Đà đi lên dữ dội đến chóng mặt mới đây của Bitcoin đã giúp giải oan cho xu hướng tăng trưởng nói chung của tiền thuật toán. Nhưng những người hoài nghi vẫn cảm thấy chưa bị thuyết phục.
Đợt tăng trưởng đến tận hơn 100% giá trị trong chỉ 2 tháng vừa qua nhìn quen thuộc đến kì lạ – những người hoài nghi ám chỉ đến sự kiện tháng 11 năm 2013. Cho những ai chưa biết, tháng 11 năm 2013 là thời điểm giá Bitcoin tăng gấp năm và lần đầu tiên chạm ngưỡng $1,000. Tuy nhiên, đến dịp Valentine năm sau, con số trên chỉ còn lại có một nửa để rồi Bitcoin dành thêm hai năm tiếp theo ngụp lặn bên dưới mốc $500.
Sau đó đồng tiền này bùng nổ trở lại, tăng đến $1,400 chỉ trong có 60 ngày. Ở đỉnh của mình vào tuần trước thì một Bitcoin có thể mua được xấp xỉ hai ounce vàng. Những người ủng hộ bắt đầu chào hàng công nghệ Blockchain tại các phương tiện truyền thông chính, cho biết là nó có thể xóa bỏ đói nghèo và làm giao dịch trở nên an toàn, ít tốn kém và hiệu quả hơn.
Nhưng nhiều chuyên gia đã cảnh báo về khả năng xuất hiện một đỉnh. Vào ngày 25/5, giá Bitcoin tăng đến tận $300 để rồi lại suy giảm về mức ban đầu. Biến động đến tận $600 trên là con số kỉ lục được ghi nhận trong một ngày từ trước đến nay. Sang ngày hôm sau, giá giao dịch giảm 8%. Hiện tại, Bitcoin vẫn đang loanh quanh ở ngưỡng $2,300. Đối với những người hoài nghi, kiểu biến động như thế là minh chứng không thể chối cãi cho sự thiếu tin cậy của Bitcoin để làm phương tiện cất trữ.
Biến động giá Bitcoin trong năm 2017Sau đây là một số lý do khác đứng đằng sau các lo ngại của những người hoài nghi:
Câu hỏi về mức độ an toàn
Cuộc tấn công đòi tiền chuộc vừa qua là một lời nhắc nhở rằng Bitcoin vẫn được bọn tin tặc và tổ chức tội phạm yêu mến vì tính ẩn danh của nó. Đồng tiền điện tử số 1 thế giới đã từng tuột dốc không phanh một lần vào năm 2014 sau khi Mt. Gox – sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất khi ấy – cho biết là mình đã bị tấn công xâm nhập và buộc phải nộp đơn phá sản. Giá trị của Bitcoin sụt giảm thêm lần nữa vào tháng 8/1026 sau khi tin tặc đánh cắp đến 69 triệu đô la Mỹ từ sàn giao dịch Bifinex có trụ sở tại Hong Kong. Kể từ đó đến nay, Bifinex vẫn đang tiếp tục việc bồi hoàn lại tiền cho khách hàng của mình.
Tranh cãi về vấn đề mở rộng quy mô
Cộng đồng Bitcoin đã bị chia rẽ hơn một năm nay vì vẫn chưa thống nhất cách thức tiến hành nâng cấp mạng lưới Blockchain của mình. Thời gian và mức phí tiêu tốn cho mỗi giao dịch đã tăng lên con số kỉ lục, qua đó khiến phương thức thanh toán này trở nên vất vả hơn cho các doanh nghiệp. Trong khi các chuyên gia hàng đầu về Bitcoin đều khẳng định 2017 sẽ là năm giải pháp cho vấn đề nhức nhối trên được đưa ra, nhiều người khác lại không nghĩ vậy.
Tuần trước, hơn 50 công ty đã tham gia ký kết một thỏa thuận thống nhất tăng tốc quá trình giao dịch, nhưng những khác biệt về ý thức hệ đã ngăn chặn những nỗ lực hợp tác tương tự như cái mà đã được đồng thuận tại Hong Kong năm ngoái trở thành hiện thực. Bản nâng cấp SegWit được đưa ra vào tháng 10/2016 đến nay nhưng cũng mới chỉ nhận được sự tán thành từ 1/3 cộng đồng. Nếu lời đề nghị mới nhất ở trên lại thất bại và bế tắc tiếp tục kéo dài thì sẽ càng làm gia tăng khả năng người dùng tiền thuật toán bỏ Bitcoin và chuyển sang sử dụng các altcoin khác mà có mạng lưới Blockchain tốt hơn.
Cạnh tranh dữ dội từ các đồng tiền điện tử đối thủ
Khi mà đợt tăng trưởng đang khiến cả thế giới tiền thuật toán phát cuồng thì sẽ rất dễ đánh mất tầm nhìn toàn cảnh. Tuy giá trị Bitcoin đã tăng hơn 100% kể từ đầu năm nay nhưng thị phần của nó lại bị thu hẹp vì phải chia sẻ bớt ánh hào quang cho những đồng tiền ‘đàn em’ khác. Hiện tại trên thị trường đang xuất hiện hơn 700 loại tiền điện tử khác nhau, theo Ron Quaranta – Chủ tịch của Wall Street Blockchain Alliance.
Gia tăng vốn hóa thị trường tính đến ngày 26/5Bitcoin tính đến thứ sáu tuần trước thì vẫn đang thống trị đến tận một nửa thị trường, nhưng con số ấy có được sau khi suy giảm từ mức 85% hồi tháng 2, theo dữ liệu từ CoinmarketCap. Trong khi đó, thị phần của Ethereum đã tăng đến tận 20%. Tuy vậy, nhiều fan hâm mộ tiền thuật toán vẫn chẳng mấy bận tâm đến vấn đề này vì họ cho rằng sự xuống dốc của Bitcoin cũng không quan trọng miễn là có một đồng tiền khác sẽ đứng ra thế chỗ nó.
Không được công nhận bởi nhiều chính phủ
Công chúng nhìn chung không thể hiểu nổi cách thức hoạt động của Bitcoin, và nhiều nhà hoạch định chính sách pháp luật cũng vậy, vì thế làm việc kiểm soát nó trở nên khó khăn hơn. Vào năm 2015 thì thành phố New York đã bắt đầu ban hành các giấy phép hoạt động gây tranh cãi cho các công ty tiền thuật toán, nhưng tính đến thời điểm tháng 1 năm nay thì mới chỉ có ba công ty chính thức nhận được giấy phép trên. Theo Coinbase, sở dĩ có con số ít ỏi như vậy là vì nhiều startup không thể kham nổi chi phí nộp đơn xin cấp phép.
Cũng vào tháng 1, Cơ quan Điều phối ngành công nghiệp tài chính đã lấy ý kiến công chúng về những rủi ro của Blockchain mà họ cho là có khả năng đe doạ đến thị trường. Hai tháng sau, giá Bitcoin sụt giảm khi Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ bác bỏ đề xuất thiết lập một quỹ giao dịch cộng động dựa trên nền tảng tiền điện tử của anh em nhà Winklevoss.
Trong báo cáo gần đây nhất về Blockchain tại Trung Quốc, nhà phân tích Sanford C. Bernstein viết rằng tuy công nghệ mới này có thể giúp ích rất nhiều cho các ngân hàng nhưng ít có khả năng Blockchain lại có thể kích hoạt được một cuộc cách mạng tài chính.
“Chúng tôi tin là những ứng dụng của công nghệ Blockchain sẽ mang tính phát triển nhiều hơn là tính cách mạng ở một đất nước như Trung Quốc. Ngoài tính bảo thủ đối với những cải tiến trong lĩnh vực tài chính, sự hạn chế về bảo mật cùng đặc điểm quá trình hoạt động của Blockchain khiến nó hợp với nhu cầu của các tập đoàn, công ty hơn là đối với người tiêu dùng.” – các chuyên gia phân tích nhận xét trong bài báo cáo.
Nỗi lo vỡ bong bóng
Cho dù nó có là cơn sốt hoa tulip Hà Lan vào thế kỷ 17 hay chứng khoán Internet vào cuối thập niên 1990 thì lịch sử vẫn luôn cho thấy một điều, đó là các thị trường vẫn luôn tự điều chỉnh lại. Các thị trường nặng tính phỏng đoán như Bitcoin rốt cuộc rồi cũng sẽ đuối sức mà thôi. Tuy nhiên, cái khó chính là phải xác định đúng cái nhân tố kích thích quyết định. Nhìn lại quá trình tăng trưởng thần kỳ của Bitcoin trong thời gian gần đây, nhiều người cho biết thật khó có thể tin được rằng lần này mọi chuyện sẽ khác.
