Những ngày gần đây, cộng đồng Ethereum liên tục xôn xao về từ khoá "Client Diversity" và những rủi ro tiềm ẩn đang trực chờ mạng lưới trong tương lai. Vậy thì "Client Diversity" là gì? Trong bài viết hôm nay, hãy cùng tìm hiểu về từ khoá này và xem nó có tầm quan trọng như thế nào đến hệ sinh thái Ethereum anh em nhé!
Client Diversity là gì? Vì sao từ khoá này ảnh hưởng đến sự sống còn của Ethereum?
Client là gì?
Như thường lệ, để giải thích một từ khoá mới và khó hiểu, chúng ta sẽ đi bóc tách từng phần nhỏ để lí giải được dễ hiểu hơn.
Các Validator tham gia xác thực mạng lưới blockchain sử dụng cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake sẽ cần phải vận hành dựa trên phần cứng và phần mềm. Phần cứng thì thường là các linh kiện giống với máy tính thường ngày của chúng ta, nhưng chắc chắn sẽ phải có cấu hình cao hơn để đáp ứng nhu cầu xử lý của mạng lưới.
Còn về phần mềm, thì các Validator này sẽ cần chạy một chương trình được gọi là Client. Hiểu nôm na, Client sẽ là cầu nối để các Validator có thể thực hiện các tác vụ đối với blockchain. Với Ethereum, Validator phải sử dụng đồng thời 2 dạng Client chính, dành cho 2 tác vụ:
- Consensus Client: đây là phần mềm xử lý khâu đồng thuận, ấn định dữ liệu quá khứ;
- Execution Client: đây là phần mềm xử lý khâu vận hành, giúp tiếp nhận các yêu cầu giao dịch từ người dùng.
Client Diversity là gì?
Sau khi đã hiểu về Client, chúng ta sẽ đến với một vấn đề tồn đọng hiện tại của hệ sinh thái Ethereum. Đó là câu chuyện phi tập trung tỷ trọng sử dụng các dạng phần mềm. Client Diversity hiểu nôm na là những lời "kêu gọi" cộng đồng đa dạng hoá việc sử dụng phần mềm Client trong khâu vận hành blockchain.
Ở thời điểm bài viết, phần mềm chiếm tỷ trọng lớn nhất ở hạng mục Consensus là Prysm với con số 39%. Tuy nhiên, vấn đề này không là gì nếu so sánh với con số 79% của Geth (Go-ethereum) ở hạng mục Execution. Hồi giữa tháng 01/2024, tỷ lệ thống trị của Geth đã có lúc lên đến 85%, là nguồn cơn khiến cộng đồng Ethereum phải gióng hồi chuông báo động.
Giống với các khía cạnh khác của một blockchain, Client không được đa dạng hoá sẽ kéo theo rất nhiều hệ luỵ.
Vì sao tỷ trọng phân bổ bị kéo lệch?
Trước tiên, đó nằm ở sự sai khác trong độ hiệu quả của các phần mềm. Dễ dàng nhận thấy, các phần mềm được ưu tiên sử dụng, sẽ có tốc độ xử lý xác thực nhanh hơn, tránh lỗi vặt và những rủi ro không đáng có cho đơn vị vận hành. Mới đây, sàn Coinbase cũng từng có những giải thích về lí do chỉ sử dụng Geth vì đây là "phần mềm duy nhất đáp ứng được các tiêu chuẩn về mặt kỹ thuật" của tổ chức này.
2/ Coinbase Cloud prioritizes the security of customer assets, and the underlying blockchain, above all else. When launching Ethereum staking and evaluating execution layer clients to maximize these traits, Geth was the only client that met our technical requirements.
— Coinbase Cloud 🛡️📞 (@CoinbaseCloud) January 23, 2024
Lí do thứ hai thường đến từ lợi nhuận từ mảng Liquid Staking. Lợi thế cạnh tranh về thời gian xử lý khối sẽ tích luỹ dần theo thời gian theo hiệu ứng lãi kép, từ đó mang lại nguồn yield cực kì lớn. Nhất là trong bối cảnh mảng thị trường Liquid Staking và Restaking vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng cao, các đơn vị sẽ muốn tận dụng làn sóng này để tích luỹ cho mình những lợi thế về sau.
Lí do cuối cùng, đó là không có một "phong trào" cụ thể để hô hào cho việc phi tập trung Client. Những dòng tweet kêu gọi mới đây trên Twitter, phần lớn đến từ việc lo sợ với sự tập trung tỷ trọng của Geth, chứ ở bối cảnh bình thường, một đám đông sẽ không thể được phân bổ một cách đồng đều và tự nhiên. Hãy thử hỏi, nếu đứng trong một đám đông, bao nhiêu người sẽ lựa chọn là người "chịu thiệt" để đảm bảo an toàn chung cho mạng lưới?
Những hệ luỵ từ Client tập trung
Rủi ro đầu tiên đến từ việc vận hành của mạng lưới có thể bị gián đoạn nếu một phần mềm chiếm tỷ trọng lớn gặp vấn đề.
Câu chuyện này vẫn chưa diễn ra khi 2 Execution Client là Besu và Nethermind gặp lỗi đều trong tháng 01/2024. Nhưng nó khiến cộng đồng tự hỏi khi chuyện tương tự liệu có xảy ra với Geth, mạng lưới có gặp biến cố gì trầm trọng không?
Với câu chuyện của Consensus Client, vào tháng 05/2023, Ethereum 2 lần liên tiếp không thể hoàn thành xác thực (Finality) mạng lưới trong 24 giờ. Vấn đề ở thời điểm đó, chính là vì một lỗi trong Consensus Client của Prysm (Client hiện chiếm 39% tỷ trọng mạng lưới như đã đề cập ở phần trên).
Ngoài ra, việc Validator bị slashing khi có bug với Client cũng ảnh hưởng tương đối lớn về mặt kinh tế, không chỉ cho các đơn vị Liquid Staking mà còn là đối với người dùng sử dụng các dịch vụ này.
If you are staking on Ethereum and currently running Prysm, this is for you: Run the majority client at your own peril!https://t.co/6XWfSTJWqS
— Dankrad Feist (@dankrad) March 24, 2022
In this post I detail the enormous risks that staking with the majority client incurs.
Trong một bài viết nói về rủi ro khi vận hành một Client chiếm tỷ trọng cao trong mạng lưới từ tận năm 2022, tác giả Dankrad Feist nhấn mạnh, trường hợp có tác động mạnh nhất là "trường hợp số 3" - khi mạng lưới đồng thuận với một khối không hợp lệ (invalid).
Và thiệt hại với một Client chiếm tỷ trọng cao sẽ lớn hơn nhiều đối với các Client chiếm tỷ trọng thấp. Điều này là vì Client chiếm tỷ trọng cao sẽ khiến mạng lưới không thế Finality (đóng băng dữ liệu quá khứ). Khi có 4 Epoch liên tiếp không được Finality, trạng thái khẩn cấp Inactivity Leak sẽ được kích hoạt.
>> Tìm hiểu về Finality, Epoch và Inactivity Leak ở bài viết này.
The inactivity leak
— Labrys (@Labrys_io) January 23, 2024
When a minority client fails, the penalty is losing ETH at the same rate as you gained it (as you can see in the graph of my validator above) but if Geth fails, because it instantly stops the chain from finalising, the penalty is much harsher.
This… pic.twitter.com/TgX4ZK6RX6
Và khi lỗi Client không sớm được vá, trạng thái Inactivity Leak càng kéo dài, mức tiền phạt cho các Validator gặp lỗi Client tăng theo cấp số. Cơ chế này nhằm thúc ép các Validator nhanh chóng trở lại chain chuẩn xác (valid) và ngăn ngừa các hình thức tấn công mạng lưới.
Những câu chuyện bên lề
Tất nhiên, khi có một "miếng mồi" hấp dẫn là chủ đề về "Client Diversity", cộng đồng Twitter cũng nhanh chóng có những câu chuyện bên lề để tăng thêm sức nóng cho từ khoá này.
Một vài ý kiến cho rằng, việc Geth chiếm tỷ trọng lớn trong mạng lưới hiện tại phát sinh từ những mâu thuẫn trong khâu xử lý khoản tiền bị kẹt trong ví của dự án Parity, đơn vị trước đây đã vận hành một Execution Client khác, nhưng gặp sự cố vào năm 2017 và khóa lại một lượng lớn ETH.
Why is geth 80% of the stake?
— Mark (ethDreamer.eth) 🦇🔊 (@EthDreamer) January 24, 2024
People think it's because geth is the most reliable. It's actually because of the 2017 parity wallet bug.
I'm 💯 serious.
Back in the day we used to have 2 clients: geth & parity. They were roughly equal in their usage.
But then an exploit in the…
Nhà sáng lập Parity là Gavin Wood, người mà sau này còn tạo ra cả dự án blockchain Polkadot, đã quyết định không mở mã nguồn mở cho Parity khiến Client này chết dần và từ đó tạo nên sự "thống trị" của Geth ở thời điểm hiện tại.
Ngoài ra, cộng đồng Ethereum cũng liên tục chia sẻ các bài đăng khuyến khích chạy node và Validator độc lập tại nhà (Solo Staker), song song đó là làn sóng ủng hộ các Client chiếm tỷ trọng thấp trong mạng lưới.
Ethereum @ Home!
— 5736 (@punk5736) January 24, 2024
Protocols:
=> @NethermindEth + Lighthouse (Primary)
=> Geth + Prsym (Secondary)
=> Papyrus @starknet full node
.. with space for future L2 or @eigenlayer protocols that catch my interest. Being onchain is sublime when the computer upstairs signs off on it 🤠 pic.twitter.com/rUqTIqUbhq
Bên cạnh đó, các ông lớn tham gia vào thị trường Staking cũng liên tục bị cộng đồng gây áp lực để thay đổi phần mềm Client của mình.
Knock-knock @binance 👋 https://t.co/VrTH9XnRsD pic.twitter.com/9rL1bm8F3o
— Mark (ethDreamer.eth) 🦇🔊 (@EthDreamer) January 23, 2024
Đúng với bản chất của ngành crypto, sẽ không thể nào đề cập đến một câu chuyện được cả một cộng đồng bàn tán mà không có các meme đi kèm.
Hitler is not happy with the state of Ethereum client diversity... pic.twitter.com/G1oiUIR93e
— Doug Colkitt (@0xdoug) January 24, 2024
Tạm kết
Như vậy là chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về câu chuyện tập trung tỷ trọng Client trên Ethereum. Hi vọng bài viết trên đây có thể giải thích cho anh em những thắc mắc rằng vì sao cộng đồng Twitter lại xôn xao vì từ khoá này đến vậy.
Mong là chúng ta sẽ sớm có cơ hội gặp lại nhau trong những bài viết mới anh em nhé!
Coin68 tổng hợp
Tham gia thảo luận về những vấn đề NÓNG HỔI nhất của thị trường DeFi tại nhóm chat Fomo Sapiens cùng các admin Coin68 nhé!!!
