Sau 130 ngày gây tranh cãi với vai trò "cố vấn cấp cao không lương" trong chính quyền Tổng thống Donald Trump, tỷ phú Elon Musk chính thức rút lui khỏi Ban Hiệu suất Chính phủ.
Elon Musk chính thức rời bộ máy chính quyền Mỹ. Ảnh: CNN
Sứ mệnh tái cấu trúc chính phủ khép lại
Sáng 29/05 (giờ Việt Nam), Nhà Trắng xác nhận Elon Musk đã rút lui khỏi chính quyền Tổng thống Donald Trump. Từ đây, chính thức khép lại một chương đầy sóng gió giữa hai biểu tượng quyền lực, một tổng thống tái nhiệm với khát vọng cải tổ bộ máy nhà nước, và một tỷ phú công nghệ với triết lý quản trị không khoan nhơn.
Ban Hiệu quả Chính phủ (Department of Government Efficiency - DOGE) được thành lập ngay sau khi Trump tái đắc cử vào cuối năm 2024, với mục tiêu tuyên chiến với lãng phí và gian lận trong bộ máy chính phủ liên bang. Elon Musk được trao toàn quyền vận hành DOGE cùng cựu ứng viên Tổng thống Mỹ Vivek Ramaswamy đang điều hành công ty Strive.
Tham vọng ban đầu là cắt giảm 1.000 tỷ USD chi tiêu công. Trên thực tế thì chỉ mới tiết kiệm được khoảng 160 tỷ USD, song vẫn là một con số khá đáng kể. Dưới tay Musk, hơn 60.000 nhân viên liên bang đã bị sa thải, 76.000 người buộc phải nghỉ hưu sớm, và thêm 150.000 vị trí đang chờ bị xóa sổ. Chi tiêu viện trợ thực phẩm và y tế quốc tế cũng bị cắt giảm trầm trọng.
Tuy nhiên, chiến dịch "dọn dẹp bộ máy" đã không êm đẹp. DOGE liên tục đối mặt với phản ứng dữ dội, từ biểu tình của công đoàn, các phán quyết từ tòa án liên bang, cho đến áp lực ngày càng tăng từ các nhà lập pháp. Trong một cuộc phỏng vấn với Washington Post, Musk thừa nhận DOGE đã trở thành tâm điểm chỉ trích và ông không muốn bản thân bị kéo vào vòng xoáy chính trị không thể kiểm soát.
Cái kết được dự báo trước
Sự rạn nứt giữa Musk và Trump trở nên rõ ràng hơn sau khi vị tỷ phú công khai chỉ trích dự luật chi tiêu mới nhất của chính quyền, có tên "One Big, Beautiful Bill Act". Dự luật dài 1.100 trang, được Hạ viện thông qua với kết quả sát nút (215-214), mang theo các đề xuất cải cách thuế, cắt giảm phúc lợi, và chi tiêu quốc phòng trị giá hơn 150 tỷ USD.
Tuy nhiên, theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO), gói cải cách thuế trong dự luật này sẽ làm tăng thâm hụt ngân sách thêm 3.800 tỷ USD vào năm 2034. Đối với Musk, đây là đòn trực diện giáng vào chính sứ mệnh mà ông đang lãnh đạo. Musk bất bình trong một trích đoạn phỏng vấn với CBS News ngày 27/05:
“Dự luật này không cắt giảm thâm hụt, mà nó còn làm gia tăng thêm, phá hoại những gì DOGE đang cố gắng đạt được.”
Khi được hỏi về dự luật, Musk hồi đáp một cách mỉa mai một dự luật có thể lớn, hoặc đẹp, nhưng không thể vừa lớn vừa đẹp.
Phát biểu này được xem là giọt nước tràn ly dẫn đến sự rút lui của Musk, dù ông vẫn giữ lời lẽ lịch sự trong tuyên bố chính thức đăng trên X:
“Khi thời hạn công tác theo lịch trình của tôi với tư cách là nhân viên chính phủ đặc biệt sắp kết thúc, tôi muốn cảm ơn Tổng thống Donald Trump đã trao cho tôi cơ hội giảm chi tiêu lãng phí. Sứ mệnh của DOGE sẽ ngày càng được củng cố theo thời gian, trở thành một lối sống trong toàn bộ chính phủ.”
As my scheduled time as a Special Government Employee comes to an end, I would like to thank President @realDonaldTrump for the opportunity to reduce wasteful spending.
— Elon Musk (@elonmusk) May 29, 2025
The @DOGE mission will only strengthen over time as it becomes a way of life throughout the government.
Từ đồng minh đến cựu cố vấn
Trước khi bước chân vào chính phủ, Musk là một trong những nhà tài trợ lớn nhất cho Trump trong cuộc bầu cử năm 2024, thông qua việc rót tiền vào super PAC America PAC - có thể lên tới 45 triệu USD/tháng. Ông từng dòng dạc sẽ dành một đến hai ngày mỗi tuần để giúp chính quyền giảm chi tiêu, miễn là Tổng thống còn cần và điều đó còn hữu ích.
Tuy nhiên, đến cuối tháng 4, Musk đã úp mở về khả năng rút lui để tập trung điều hành các công ty như Tesla, SpaceX, Boring Company và mạng xã hội X. Khi thông tin rút lui được xác nhận, cổ phiếu Tesla lập tức tăng giá, phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư rằng Musk sẽ quay về làm điều mà ông giỏi nhất là lãnh đạo trong lĩnh vực công nghệ, chứ không phải chính trị.
Coin68 tổng hợp
