hoàn toàn dựa trên sự tin tưởng của người dùng hoặc nền tảng thứ 3 sẽ trao trả lại NFT của mình đúng thời hạn. Điều này gây ra nhiều rủi ro cho chủ sở hữu gốc.
Gần đây một đề xuất cải tiến mới cho việc vay mượn NFT đã xuất hiện có tên là EIP-4907 được đưa ra bởi đội ngũ Double Protocol. Đề xuất này đã được kiểm tra và thông qua bởi đội ngũ phát triển của Ethereum và trở thành chuẩn token thứ 30 của Ethereum có tên là ERC-4907.
Giải pháp này hứa hẹn khắc phục các vấn đề hiện tại của hoạt động cho thuê NFT và sẽ giúp tăng cường thanh khoản cũng như mở ra các tính năng sử dụng mới cho NFT.
ERC-4907 hoạt động như thế nào?
Mô tả một cách dễ hiểu thì ERC-4907 sẽ là một phiên bản mở rộng của ERC-721 – tiêu chuẩn của NFT phổ biến nhất trên thị trường. ERC-4907 cho phép quy định chức năng thời gian cho vay của người dùng thông qua chức năng “expires” và tách biệt chủ sở hữu và người đi vay bằng các vai trò “owner” và “user”.
Quan sát hình dưới đây bạn sẽ hiểu rõ hơn cơ chế vận hành của ERC-4907:
Giả sử Alice là người cho thuê và Bob là người thuê.
Quá trình cho thuê này sẽ bao gồm 3 bước chính:
Niêm yết NFT cho thuê
Alice sẽ bắt đầu gửi NFT của mình tới một hợp đồng được gọi là “NFT contract”, sau đó sẽ niêm yết các thông tin cho thuê thông qua một hợp đồng “rental contract”.
Cho thuê NFT
Bob sẽ tiến hành lựa chọn thời gian thuê NFT mà Alice đã niêm yết và chuyển một lượng tiền để thuê NFT này đến “rental contract”. Sau đó, “NFT contract” sẽ thực hiện chuyển NFT đến “rental contract”, tiếp đó hai hợp đồng này sẽ thống nhất với nhau để quy định người thuê là Bob và thời gian thuê thông qua vai trò “user” và tính năng “expires”. “Rental contract” sẽ bắt đầu chuyển tiền thuê tới cho Alice.
Thu hồi NFT
Sau khi thời gian thuê kết thúc, vai trò “user” sẽ tự động bị vô hiệu, Bob không thể sử dụng NFT này nữa. Alice gửi lệnh redeem đến “rental contract” và nhận lại NFT.
ERC-4907 mang lại giải pháp gì?
Quyền chuyển nhượng rõ ràng
Với hai vai trò “owner” và “user”, sẽ đơn giản để quản lý những thứ mà người cho thuê và người đi thuê có/không thể làm với NFT. Thêm vào đó, người sở hữu có thể kiểm soát người cho thuê là ai và rất dễ dàng cho các dự án khác chuyển nhượng các quyền của riêng họ cho chủ sở hữu hoặc người đi thuê.
Đơn giản hóa tác vụ cho thuê
Một khi thời gian cho vay kết thúc, vai trò “user” sẽ mất quyền truy cập vào NFT để sử dụng. Điều này thường được thực hiện bằng một giao dịch on-chain thứ hai nhằm trao trả lại NFT cho người sở hữu hoặc một giao thức đứng ở giữa. Tuy nhiên, tiêu chuẩn ERC-4907 với chức năng “expires”, chúng ta sẽ không cần một giao dịch on-chain thứ hai vì vai trò “user” sẽ tự động bị vô hiệu hóa sau khi thời gian cho vay kết thúc.
Tích hợp với các bên thứ ba dễ dàng
Tiêu chuẩn giúp các giao thức thuộc bên thứ ba có thể quản lý quyền sử dụng NFT một cách dễ dàng mà không cần sự cho phép từ bên phát hành NFT hoặc ứng dụng NFT. Khi một dự án áp dụng vai trò “user” và tính năng “expires” thì tất cả các dự án khác đều có thể tương tác với các chức năng này để thực hiện những giao dịch của riêng mình.
Ví dụ: nếu BAYC sử dụng tiêu chuẩn này thì có thể tích hợp NFT của BAYC vào một nền tảng cho vay nơi người dùng có thể mượn NFT trong vòng 30 ngày, trong lúc đó NFT này cũng có thể tích hợp với một nền tảng bán trả góp, người dùng vừa có thể sử dụng và thanh toán tiền mỗi tháng để mua trả góp NFT này.
Với giải pháp cho thuê của ERC-4907, thanh khoản của NFT chắc chắn sẽ được cải thiện. Các dự án GameFi có lẽ sẽ là những bên đầu tiên áp dụng ERC-4907 vì hiện tại đây là phân khúc có nhu cầu thuê và cho thuê NFT rất cao. Bên cạnh đó, ERC-4907 cũng sẽ mở ra thêm các tính năng mới cho NFT như:
Membership
Một nền tảng web3 muốn bán dịch vụ premium của mình sẽ ứng dụng ERC-4907, giúp quy định thời hạn sử dụng của dịch vụ premium đó và làm cho toàn bộ quá trình này sẽ vận hành on-chain.
Giải pháp cho dịch vụ mua trả góp phi tập trung
Vì được tích hợp với các bên thứ ba dễ dàng, người dùng vừa có thể sử dụng (bằng cách thuê) và trả góp hàng tháng để mua đứt NFT đó.
NFT đại diện cho tài sản cho thuê trong thế giới thực
ERC-4907 sẽ giúp việc ứng dụng NFT đại diện cho các tài sản cho thuê trong thế giới thực trở nên dễ dàng hơn vì chuẩn token này giúp người chủ sở hữu dễ dàng quy định được người thuê và thời gian cho thuê.
Tạm kết
Việc xuất hiện của ERC-4907 sẽ là giải pháp lớp cơ sở đặt nền móng cho sự phát triển và sáng tạo tiếp theo trong thị trường NFT. Tuy nhiên, hiện tại tiêu chuẩn này mới chỉ ở giai đoạn thử nghiệm và chắc chắn sẽ cần nhiều sự “thử lửa” để đến được giai đoạn đón nhận rộng rãi trên thị trường.
Về AntiAntiNFTs Club (AANC)
AntiAntiNFTs Club (AANC) là cộng đồng các nhà sưu tập và đầu tư NFT tại Việt Nam. Xuất phát từ tình yêu đối với NFT AANC luôn muốn lan tỏa tình yêu đó đến với mọi người thông qua việc xây dựng một cộng đồng chất lượng, một nơi đúng với slogan của tụi mình đó là “Can’t help falling in love with NFTs”.
Tham gia Cộng đồng AANC trên: Telegram | Twitter
Xem thêm các bài viết trước của AANC:
