Bitcoin NFT và giao thức Ordinals - Làn gió mới về mảng NFT của Bitcoin

Bitcoin NFT và giao thức Ordinals mở ra cánh cửa cho sự phát triển sáng tạo và tiềm năng kinh tế mới trên mạng lưới Bitcoin. Hãy cùng Coin68 tìm hiểu về những ưu điểm và thách thức của Bitcoin NFT, Ordinals Protocol đồng thời khám phá cách chúng đem lại sự thay đổi đầy hứa hẹn cho thế giới NFT trên mạng lưới Bitcoin qua bài viết dưới đây nhé!

Bitcoin NFT và giao thức Ordinals - Làn gió mới về mảng NFT của Bitcoin

Bitcoin NFT là gì?

Vào ngày 02/02/2023, mạng lưới Bitcoin đã tạo ra một khối (block) có kích thước lớn nhất từ trước đến nay, với dung lượng 4MB, tương đương 4 lần so với giới hạn thông thường là 1MB. Nguyên nhân chính là một giao dịch đã "khắc" 1 hình ảnh lên 1 khối có số hiệu <774628> và hành động này gần như chiếm hết không gian lưu trữ của khối đó.

Khối này đã trở thành một cột mốc quan trọng trong lịch sử của Bitcoin và mở ra con đường cho phong trào Bitcoin NFT hay Ordinals Inscription trong tương lai.

Để làm rõ về khái niệm Bitcoin NFT, đầu tiên chúng ta cần phải biết về khái niệm NFT là gì, còn nếu các bạn chưa biết thì có thể tham khảo thêm tại đây nhé: NFT là gì? Tìm hiểu những điểm đặc biệt khiến NFT trở nên cực hot.

Vậy Bitcoin NFT là gì?.

Bitcoin NFT là các non-fungible token trên mạng lưới Bitcoin. Chúng được tạo ra thông qua quá trình sử dụng Ordinals Protocol. Mỗi Bitcoin NFT có một số hiệu tuần tự (hay được gọi là ordinal number) được in trên 1 satoshi duy nhất. Số hiệu ordinal number này làm cho tài sản số này trở nên hiếm và có giá trị.

Bitcoin NFT đã trở thành hiện thực nhờ các nâng cấp trên mạng lưới blockchain trong vài năm qua, bao gồm SegWit, Taproot và các Payment channel khác nhau như Lightning Network và Stacks. Các nâng cấp này đã tiêu chuẩn hóa hình dạng các giao dịch phức tạp và làm rối chữ ký để chúng khó nhận ra hơn, từ đó mở rộng khả năng của blockchain và thu nhỏ kích thước giao dịch.

Bitcoin NFT đã được kích hoạt thông qua việc ra mắt giao thức Ordinals vào tháng 1 năm 2023. Một tháng sau đó, Yuga Labs thông báo về việc ra mắt bộ sưu tập Bitcoin NFT của họ, TwelveFold. Đáng chú ý, Bitcoin NFT cũng được gọi là Bitcoin Ordinals hoặc Ordinal NFT.

Các nhà phát triển Blockchain tạo ra những tiêu chuẩn và sự phát triển của các loại NFT trên các mạng lưới như Ethereum hay BNB Chain và các bộ tiêu chuẩn này, còn được gọi là bộ quy tắc, đã được thiết kế đặc biệt để tạo ra các NFT như ERC-721 và ERC-1155. 

Tuy nhiên, mạng lưới Bitcoin lại không có cơ chế tương tự. Mạng lưới Bitcoin không hỗ trợ tiêu chuẩn riêng cho việc tạo ra các NFT. Thay vào đó, Bitcoin chỉ tập trung vào hệ thống xác nhận giao dịch được gọi là Bitcoin Transaction Protocol. Điều này đồng nghĩa với việc Bitcoin không thể hỗ trợ việc xây dựng smart contract và đây cũng là điểm khác biệt quan trọng nhất giữa Bitcoin và Ethereum cùng các Blockchain thế hệ sau.

Giao thức Ordinals là gì?

Bitcoin Ordinals Protocol là gì?

Bitcoin Ordinals Protocol là một giao thức mới cho phép người dùng tạo ra NFT trực tiếp trên mạng lưới Bitcoin, mở ra nhiều tiềm năng mới cho cộng đồng người dùng.

Ngày Bitcoin ra đời vào ngày 03/01/2009, nó chỉ được sử dụng để lưu trữ giá trị. Nhưng giờ đây, những nhà cách mạng không muốn dừng lại ở đó. Họ muốn phát triển mạng lưới Bitcoin mạnh mẽ hơn và có nhiều ứng dụng hơn.

Vì thực hiện tầm nhìn đó, kỹ sư phần mềm Casey Rodarmor đã tạo ra giao thức Ordinals, cho phép người dùng tạo ra NFT trên mạng lưới Bitcoin. Điều này làm cho mạng lưới Bitcoin phong phú hơn và mang lại nhiều tiềm năng cho cộng đồng người dùng.

Bitcoin Ordinals cho phép gán một định danh duy nhất và giao dịch với dữ liệu bổ sung cho từng đơn vị satoshi (sats) theo Bitcoin. Đây là đơn vị nhỏ nhất của tiền mã hóa Bitcoin và có 100.000.000 satoshi trong một Bitcoin duy nhất. Giao thức này cho phép tạo ra các token phi tương đồng (NFT) trực tiếp trên chuỗi khối Bitcoin, còn gọi là NFT Ordinals.

Trước đây, Bitcoin và satoshi trên chuỗi khối không thể phân biệt được với nhau. Nhưng giao thức của Rodarmor đã thay đổi điều đó bằng cách sử dụng 2 bản cập nhật Bitcoin: Segregated Witness (SegWit) và Taproot.

Bản cập nhật Taproot đã giới thiệu một định dạng địa chỉ Bitcoin mới mà giao thức Bitcoin Ordinals có thể sử dụng để xác định satoshi cụ thể.

Cập nhật Segregated Witness cho phép thông tin chứng cứ (tập lệnh chứng cứ) được tách riêng khỏi dữ liệu giao dịch và lưu trữ trong một cấu trúc dữ liệu riêng trên blockchain. Thay đổi này tăng kích thước khối của Bitcoin và cho phép người dùng ghi dữ liệu hình ảnh và video vào tập lệnh chứng cứ cùng với chữ ký số và thông tin xác thực khác.

Các đặc điểm của Bitcoin Ordinals

Giao thức Bitcoin Ordinals cho phép gán định danh duy nhất và giao dịch với dữ liệu bổ sung cho từng satoshi trên chuỗi khối Bitcoin.

Các NFT có thể được tạo trực tiếp trên blockchain Bitcoin bằng giao thức này.

Giao thức sử dụng định dạng địa chỉ Bitcoin mới được giới thiệu bởi Taproot để xác định từng satoshi cụ thể.

Các lợi ích mà Bitcoin Ordinals Protocol mang lại

Với Bitcoin Ordinals, các đơn vị satoshi trở nên độc nhất vô nhị, có thể được theo dõi và giao dịch với dữ liệu bổ sung.

Việc tạo ra NFT trực tiếp trên Bitcoin Network mở ra nhiều cơ hội sáng tạo và kinh doanh mới.

Dữ liệu hình ảnh và video có thể được ghi vào blockchain Bitcoin cùng với thông tin xác thực, mở ra khả năng ứng dụng đa dạng và đa phương tiện trên nền tảng Bitcoin.

Một số thuật ngữ được sử dụng trong Bitcoin NFT

Ordinals (Chỉ số Thứ tự): Là giao thức cho phép tạo ra các NFT trên mạng lưới Bitcoin. Trong giao thức Ordinals, cũng có đề cập đến "ordinal number" (số thứ tự) của các sats. Sat là đơn vị nhỏ nhất của Bitcoin, 1 BTC = 100.000.000 sats và mỗi sat này được gán một số thứ tự riêng khi nó được tạo ra.

Inscription (Khắc lên): Là nội dung được ghi lên các sats để tạo ra Bitcoin NFT. Có thể hiểu Inscription là NFT trên mạng lưới Bitcoin.

Inscribe (Khắc): Là hoạt động ghi Inscription lên các sats, tương tự như việc "mint" (phép tạo) các NFT thông thường.

Digital Artifact (Tác phẩm Kỹ thuật số): Là thuật ngữ được tạo ra để chỉ các NFT được lưu trữ với tiêu chuẩn cao hơn so với NFT thông thường. Để được coi là Digital Artifact, một NFT phải đáp ứng những yêu cầu sau: phi tập trung, bất biến, lưu trữ đầy đủ trên chuỗi khối và không bị hạn chế.

Để dễ hiểu, bạn có thể xem Inscription là NFT trên mạng lưới Bitcoin và Inscription là một loại Digital Artifact. Digital Artifact là một phân loại nhỏ nằm trong NFT với các đặc điểm cao cấp hơn theo mô tả của tác giả. Digital Artifact không nhất thiết phải thuộc mạng lưới Bitcoin.

Sự khác biệt của NFT truyền thống và Bitcoin NFT

Bảng so sánh NFT truyền thống và Bitcoin NFT

NFT truyền thống: Thông tin token được triển khai từ smart contract và lưu trữ on-chain. Metadata (nội dung của NFT) thường được lưu trữ trên các hệ thống phi tập trung như IPFS.

Bitcoin NFT: Toàn bộ thông tin về NFT được lưu trữ hoàn toàn on-chain, bao gồm cả thông tin token và metadata.

Đặc tính của Bitcoin: Bitcoin NFT kế thừa tính phi tập trung, minh bạch, bảo mật và bất biến của Bitcoin.

Khả năng kiểm duyệt nội dung: Với NFT truyền thống, có khả năng kiểm soát nội dung. Trong khi đó, với Bitcoin NFT, bất kỳ ai chạy một full node Bitcoin đều có thể tạo ra NFT, không thể kiểm soát được nội dung người dùng đưa lên.

Xác định độ quý hiếm: Đối với NFT truyền thống, độ quý hiếm được xác định dựa trên giá trị nghệ thuật, giá trị sử dụng, v.v. Trong khi đó, Bitcoin NFT bổ sung yếu tố con số thứ tự sats mà NFT được khắc vào.

Phân loại độ hiếm: Ordinals chia sats của Bitcoin NFT thành 6 loại: common, uncommon, rare, epic, legendary và mythic. Các phân loại này dựa trên vị trí của từng satoshi trong block, điều chỉnh độ khó, mỗi mùa Bitcoin Halving, mỗi chu kỳ và block genesis.

Tác động của Bitcoin NFT tới thị trường

Từ khi Bitcoin xuất hiện, nó đã được coi là một phương tiện lưu trữ giá trị và phương thức thanh toán. Việc El Salvador hợp pháp hóa Bitcoin càng làm nổi bật vai trò của nó. Nhưng lần này, Bitcoin đã vượt xa những gì mà người sáng lập Satoshi Nakamoto tưởng tượng. Bitcoin NFT không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động của mạng lưới Blockchain, mà còn có tác động đến nền kinh tế crypto.

Đối với mạng lưới Bitcoin Blockchain, con số Inscription trên mạng lưới Bitcoin đã tăng đáng kể từ khi có block 4MB lịch sử. Hiện có hơn 500.000 Inscription đã được tạo ra. Kích thước của mỗi block cũng trở nên lớn hơn do nhu cầu khắc Inscription tăng từ cộng đồng. Điều này có ảnh hưởng đối lập:

• Mạng lưới Bitcoin trở nên nặng nề hơn, khiến các miner phải nâng cấp phần cứng và tạo rào cản cho những người mới tham gia.

• Tuy nhiên, mạng lưới bận rộn cũng mang lại lợi ích cho miner, vì họ có thể kiếm được nhiều phí từ các giao dịch. Điều này đặc biệt quan trọng khi phần thưởng đào Bitcoin giảm đi sau mỗi chu kỳ Halving.

Bitcoin NFT cũng thúc đẩy sự phát triển của dịch vụ khắc Inscription trên Bitcoin, khiến mạng lưới trở nên tập trung hơn.

Đối với nền kinh tế crypto, xu hướng Bitcoin NFT đang mở ra một cách tiếp cận mới để tạo ra giá trị và ứng dụng cho Bitcoin. Bitcoin NFT thu hút sự chú ý từ cộng đồng và tăng giá trị cho Bitcoin. Người sở hữu Bitcoin hiện có nhiều cơ hội hơn để sử dụng đồng tiền của mình. Ngoài ra, việc khắc Inscription lên Bitcoin khuyến khích người sở hữu giữ chúng thay vì bán đi. Tuy nhiên, cũng có những hạn chế của Bitcoin NFT như chi phí cao, hạ tầng chưa phát triển đầy đủ, giá cả quá cao và sự không thể kiểm duyệt.

Bitcoin NFT không chỉ là việc mua/bán/lưu trữ NFT, mà còn mở ra một nền kinh tế xung quanh hình ảnh số trên mạng lưới Bitcoin. Các dịch vụ như tạo Inscription, Marketplace, Wallet, Swap đã xuất hiện và tương lai có thể chờ đợi một hệ sinh thái DeFi phát triển trên Bitcoin.

Xuất hiện của Bitcoin NFT đã gây ra một cuộc tranh luận sôi nổi giữa hai phe. Một phe cho rằng đây là cải cách tăng cường lợi ích cho Bitcoin, trong khi phe còn lại cho rằng Bitcoin NFT là không cần thiết và tấn công vào mạng lưới Bitcoin.

Tổng kết

Qua bài viết trên, các độc giả của Coin68 có thể thấy rằng Bitcoin NFT và Ordinals Protocol đã tạo ra một sự thay đổi đáng kể trong cách chúng ta nhìn nhận và sử dụng Bitcoin. Bitcoin NFT mở ra một thế giới mới của giá trị và tính ứng dụng cho Bitcoin, thu hút sự chú ý và tạo ra sự phát triển đáng kể trong mạng lưới Bitcoin. 

Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận các hạn chế và thách thức của Bitcoin NFT. Việc chi phí cao, hạ tầng chưa hoàn thiện và sự không thể kiểm duyệt là những yếu tố cần được đánh giá và giải quyết trong quá trình phát triển tiếp theo. Đồng thời, sự cạnh tranh và tranh luận về vai trò và giá trị của Bitcoin NFT cũng là một điểm nổi bật trong cộng đồng.

Lưu ý: Thông tin trên đây không phải là lời khuyên đầu tư, Coin68 không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của các bạn. Chúc các bạn thành công và kiếm được thật nhiều lợi nhuận từ thị trường tiềm năng này.