Thời điểm thị trường biến động mạnh hôm qua chắc hẳn khiến nhiều anh em nhà đầu tư cảm thấy lo lắng, đặc biệt là với những diễn biến khó hiểu từ các token đòn bẩy của FTX. Vào hôm nay, phía sàn đã có đưa ra những giải thích về sự trục trặc vừa qua với các token đòn bẩy trên Binance.
Tổng quan về các Token đòn bẩy
Các token đòn bẩy là gì?
Token đòn bẩy (Leveraged Tokens – LT) là các token ERC20 đại diện cho các đồng tiền mã hoá đã được đòn bẩy lên. Ví dụ, ETHBULL là token ETH được đòn bẩy +3x lên. Điều này đồng nghĩa với việc $10 ETHBULL sẽ tương đương với một position (vị thế) có tổng giá trị $30 ETH với đòn bẩy +3x.
Những giải thích về các token này, Coin68 đã diễn giải tại đây, quý bạn đọc hãy đón xem nhé!!!
Rebalance là gì?
Trên thực tế, giá ETHBULL và ETH sẽ không luôn luôn có độ thay đổi với tỉ lệ 3:1. Điều này là do hệ quả của lãi kép và công thức mà FTX sử dụng để tính toán giá token.
Để tiếp tục duy trì mức đòn bẩy 3x, ETHBULL cần phải được rebalance (tái cân đối lại) – nghĩa là hệ thống phải mua/bán ETH để khôi phục lại mức đòn bẩy ban đầu.
Việc rebalance cũng nhằm để quản lý rủi ro. Nếu giá ETH giảm 33%, một vị thế long +3x sẽ bị thanh lý. Để tránh điều này, ETHBULL sẽ rebalance khi giá ETH giảm, giảm thiểu rủi ro và đưa đòn bẩy về lại +3x.
Các token đòn bẩy sẽ được rebalance mỗi ngày vào lúc 02:00 AM (giờ UTC) – tức 09:00 AM (giờ Việt Nam). LT cũng sẽ được rebalance ngay trong ngày nếu đòn bẩy của chúng thay đổi gấp 4 lần để tránh rủi ro bị thanh lý.
Các token đòn bẩy biến động như thế nào?
Nếu bắt đầu tính từ một lần rebalance, các token đòn bẩy sẽ biến động gấp 3 lần so với tài sản cơ sở; vậy khi giá ETH tăng 2%, ETHBULL sẽ tăng khoảng 6%.
Lưu ý: Tỷ lệ 1:3 ở đây là với phần trăm biến động. Nên nếu có một số anh em nói giá ETH chia 2 thì giá ETHBULL chia 6 là không chính xác.
Tuy nhiên, để có thể duy trì trạng thái biến động gấp 3 lần giá ETH trong ngày tiếp theo, ETHBULL sẽ cần phải được rebalance vào cuối mỗi ngày – đồng nghĩa là giữa hai thời điểm rebalance liên tiếp, biến động giá token đòn bẩy có thể chênh lệch rất nhiều so với mức đòn bẩy danh nghĩa trên tài sản cơ sở của nó.
Nhìn chung, nếu thị trường biến động thuận chiều, token đòn bẩy sẽ được tăng mạnh hơn tài sản cơ sở. Ví dụ, nếu giá ETH tăng 5% trong ngày hôm nay, rồi tiếp tục tăng 5% trong ngày hôm sau, thì ETH khi ấy sẽ tăng đến 10.25% so với lúc ban đầu. Thế nhưng ETHBULL thì sẽ tăng đến tận 32.25% – tức là nhiều hơn 3x của 10.25%.
Ở chiều ngược lại, nếu thị trường biến động ngược chiều, token đòn bẩy sẽ giảm mạnh hơn tài sản cơ sở. Ví dụ, nếu giá ETH tăng 5% trong hôm nay và giảm 5% trong ngày hôm sau, thì giá ETH sẽ giảm 0.25%, như ETHBULL sẽ giảm chỉ 2.25% – nhiều hơn 3x của 0.25%.
Do đó, để thống nhất những biến động, cần phải thống kê giá kể từ thời điểm rebalance gần nhất – 00:02 UTC, trừ khi xảy ra rebalance nội ngày.
Các token đòn bẩy có chứa gì?
Bạn có thể xem các chỉ số giá của các token đòn bẩy, ví dụ như là ở https://ftx.com/tokens/ETHBULL. Mỗi token đòn bẩy có một vị thế tính bằng USD, và một vị thế tính bằng hợp đồng không kỳ hạn trên FTX, mà trong trường hợp này là ETH-PERP.
Điều gì đã xảy ra vào ngày 12/03?
Biến động giá tổng quan
Kể từ đầu cho đến cuối ngày 12/03, các token đòn bẩy vẫn biến động như bình thường.
Các sản phẩm BEAR đã biến động -3x so với các sản phẩm PERP. Các sản phẩm BULL đã giảm thấp hơn so với mức 3x của PERP, một vị thế +3x ETH đáng ra đã phải bị thanh lý và giảm về 0, nhưng thay vào đó token BULL vào cuối ngày vẫn giữ được một phần giá trị của mình.
Biến động giá nội ngày
Tuy nhiên, một số thị trường token đòn bẩy trên Binance đã bị chậm hơn so với giá trị thực tế trong ngày, chủ yếu là các token BULL. Tuy ETHBULL đã kết thúc ngày với mức giá chính xác – xấp xỉ $80 – nhưng đã có lúc giá ETH đã giảm song giá ETHBULL lại không giảm theo. Thời điểm này là vào khoảng 20:00 giờ Việt Nam, khi ETH đã giảm KHOẢNG 32%. Giá trị của ETHBULL, và giá của nó trên FTX, đã giảm khoảng 75% – vẫn nhỏ hơn so với 3x của 32%, bởi vì một lần rebalance nội ngày đã giúp khắc phục thiệt hại; thế nhưng giá của ETHBULL và ETHUSDT trên Binance chỉ giảm có 65%.
Lí do khiến giá trên thị trường Binance giảm chậm hơn là như sau:
- Người dùng đang mua vào ETHBULL
- Thanh khoản ETHBULL trên Binance đã cạn kiệt
Thường thì điều này rất dễ xử lý: chỉ cần tạo ra thêm ETHBULL mới và gửi nó đến Binance, đảm bảo người dùng có thể đổi ETHBULL lấy tài sản cơ sở. Tuy nhiên, thị trường ngày hôm qua lại vô cùng bận rộn, làm mạng lưới Ethereum bị tắc nghẽn. Bộ phận phát hành vẫn sử dụng mức phí gas tiêu chuẩn, do vậy phải mất vài giờ sau ETHBULL mới được chuyển đến Binance, đồng nghĩa với việc suốt khoảng thời gian đó không ai có ETHBULL để bán cả. Không có thanh khoản để đưa ETHBULL về với mức giá thật của nó.
Cả bốn đồng token thuận chiều, gồm BULL, ETHBULL, EOSBULL và XRPBULL, đều bị cạn thanh khoản vào khoảng 8 giờ tối, bởi tất cả đều đang giảm và không còn đủ nguồn cung trên Binance. Những đồng token ngược chiều, gồm BEAR, ETHBEAR, EOSBEAR và XRPBEAR, thì lại không gặp vấn đề này và tiếp tục tăng giá.
Coin68 đã thống kê lại giá ETH và ETHBULL trên Binance trong khung giờ từ 12 giờ UTC đến 16 giờ ngày 12/03:
| Giờ đóng nến (UTC) | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| ETH (USDT) | 136,99 | 135,03 | 139,66 | 141,1 | 134,41 |
| ETHBULL (USDT) | 430 | 220 | 191,27 | 194,7 | 189,92 |
Đồng thời đây là bảng so sánh giữa biến động giá và tỷ lệ biến động giá giữa hai đồng coin trên Binance:
| ETH (%) | -0,01 | 0,03 | 0,01 | -0,05 | |
| ETHBULL (%) | -0,49 | -0,13 | 0,02 | -0,02 | |
| Tỷ lệ đòn bẩy biến động | 34,13 | -3,81 | 1,74 | 0,52 |
Ta thấy vào lúc 13 giờ ngày 12/02 (tức 8 giờ tối Việt Nam), giá ETHBULL lao dốc mạnh nhưng trễ hơn so với ETH. Đồng thời ở thời điểm, 13 giờ (giờ UTC), biến động của ETHBULL gấp 34 lần ETH. Do đó sàn phải ngay lập tức rebalance lại tỷ giá.
Dưới đây là thống kê ở thời điểm đóng nến 1 giờ UTC ngày 13/02 (tức nến 8 giờ sáng Việt Nam). Trên sàn FTX, tỷ lệ biến động ngay lập tức được rebalance và đẩy về gần mốc x3 là 3,03.
| Giờ đóng nến (UTC) | 22 | 23 | 24 | 1 | 2 | 3 |
| ETH (USDT) | 127,03 | 106,85 | 106,36 | 94,99 | 110,53 | 125,43 |
| ETHBULL (USDT) | 147,9 | 80,75 | 79,18 | 53,53 | 74,39 | 97,29 |
| Biến Động | ||||||
| ETH (%) | -0,16 | 0,00 | -0,11 | 0,16 | 0,13 | |
| ETHBULL (%) | -0,45 | -0,02 | -0,32 | 0,39 | 0,31 | |
| Tỷ lệ đòn bẩy biến động | 2,86 | 4,24 | 3,03 | 2,38 | 2,28 |
Tuy nhiên, ở thời điểm tương tự, trên Binance chỉ có thể kéo tỷ lệ biến động giá về xấp xỉ ngưỡng x3 (theo số liệu là 3,61), chứ không thể hoàn toàn giải quyết được triệt để vấn đề này vì ETHBULL trên Binance thiếu thanh khoản khá nặng.
| Giờ đóng nến (UTC) | 22 | 23 | 24 | 1 | 2 | 3 |
| ETH (USDT) | 127,26 | 107,86 | 106,89 | 96,62 | 111,12 | 124,24 |
| ETHBULL (USDT) | 148,01 | 79,24 | 80 | 52,29 | 70,63 | 92 |
| Biến Động | ||||||
| ETH (%) | -0,15 | -0,01 | -0,10 | 0,15 | 0,12 | |
| ETHBULL (%) | -0,46 | 0,01 | -0,35 | 0,35 | 0,30 | |
| Tỷ lệ đòn bẩy biến động | 3,05 | -1,07 | 3,61 | 2,34 | 2,56 |
Phương án giải quyết
Để đảm bảo sự đồng nhất của thị trường trên Binance, phía FTX đã thực hiện những thay đổi sau:
- Cổng phát hành Token đòn bẩy giờ sẽ trả thêm phí gas vào những thời điểm mạng lưới tắc nghẽn, đảm bảo token được chuyển đến Binance một cách nhanh chóng.
- Các nhà tạo lập thanh khoản trên Binance sẽ duy trì một số lượng token đòn bẩy dự phòng lớn hơn, giúp họ vẫn có khả năng đáp ứng nhu cầu của thị trường trong lúc chờ nhận thêm tiền từ FTX.
- Cổng phát hành token đòn bẩy cũng sẽ duy trì một lượng token đã tạo sẵn để phản ứng kịp thời nếu xảy ra tình huống tương tự.
Phía FTX đã gửi lời chân thành xin lỗi vì sự thiếu hụt thanh khoản dành cho các token BULL giữa thời điểm thị trường biến động ngày hôm qua. FTX cũng hy vọng sẽ mang đến các thị trường mạnh mẽ và nhất quán hơn trong tương lai, và sẽ cung cấp nhiều thanh khoản hơn trong những trường hợp tương tự.
